Pascal De Buck (CEO Fluxys): ‘De energietransitie is zo complex dat iedereen moet samenwerken’

PASCAL DE BUCK "De energietransitie is zo complex dat iedereen moet samenwerken: wij, de havens, de industrie, de overheden." © .

Fluxys investeert in een gasnet in Brazilië, maakt plannen om CO2 en waterstof in Europa te vervoeren en wil een Noord-West-Europese gasmarkt creëren. De gastransporteur speelt een centrale rol in de energietransitie.

De energietransitie wordt een en-en-enverhaal”, zegt Pascal De Buck, de CEO van Fluxys. “We zullen alle technologieën nodig hebben, het zal lang duren en iedereen zal zijn steentje moeten bijdragen.”

Fluxys is de beheerder van het Belgische aardgasnet, inclusief de hub in Zeebrugge. Daarnaast heeft het bedrijf participaties in buitenlandse pijpleidingen. De meest recente toevoegingen zijn een belang van 27 procent in het Braziliaanse TBG, al zijn de finale handtekeningen nog niet gezet, en een participatie in een lng-terminal in het Duitse Stade.

Er is nog veel potentieel voor de gasactiviteiten, vindt de Oost- Vlaamse jurist. “De energiemarkten staan voor grote veranderingen. Duitsland wil zijn bruin- en steenkoolcentrales sluiten, België wil de kerncentrales dicht. Daardoor zal er veel vervangende energieproductie nodig zijn. Dat kun je niet opvangen met hernieuwbare energie alleen, en waterstof zit nog in een opbouwfase. Daarnaast bouwt Nederland zijn gasproductie af. Tot voor kort kwam 5 miljard van de 18 tot 19 miljard kubieke meter gas van daar. Om dat te vervangen, zullen we extra gas moeten importeren.”

Aardgas werd enkele jaren geleden gezien als dé transitietechnologie, in afwachting van een quasi volledig hernieuwbare energiesector. Maar gas wordt steeds meer in de hoek van ‘foute’ brandstoffen als olie en steenkool geduwd. “Nochtans zijn de emissies van aardgas lager dan die van elke andere fossiele brandstof. Gas stoot bijna geen fijnstof uit. Het voordeel is het minst groot bij CO2. Daar moeten we aan werken, en die evolutie is bezig. De terminal in Zeebrugge is gecertificeerd voor bio-lng. Met IPFH, een intercommunale uit Henegouwen, zullen we enkele lng-tankstations bouwen.”

Net zo goed oogt de toekomst van gas op lange termijn bleek. Moet u niet de energie van de toekomst vervoeren?

PASCAL DE BUCK. “Onze pijpleidingen kunnen, soms met wat aanpassingen, zowel CO2 als koolstofneutrale molecules zoals waterstof, biomethaan en synthetisch gas vervoeren. We zijn daarmee bezig.

“In verband met de energietransitie vind ik twee zaken belangrijk. Ten eerste de integratie van het energiesysteem: je moet niet kijken naar elektriciteit of gas apart, maar naar de totale energiebehoefte. België verbruikt 420 terrawattuur (TWh). Wat is de beste combinatie om een zo koolstofneutraal en goedkoop mogelijke bevoorradingszekerheid te hebben om dat verbruik te dekken?

“Ten tweede heeft Europa de energiemix in 2050 bekeken. Elektriciteit kan dan 40 tot 60 procent van onze energiebehoeften dekken. De rest moet komen van koolstofvrije molecules.”

Heeft Europa voldoende van die molecules?

DE BUCK. “Nee. We verbruiken 420 TWh energie, waarvan 85 TWh elektriciteit en 190 TWh gas. Grosso modo produceren we 20 procent groene stroom, iets meer dan 15 TWh. Er is dus nog een lange weg te gaan vooraleer we alleen nog maar de bestaande elektriciteitsmarkt klimaatneutraal kunnen maken. De verdere elektrificatie naar de helft van de totale energiemarkt zal die uitdaging niet eenvoudiger maken. De groene energie die we daarbovenop nodig hebben om groene waterstof te maken, is er nog niet.

“Om onze behoefte aan groene waterstof te dekken, zullen we die moeten importeren uit landen met veel wind en zon. Dat geldt voor de meeste Europese landen. We hebben met een aantal privébedrijven en de havens van Antwerpen en Zeebrugge de H2 Import Coalition opgericht. Waterstof invoeren is nog niet rendabel, maar over tien à twintig jaar wellicht wel.”

Wat betekent dat voor het leidingennet van Fluxys?

DE BUCK. “We mikken op een modulaire uitbouw: eerst rond de grote industriële clusters. Dat zijn Antwerpen, Brussel, Genk, Charleroi, Bergen, Gent, Luik en Zeebrugge. De industrie staat voor 40 van de 100 miljoen ton CO2 die België elk jaar uitstoot.

“De bedoeling is nadien de clusters te verbinden. Dat hoeft niet per se met pijpleidingen. CO2 vloeibaar maken is relatief eenvoudig. We kunnen dat ook per trein, vrachtwagen of binnenschip vervoeren. De afbouw van het Nederlandse gas kan daarbij een troef zijn. Die leidingen zijn geschikt om waterstof of CO2 te vervoeren.

“De derde fase is verbindingen te maken met de buurlanden. Het doel is te komen tot een Europees waterstofnetwerk. Samen met tien andere gasnetbeheerders hebben we een studie gedaan naar die European Hydrogen Backbone.”

Wanneer zien we daarvan resultaten?

DE BUCK. “Dat kan snel gaan. De Europese Unie wil 6 gigawatt elektrolysecapaciteit tegen 2024. De eerste ambitie is de bestaande waterstofmarkt te vergroenen. Wij bekijken met Colruyt of we investeren in Hyoffwind, een waterstoffabriek van 25 megawatt (MW), opschaalbaar naar 100 MW. Maar wij gaan geen waterstof produceren of verkopen. De energietransitie is zo complex dat iedereen moet samenwerken: wij, de havens, de industrie, de overheden.”

Wordt de waterstofeconomie overroepen? Sommigen willen het voor van alles en nog wat gebruiken.

DE BUCK. “Je moet stap voor stap gaan. De eerste toepassing is in de industrie. Ook in zwaar transport is het technologisch mogelijk. Verwarming van huizen is moeilijker, omdat de afname erg verspreid gebeurt. De markt zal de prioriteiten bepalen. Ik geloof niet dat er één oplossing zal zijn. Er gebeurt nog veel onderzoek, dat zal uitmonden in nieuwe vondsten die de transitie zullen faciliteren.”

U zegt dat het er in de toekomst vooral op zal aankomen elektronen en moleculen in de juiste hoeveelheid te doseren. Moeten de hoogspanningsnetbeheerder Elia en de gasnetbeheerder Fluxys dan niet fuseren?

DE BUCK. “Dat is een beslissing van de aandeelhouders. Europa dringt er wel op aan dat we samenwerken, maar dat kan perfect zonder te fuseren. Als er meer stroom is dan er wordt gevraagd, kunnen power to gas-oplossingen een uitkomst bieden, door groene stroom om te zetten in waterstof.”

Er waren enkele jaar geleden gesprekken over een samenwerking met de Nederlandse Gasunie.

DE BUCK. “Die gesprekken liggen stil. We hebben elk onze uitdagingen voor de energietransitie lopen. In Europa blijven wij kansen bestuderen, zoals de lng-terminal in Duitsland. Maar erg veel zulke projecten zijn er niet.”

Kan de Belgische markt worden geïntegreerd in de Nederlandse, de Franse of de Duitse markt?

DE BUCK. “Daar lopen discussies over. Duitsland integreert in oktober zijn twee marktzones, maar dit is complexer. Er zijn verschillende regulatoren, een andere wetgeving. Het is nog niet concreet, maar er wordt gedacht in de richting van een Noord-West-Europese markt.”

Waarom stapt u in een terminal in Brazilië?

DE BUCK. “Brazilië is een enorme groeimarkt. Voor gas wordt tegen 2040 een groei van 70 procent verwacht. Wij kunnen onze kennis daar valoriseren. Onze groeimogelijkheden in Europa zijn beperkt. We moeten daarbuiten kijken. Daarom hebben we een kantoor opgericht in Singapore. We gaan stap voor stap.”

BIO

Rechten UGent en UCL

1995-1999: bedrijfsjurist en hoofd juridische dienst Distrigas

2002-2015: commerciële functies Fluxys

Sinds 2015: CEO en voorzitter directiecomité Fluxys

Bestuurder VBO

Vrije tijd: natuur, sporten, fietsen, wandelen, wijn

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content