‘Oost-Vlaanderen mag assertiever zijn’

Weinig topmanagers zijn zo verknocht aan hun geboortestreek als Luc De Bruyckere, de voormalige CEO van de voedingsgroep Ter Beke en ex-voorzitter van Voka. Niet verwonderlijk dat hij zich in de herfst van zijn carrière meer dan ooit ten dienste stelt van zijn geboortestad Gent.

Hier zit een enthousiaste supporter van de provincie Oost-Vlaanderen en van Gent”, geeft Luc De Bruyckere graag toe. Dat hij de meeste vragen over de provincie beantwoordt met ‘wij’, zegt genoeg. De 67-jarige De Bruyckere was ruim vier decennia topman van de Oost-Vlaamse, beursgenoteerde voedingsgroep Ter Beke. Vorig jaar nam hij ook afscheid als voorzitter van Voka, waar hij even hard aan de kar van de ondernemers trok als in vroegere jaren bij het mede door hem opgerichte Streekplatform Meetjesland. Nu heeft hij toegezegd om voorzitter te worden van de Community Gent, een nieuw samenwerkingsplatform dat de stad nog beter op de kaart moet zetten en op 29 april wordt gelanceerd. “Ik vrees nu al dat ik daar meer tijd in ga steken dan oorspronkelijk ingeschat.”

Welke troeven heeft Oost-Vlaanderen?

LUC DE BRUYCKERE. “Je hebt vooreerst Gent, een stad op menselijke schaal die de kathedraal van Oost-Vlaanderen is. Gent is het prototype van een stad die zonder pretentie de inzichten van Richard Florida (een Amerikaanse socioloog die bekend werd door zijn concept van de creatieve klasse, nvdr.) avant la lettre realiseert. De stad is aantrekkelijk door haar architectuur, cultuur en sociaal leven, waardoor studenten worden aangetrokken en professoren goesting krijgen om er te doceren. Dat is een zelfversterkend proces. Als je de universiteits- en de hogeschoolstudenten samentelt, zijn dat er 75.000. Dat is gigantisch. We zijn dermate aantrekkelijk geworden dat de helft van de West-Vlaamse studenten niet in Leuven maar in Gent gaat studeren.

“Ook het culturele leven is top, met de opera, het NTGent, het Festival van Vlaanderen, het Filmfestival van Gent, Gent Jazz, musea als het SMAK, MHK en STAM of de cultuurcentra Vooruit en Bijloke, de Floraliën en straks de Waalse Krook. Gent heeft ook fantastische musici, zoals Philippe Herreweghe, Rudolf Werthen, Dirk Brossé of Paul Van Nevel, stuk voor stuk wereldartiesten. Vergeet ook Vlerick niet, de leidende businessschool van de Benelux. En dan heb ik nog niet gesproken over AA Gent. Het nieuwe voetbalstadion zou moeten zorgen voor 5000 à 10.000 toeschouwers extra, wat grotere budgetten oplevert en werkt als een vliegwiel om andere activiteiten aan te zwengelen op de site die errond wordt ontwikkeld. Gent wordt meer dan ooit een voetbalstad. Ik geef u op een blaadje dat we binnen vijf jaar spelen voor de titel.

“Maar er is zo veel meer, alleen maken we er zoals sommige andere provincies zo veel spel niet rond. Je hebt hier in het Meetjesland nochtans de belangrijkste voedingscluster van België met Lotus Bakeries, Ter Beke, Campina, Imperial en daarrond een humus met prachtige kleine bedrijven.

“We zijn, kortom, te weinig chauvinistisch.”

En er is dan nog de haven.

DE BRUYCKERE. “Die een zeer grote impact heeft en ongeveer 40 procent van de welvaart van de provincie vertegenwoordigt. Gelukkig werd eindelijk beslist om een nieuwe diepzeesluis te bouwen op het kanaal Gent-Terneuzen, zodat de grote havenbedrijven als Van de Vyvere er zich verder kunnen ontplooien.

“We hebben in feite twee havens. Het wordt dikwijls vergeten, vooral in Antwerpen (lacht), dat de Antwerpse Linkeroever in Oost-Vlaanderen ligt. Katoen Natie van Fernand Huts heeft er bijvoorbeeld zijn Europees centrum. Dat is ook een beetje waarom de identiteit van Oost-Vlaanderen niet zo homogeen is als die van een West-Vlaming of Antwerpenaar, en vooral het Waasland in een grijze zone zit.”

En de pijnpunten?

DE BRUYCKERE. “De toegankelijkheid. We hebben er heel lang voor geijverd de ring van Gent te sluiten, en dat is nu aan het gebeuren. Maar er zijn nog missing links. Zo is de dodenweg Wetteren-Geraardsbergen een pijnpunt, of de N60, die Ronse moet verbinden met het Brusselse. En je hebt de onbereikbaarheid van het echte centrum van België, Dendermonde. En uiteraard is het belangrijkste de zeesluis. We hebben ook waterinfrastructuur nodig om de welvaart van de regio te vrijwaren. Maar scheepvaartmobiliteit is politiek moeilijk verkoopbaar. Zo is er zware tegenkanting tegen de verbreding van het Schipdonkkanaal. Het is een beetje als het debat destijds over de hst. Die mocht er niet komen, en de burgemeester van Leuven ging zich ervoor leggen, weet u nog. Ik geloof niet dat hij dat nu nog zou durven te doen. Nu kan je die hst niet meer missen.

“Specifiek voor Gent is dat die stad almaar uitdijt. Ik woon in Latem en ik zie ook niet graag dat die winkels tot daar beginnen te komen. De toegang tot Gent begint ‘s morgens echt problematisch te worden. Ook Aalst is al geen lolletje meer om in en uit te rijden.”

Wat kan nog beter?

DE BRUYCKERE. “Leuven heeft Leuven. Inc, dat de kennisverbinding vormt tussen de universiteit en het bedrijfsleven. Wij moeten daarin meer ambitie hebben. Er is wel Gent BC, Big in Creativity. Een onmogelijke naam. Waarom geen Gent. Inc? Er is nog altijd die schroom bij ondernemingen, zeker bij de kmo’s, om naar de universitaire wereld te stappen.”

Er zijn ook te weinig bedrijventerreinen?

DE BRUYCKERE. “Acuut is het niet echt. Ik ga dat probleem niet wegpraten, maar we mogen het ook niet overroepen. We mogen niet vervallen in kretologie. In de haven liggen nog heel veel hectaren. Soms moet je tegen ondernemers zeggen dat ze misschien een beetje mobiel moeten durven te zijn.”

Antwerpen had Opel, en Limburg Ford. Is Oost-Vlaanderen gewapend tegen zo’n drama bij Volvo Gent?

DE BRUYCKERE. “Mijn zoon is concessiehouder van Volvo, dus ken ik dat dossier een beetje. De nieuwe modellen XC90, V90 en S90 komen allicht in 2014 op de markt. Het is de vraag of die aanslaan en waar die geproduceerd worden. Volvo is Chinees geworden. Maar als ze succesvol zijn, zullen ze toch ook in Gent gemaakt moeten worden. Het zou crazy zijn van Volvo om een van zijn beste fabrieken niet te gebruiken. Maar het is een belangrijk aandachtspunt. Vandaar dat Kris Peeters naar Zweden gaat met een missie om er zwaar voor te pleiten dat Volvo Gent behouden blijft.

“Er is trouwens ook ArcelorMittal in Zelzate, het vroegere Sidmar. Zonder die zeesluis zou Mittal niet lang aarzelen om te zeggen dat er andere oplossingen moeten worden gezocht. Nothing is for granted. Er moet geknokt worden en dat doet havendirecteur Daan Schalck.”

Heeft de provincie u ooit ontgoocheld?

DE BRUYCKERE. “Ik heb altijd gevonden dat Oost-Vlaanderen best assertiever mag zijn. Dat is een beetje de aard van het beestje. Voor een West-Vlaming of een Limburger is dat allemaal geen probleem. En voor een Antwerpenaar zeker niet (lacht). We werken hard en realiseren formidabele dingen, maar lopen er niet mee te koop. Soms gaat men aan ons voorbij, omdat men dat onvoldoende weet. Daar moet die nieuwe Community Gent voor dienen. Zij moet de stad meer smoel geven. Er kan zo veel meer door universiteiten, ondernemingen en de sociale en culturele sector beter te laten samenwerken.”

Is dat platform echt zo nodig?

DE BRUYCKERE. “Zeker weten. Het is niet omdat je in een opgaande trend zit, dat je zelfgenoegzaam mag worden. We zijn er nog niet. Je leeft in een snelle, gemondialiseerde wereld. Het is niet omdat we hier lokaal weten hoe belangrijk Gent en Oost-Vlaanderen zijn, dat de rest van de wereld dat weet. Gent heeft dat zeer goed begrepen.”

BERT LAUWERS, FOTOGRAFIE JELLE VERMEERSCH