Onze-Lieve-Heer

Johann Sebastian Bach (1685-1750) wordt algemeen beschouwd als de grootste en meest universele componist aller tijden, zeg maar de Onze-Lieve-Heer van de muziek. Op 28 juli 2000 zal het 250 jaar geleden zijn dat hij stierf. Eén jaar eerder presenteert Teldec een jubileumeditie met de eerste complete uitgave van al zijn werken.

Deze verzameling, onder de titel Bach 2000, telt 150 cd’s, verdeeld over twaalf boxen. Speciaal voor deze editie werden nieuwe opnamen gemaakt, en veel werk werd nog nooit eerder op cd uitgebracht. Maar dat niet alles kakelvers van de pers is, laat zich raden. Al veertig jaar lang vormt Johann Sebastian Bach de spil van de reeks Das Alte Werk (Teldec) en vroeger al (bij een vorig jubileum) verscheen een indrukwekkende reeks vinylplaten (bij Archiv).

Intussen zijn evenwel andere inzichten gegroeid in verband met de uitvoering van barokmuziek en de nieuwe editie is trouw aan wat heet de historische uitvoeringspraktijk die voldoet aan de eis van de beroemde Bach-expert Philipp Spitta. Ruim een eeuw geleden stelde hij dat “deze kunstwerken als historische documenten moeten worden beschouwd en men geen middel onbenut mag laten om ze correct te lezen en te interpreteren”. Voor die interpretatie zorgen virtuoze vertolkers als Nikolaus Harnoncourt, Gustav Leonhardt, Ton Koopman, Andreas Staier, Christoph Prégardien, Il Giardino Armonico…

Bach was een genie van werkkracht. Zijn beroemdste oneliner is allicht: “Ik heb altijd vlijtig moeten zijn. Wie even vlijtig is als ik, zal het even ver kunnen brengen”. Totaal in die geest hebben Nikolaus Harnoncourt en Gustav Leonhardt samengewerkt om in twee decennia alle geestelijke cantates op te nemen.

Naast de geestelijke cantates (vol. 1 t/m 4) vindt u in deze megacollectie ook de wereldlijke cantates (vol. 5); geestelijke vocale werken zoals passies, oratoria, magnificatten, missen en motetten (vol. 6); koralen en geestelijke liederen (vol. 7); de orgelwerken door Ton Koopman (vol. 8); werken voor klavecimbel en orgel (vol. 9 en 10); de verzamelde kamermuziek, zoals luitsonates en partita’s,vioolsonates, fluitsonates enzovoort (vol. 11) en ten slotte de concerten en ouvertures (vol. 12).

Dat dit een collector’s item wordt, staat als een paal boven water. Maar dat betekent niet dat u ‘alles’ van Bach dat u nu al in uw bezit heeft naar het dichtstbijzijnde containerpark moet brengen. Niet zo lang geleden verscheen het volledige orgelwerk door Marie-Claire Alain (Erato) en op dit ogenblik is het Bach Collegium Japan onder leiding van Masaaki Suzuki (BIS) bezig aan een opmerkelijke opname van de geestelijke cantaten. Freaks onder u zullen graag een en ander vergelijken. Dat wordt pas helemaal boeiend.

BACH 2000 – The Complete Edition – Teldec 3984-25704.2 (Warner)

MILO DERDEYN