PAUL GAUGUIN

Naar aanleiding van de 150ste verjaardag van de schilder Paul Gauguin (1848-1903) realiseerde de Fondation Pierre Giannada in het Zwitserse Martigny een retrospectieve met 60 schilderijen, evenveel werken op papier, een tiental beeldhouwwerken en bas-reliëfs in hout: ze zijn als bakens van zijn traject naar het verloren paradijs, dat hij terug hoopte te vinden op de Markiezeneilanden.

Degas noemde hem “de magere wolf zonder halsband”. Mallarmé vond het “buitengewoon dat iemand zoveel mysterie in zoveel schittering wist te leggen.” En Maurice Denis schreef: “Zo wanordelijk en onsamenhangend als Gauguins leven was, zo klaar en ordelijk was zijn schilderkunst.” En inderdaad, in de schilderijen van Gauguin treffen we geen sporen aan van zijn chaotische leven, van het geldgebrek dat hem achtervolgde in Europa en tijdens zijn twee verblijven in Oceanië. Gauguin, dat is een eeuwige zoektocht naar schoonheid, “een mooie eigenheid, het enige menselijke.”

1998 is het jaar waarin de 150ste verjaardag van de kunstenaar met allerlei evenementen uitgebreid wordt gevierd. De Fondation Pierre Giannada realiseerde een schitterende tentoonstelling met belangrijke werken uit grote internationale musea. Om u een summier idee te geven: het New Yorkse Metropolitan Museum leende werken uit, net als het Guggenheim (“Les Tahitiennes sur la plage”), uit het Parijse Musée d’Orsay komt het befaamde “Autoportrait au Christ jaune” en (wonder boven wonder) uit het Museum van Schone Kunsten van Teheran komt het weinig bekende en enigszins Matissiaanse “Nature morte à l’estampe japonaise”. Het door Ronald Pickvance opgezette schilderparcours slaat geen enkele etappe over, van de pre-impressionistische en impressionistische werken uit zijn beginperiode, onder de leiding van zijn mentor Pisarro, naar de landschappen en figuren die aanleiding geven tot het zogenaamde “cloisonnisme” en de school van Pont-Aven, de ontmoeting met Cézanne en Van Gogh. Als autodidact probeerde Gauguin veeleer een persoonlijke esthetica uit te drukken dan dat hij zich naar de regels van de school voegde. Zijn soevereine vrijheid komt tot uiting in de manier waarop hij natuur en menselijke wezens met elkaar versmelt. Als schilder van de schoonheid in haar oorspronkelijke, wilde staat, treft hij die evenzeer aan in een landschap (“Les Arbres Bleus”, dat hij in Arles maakte) als bij de Tahitiaansen op Tahiti en hun kinderlijke en sensuele bekoringen. Als absolute non-conformist experimenteerde hij met de synthese van de verschillende kunsten, waarbij hij gravure en schrift vermengde. Maar zijn laatste werken (zoals de “Sorcier de Hiva Oa”, uitgeleend door de musea van Luik) brengen een gevoel van onbehagen teweeg: het mysterie van Gauguin blijft ongeschonden. (A. Delaunois)

Retrospectieve Gauguin, in de Fondation Gianadda in Martigny (Zwitserland). Tot en met 22 november, alle dagen van 9 tot 19 uur. Tel.: 0041-27.722.39.79.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content