Oosterweel maakt overheidsschuld

Europa heeft een probleem met de financiering van de Antwerpse Oosterweelverbinding. Toch is er is een sprankel hoop.

Hoe verloopt de financiering van de Oosterweelverbinding?

Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel (80 procent van de Vlaamse overheid) coördineert de bouw en de financiering van het Antwerpse masterplan. Het leent 5 miljard om 16 mobiliteitsprojecten in en rond Antwerpen te realiseren.

Centraal is de Oosterweelverbinding, die de Antwerpse ring moet sluiten. Kostprijs: 2,5 miljard. De tolinkomsten van de verbinding en de Liefkenshoektunnel moeten het masterplan financieren.

Sinds half maart is bekend dat Eurostat de kredieten die de BAM aangaat voor de brug als een overheidsschuld kan beschouwen.

Waarom boekt de Vlaamse regering de schuld dan niet gewoon op haar begroting?

Omdat België als lid van de eurozone het Europees stabiliteitspact moet naleven en de deelstaten daaraan moeten meewerken. Ondanks de vraag van de Europese Commissie om 200 miljard te investeren in infrastructuur om de crisis te bestrijden, maakt ze geen onderscheid tussen consumptie-uitgaven en investeringen (die een bedrijf boekhoudkundig wel kan spreiden in de tijd).

Om te vermijden dat de schulden voor de Oosterweelverbinding aan België worden aangerekend, werd een beroep gedaan op een pps-constructie. BAM is een marktconform bedrijf dat privéschulden maakt, luidt de redenering.

Is zo’n pps-constructie hiervoor aangewezen?

Neen. Een privaat-publieke samenwerking kan een perfect instrument zijn dat de middelen en de knowhow van de overheid en de privé combineert om een project te realiseren. Heel wat Vlaamse pps-constructies zijn echter budgettair gedreven en dat is duur, complex en moeilijk te verdedigen bij de Commissie.

Aanvankelijk had de Europese Commissie begrip voor de BAM-constructie, maar de knipperlichten gingen branden toen de politiek het tracé van de Oosterweelverbinding in vraag stelde. Plots bleek de autonomie van de BAM een façade. Haar door de politiek benoemde raad van bestuur voert uit wat de regering beslist. BAM zelf redeneert dat geen enkel bedrijf een groot project kan bouwen zonder een overheidsfiat.

Ook de nog op te richten nv met de 2 miljard financiering van de havensluizen kan onder druk komen. Zo wordt de optie dat de Vlaamse havenbedrijven er de meerderheid nemen, zoals de regering-Peeters I wilde, reëel.

Hoe moet het verder?

BAM overlegt met het Instituut voor Nationale Rekeningen, dat het dossier moet verdedigen op Europees niveau. Een nieuw plan wil de water- en wegenwerken onderbrengen in autonome nv’s, zoals dat al deels gebeurt met Lijninvest. Pas als de regering knopen doorhakt, kunnen die nv’s tegenover de Commissie eventueel nog hun autonomie bewijzen.

Heel wat Vlaamse pps-constructies zijn echter budgettair gedreven, en dat is duur, complex en moeilijk te verdedigen bij de Commissie. (T)

Door Hans Brockmans

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content