Op naar Amerika

In tegenstelling tot haar klasgenoten maakte laatstejaars rechtenstudente Marijke Spooren zich vorig jaar geen zorgen over het vinden van een job. Ze brak zich het hoofd over een ander dilemma: “Ga ik volgend jaar naar New York, Berkeley of Chicago?” Uiteindelijk koos ze voor het masterdiploma voor de Universiteit van Chicago.

Spooren is een van de vele Belgen die ervoor kiezen een masterstudie in de Verenigde Staten te doen. Elk jaar zijn het er mee. In vier jaar tijd groeide de het aantal Belgische studenten in de VS met liefst een derde. Vorig jaar zaten er 904 Belgen op de Amerikaanse universiteitsbanken, in 2007 slechts 703.

“Ik noem dat het Obama-effect”, zegt Margaret Nicholson, de directeur van de Commissie voor Onderwijsuitwisseling tussen de VS, België en Luxemburg (CEE). “Zijn verkiezing betekende voor de Europeanen dat er een nieuwe wind waaide in het land en dat verhoogde hun interesse.” Tussen 2001 en 2007, toen George W. Bush president was, verkleinde de Belgische aanwezigheid in de VS van 881 tot 704 studenten. “Zijn presidentschap was geen groot succes bij de Europeanen”, zegt Nicholson. “Obama is veel populairder.”

Daarnaast spelen vooral de goede carrièrevooruitzichten en de uitstekende reputatie van Amerikaanse onderwijsinstellingen een rol voor Belgische studenten die de oceaan oversteken.

“Het niveau van onderwijs is hier outstanding“, zegt Joris Van Gool, een Belg die aan de gerenommeerde Harvard Business School studeert. Kleine klassen, interactieve lesmethoden en een hands-onaanpak maken de ervaring verschillend van de meeste universiteiten in België. “Je wordt hier gedwongen om na te denken en niet gewoon te reproduceren”, zegt Marijke Spooren. “Wat een verschil met mijn vorige studies, waar het van buiten leren van mijn cursussen vaak volstond om een goed examen af te leggen.”

Een tweede voordeel is wat Van Gool het “platform aan kansen” noemt dat je krijgt door in Amerika te studeren. “Het netwerk van internationale contacten, de uitstekende jobvooruitzichten,… het is moeilijk om dat elders te vinden”, zegt hij.

Voor de doorsnee alumnus van de Harvard Business School legt die keuze inderdaad geen windeieren: ze hebben een gemiddeld jaarinkomen van 170.000 dollar na hun studies. Voor andere Amerikaanse topbusinessscholen zijn de cijfers vergelijkbaar: 176.000 dollar voor Wharton, 163.000 dollar voor Columbia, 183.000 dollar voor Stanford en 158.000 dollar voor het Massachussetts Institute of Technology. Bij Vlerick, Belgiës best gerankte businessschool, moeten alumni het met een gemiddeld jaarsalaris van 107.000 dollar doen.

In andere beroepscategorieën is het financiële voordeel van een Amerikaans diploma moeilijker te becijferen. Maar volgens Philippe Serverius, die zijn Master of Laws in 2000 van Columbia University kreeg, is de situatie bij advocatenkantoren vergelijkbaar. “Zonder zo’n diploma heb je praktisch geen kans om partner te worden bij een Amerikaans of Brits kantoor”, zegt Serverius. “Het is simpelweg een must.”

Om het begeerde Amerikaanse diploma te bemachtigen zijn Van Gool en zijn collega’s bereid veel geld op tafel te leggen. Inschrijvingsgelden van 50.000 dollar zijn al lang geen uitzondering meer. Maar volgens Margaret Nicholson ligt het inschrijvingsgeld in lijn met de voordelen die je eruit haalt. “We weten uit ervaring dat studies in de VS zichzelf terugbetalen”, zegt Nicholson. “Vooral in business, rechten en wetenschappen.”

In dat geval hebben Spooren en Van Gool, die rechten en business studeren, de juiste keuze gemaakt. Alle drie de universiteiten die Spooren aanvaardden, staan in de top tien van Amerikaanse law schools volgens de U.S. News and World ranglijst. En Van Gool overwoog enkel Harvard en Stanford, die wereldwijd in de top vijf staan volgens de Financial Times.

Afbetalen

Ook voor studies zoals filosofie en literatuur is de reputatie van de Amerikaanse scholen ongeëvenaard. Maar de financiële voordelen zijn daar minder evident, zegt Nicholson. Toch volgen sommige Belgen ook deze studies in de VS.

“Ik hou ervan in New York te zijn en aan een Ivy League school te kunnen studeren”, zegt Barbara Vinck, die een master in Grieks en Latijn doet aan Columbia University. “Maar nu moet ik misschien wel vijf of tien jaar schulden afbetalen.” Toch beklaagt Vinck zich haar keuze niet. “Sommige andere mensen van mijn leeftijd zitten ook in de schulden voor andere redenen. Dan heb ik tenminste een goeie tijd gehad en een fantastische ervaring”, zegt ze.

Om studenten als Barbara Vinck te ondersteunen in hun Amerikaans avontuur, geven sommige organisaties studiebeurzen. De Belgian American Educational Foundation (BAEF) geeft jaarlijks ongeveer vijftig studenten een studiebeurs van 50.000 dollar. De CEE deelt ook een vijftigtal beurzen van ongeveer 25.000 dollar uit. En ook clubs als Rotary en stichtingen zoals Fernand Lazard doen hun duit in het zakje.

Die steun is voor vele Belgische studenten cruciaal om naar Amerika te kunnen gaan. “Ik zou hier zonder BAEF nooit zijn geraakt”, zegt Vinck. Van Gool en Spooren delen haar mening, ook al zijn hun loonsverwachtingen iets beter. “Zonder de steun van BAEF had ik wellicht eerst een paar jaar moeten werken”, zegt Spooren.

Toch zijn er ook studenten die het zonder een beurs of lening proberen. Guillaume Kroll, vorig jaar afgestudeerd aan de Universiteit van Luik, kwam zonder beurs naar New York voor een master in Global Affairs aan NYU. “Het is een grote investering”, zegt Kroll. “Dat geeft me heel wat druk om te presteren.” Maar de reputatie van het Amerikaanse onderwijs deed hem beslissen dat het toch de moeite waard is. “Zelfs de beste universiteiten in Europa zijn vaak niet bekend in de VS. Maar met mijn Amerikaanse diploma kom ik wel de hele wereld rond.”

Wat brengt de toekomst voor deze jonge talenten? Met hun Amerikaanse diploma op zak zijn ze klaar om de wereld te veroveren. “Ik zou graag reizen en Latijn en Grieks onderwijzen overal ter wereld”, zegt Vinck. “China, Rusland, ik zie me daar gerust wonen nu ik aan een topuniversiteit gestudeerd heb.”

“Ik ga niet terug naar België”, zegt ook Kroll. “Met mijn diploma is het gemakkelijk om hier te blijven, en er zijn ook meer jobmogelijkheden.” Maar niet iedereen vindt dat een goed idee. “Mijn grootouders begrijpen niet goed wat ik hier doe”, gaat Kroll voort. “Ze zeggen dat we in België alles hebben wat we nodig hebben in het leven.” Daar gaat Kroll niet helemaal mee akkoord. “We leven in een globale wereld. En daar pas ik me aan aan.”

PETER VANHAM IN NEW YORK

“We leven in een globale wereld. Daar pas ik me aan aan” Guillaume Kroll

“Zonder studiebeurs was ik hier nooit geraakt” Barbara Vinck