Pioniers in potjes

Met de regelmaat van een klok verschijnen nieuwe en zogeheten revolutionaire verzorgingsproducten op de markt. Toch hebben sommige voorlopers uit het verleden nog altijd een legendarische naam die meer is dan een merk.

Heel wat bekende producten die vandaag de dag gebruikt worden, zagen soms al meer dan een eeuw geleden het daglicht. Een van de grote sterren onder die pioniers is ongetwijfeld de befaamde eau de cologne 4711, die haar vreemde cijfernaam te danken heeft aan het huisnummer van de woning van de familie Muelhens in Keulen. Het parfum is dat van het mysterieuze recept aqua mirabilis, dat in 1792 door een kartuizermonnik als huwelijksgeschenk werd gegeven aan de jonge bankier Wilhelm Muelhens. Die besefte al vlug de waarde van de kostbare vloeistof en zette een klein laboratorium op, van waaruit de flacons naar alle Europese landen vertrokken.

Even fascinerend is de eerbiedwaardige Baume de la Ferté, die in 1830 gecreëerd werd door een artisanaal parfummaker om kloven in de lippen te verzachten. Tot op heden is het dezelfde emulsie van olie in wijn (bordeaux) op basis van bijenwas en zoete amandelen, het geheel geparfumeerd met benzoë.

Ook de beroemde ronde doosjes van Bourjois blijven rollen. De aftrap werd gegeven in 1863, tijdens het Tweede Keizerrijk, toen de Parijse theaters barstensvol zaten. De jonge actrices ontdekten vol enthousiasme de eerste droge fond met een luchtige textuur, gemaakt door Alexandre-Napoléon Bourjois en verkocht onder de heerlijke retro-merknaam ‘Fabrique Spéciale pour la Beauté des Dames’. Uiteraard is de productiemethode in al die tijd geëvolueerd, maar er werd geen jota veranderd aan de originele formule. Tegenwoordig wordt de gamma van het merk, onder de naam Fards Pastel, verkocht tot in China.

In 1893 vernam de Zwitserse apotheker Charles Hahn uit een artikel in de ‘Tribune de Genève’ dat de arbeiders in de petroleumputten over een opvallend weelderige haardos beschikten. Dat bracht hem op het idee voor een magisch recept met gezuiverde petroleum, alcohol en etherische oliën van citroen, sinaasappel en bergamot: de legendarische Lotion Pétrole Hahn, die inmiddels uitgebreid is tot een complete gamma haarverzorgingsproducten.

Van 1904 dateert Secret de Bonne Femme van Guerlain, ontwikkeld om het poeder beter aan de huid te doen hechten. Deze crème wordt met de hand opgeklopt, en de art-nouveaupotten worden nog altijd met de lepel gevuld. Belangrijk detail: deze waardige oude dame verdraagt geen vliegtuigreizen.

Een jaar eerder verscheen Gillette, de geniale uitvinder van de gladde mechanische scheerbeurt en de koning van de wegwerpscheermesjes. In het begin verkocht hij 51 apparaten en 168 mesjes, maar twee jaar later waren dat al 250.000 apparaten en twee miljoen mesjes. De grote doorbraak kwam in 1917, toen de Amerikaanse regering besloot het blauwverpakte mesje mee te geven aan de soldaten die ten strijde trokken. Dat was een echte goudmijn: het contract had betrekking op 3,5 miljoen apparaten en tien keer zoveel mesjes. De voorloper is nu een museumstuk geworden; intussen is hij geëvolueerd tot de Mach 3, uitgerust met drie mesjes die dankzij een coating van koolstofdiamant supersnel en superglad scheren.

De Nivea-crème is 88 jaar oud, maar nog altijd even levendig. Deze voortrekster van de verzorgingscrèmes werd in 1911 geboren in het achterkamertje van een Hamburgse winkel. Wegens de smetteloos witte kleur werd ze Nivea gedoopt, naar het Latijnse nix (sneeuw). Het succes is te danken aan de universele verzorging met hydraterende, voedende en beschermende kwaliteiten. Elke dag worden 450.000 blauwe doosjes geproduceerd en elk jaar worden er wereldwijd 115 miljoen van verkocht. Rond deze roemruchte crème ontwikkelde de Duitse groep Beiersdorf een uitgebreide gamma verzorgingsproducten, waaronder ook een lijn ‘Nivea for Men’.

In 1935 bracht Ambre Solaire het aroma van vakantie en van het allereerste ‘betaald verlof’. Aan boord van zijn jacht ‘Edelweiss’ werd Eugène Schueller, stichter van L’Oréal, telkens weer geconfronteerd met hetzelfde probleem: zijn bleke huid kleurde rood tot verbrandens toe, en er was letterlijk geen zalf aan te strijken. Dus creëerde hij zelf een efficiënt middeltje, dat we nu nog kennen in de flacon met de typische antislip-ribbels. In de loop der jaren werd de formule verder geperfectioneerd om op elk niveau bescherming te bieden tegen de UV-stralen.

En dan is er ook nog Nutrix van Lancôme. Sinds 1936 geneest deze zachte, opbeurende crème letterlijk alles: droge huid, baardbrand, aanvallen van kou of hitte, muggenbeten,…

In 1956 pakt Gemey uit met Dernière Touche, het eerste compactpoeder dat in één enkel gebaar de teint van de huid opfrist en haar een mat en fluweelachtig uiterlijk geeft. Deze fleurige blush, die een natuurlijke gezonde schoonheid verleent, maakt school in alle merken.

De koningin van de haarlakken, Elnett van L’Oréal, zweert al meer dan 40 jaar bij dezelfde niet-klevende en niet-uitdrogende formule. Elnett ondersteunde het beroemde kapsel van Brigitte Bardot in de film ‘Et Dieu créa la femme’ (1956) en beschermde ook de ‘ongekapte kapsels’ van de jaren ’90 tegen weer en wind. De verkoop draait nog altijd rond de 40 miljoen stuks per jaar.

Vandaag de dag worden we overspoeld door steeds weer nieuwe golven van verzorgingsproducten, die naar verluidt telkens weer beter zijn dan alle andere. Maar hoeveel van die middeltjes zullen na verloop van tijd kunnen terugblikken op een even lange en triomfantelijke levensduur als de pioniers en de voorlopers die we hierboven in de kijker hebben gezet? We leven nu eenmaal in een consumptiemaatschappij, waar het ene product al te snel door het andere uit de markt wordt geduwd en geslachtofferd op het altaar van de vernieuwing.

SUZANNE LAMBERTS