De voorbije 50 jaar heeft de farmaceutische industrie een stroom aan vernieuwing geproduceerd. Daardoor kon de levensverwachting stijgen en is het ziektecijfer gedaald bij zeer grote bevolkingsgroepen. Het businessmodel heeft duidelijk zijn werk gedaan en tot 2001 – ironisch genoeg het ogenblik dat er een doorbraak was over het menselijk genoom – verwachtten de meeste mensen dat die trend zou doorzetten.
Ook de farmaceutische sector is onderworpen aan de marktkrachten. Die krachten lopen over uiterst lange cycli en worden periodiek getemperd door het bestaan van patenten. De macht van die marktkrachten wordt pas echt duidelijk als een aantal factoren samenkomt.
De sector ondervindt toenemende concurrentie van generische geneesmiddelen nu een hoog aantal merkgeneesmiddelen zijn patentbescherming verliest. Die klip wordt voor de periode 2008-’12 geschat op 200 miljard dollar. Die verliezen vielen samen met een terugval van de productiviteit in R&D. De geneesmiddelen die in de laboratoria ontwikkeld worden, compenseren niet de waarde van de medicijnen die hun patent verliezen . De redenen daarvoor zijn complex. Het cyclische verloop van de wetenschappelijke ontdekkingen heeft een rol gespeeld, maar ook de misvatting van de sector dat hij het R&D-proces kon industrialiseren. Bovendien heeft de ontcijfering van het menselijke genoom nog niet geleid tot de gehoopte golf van nieuwe medicijnen.
De druk wordt nog groter naarmate de industrie te maken krijgt met een consolidatie van de koopkracht door hervormingen in de gezondheidszorg die een ongeziene druk uitoefenen op de prijzen. Tegelijk blijft de complexe regelgeving toenemen.
Vandaar de hamvraag voor 2011: hoe kan de industrie hoogriskante langetermijninvesteringen in R&D blijven doen?
Zolang de kloof groter wordt tussen het aantal geneesmiddelen dat zijn patentbescherming verliest en het aantal nieuwe medicijnen dat via R&D tot stand komt, blijft de sector door zijn streven naar efficiëntie inkrimpen. Voor sommige spelers liggen fusies en acquisities voor de hand. Anderen zullen afslanken, van R&D tot de productie, verkoop en marketing.
Een kritieke voorwaarde om het succes te vrijwaren, is orde op zaken te stellen in de R&D. We moeten de daling van de productiviteit keren, de slaagpercentages bij de erkenning van geneesmiddelen verhogen en medicijnen voortbrengen die meer dan marginaal bijdragen tot genezing.
In het verleden werd het R&D-probleem in de grote farmaceutische ondernemingen gefikst door meer geld uit te geven en gebruik te maken van schaalgrootte om het onderzoeksproces te industrialiseren. Dat zijn niet langer oplossingen. Aandeelhouders zijn niet bereid om meer geld naar R&D te zien vloeien zonder tastbaar succes.
We moeten creatief talent weer een kans geven. In de ontdekkingsfase van R&D moeten we in de laboratoria een omgeving creëren die weerspiegelt dat de uitvinding van een geneesmiddel evenveel weg heeft van een kunst als van een productieproces. Dat moeten we combineren met een betere methode om middelen toe te wijzen aan onderzoek waarvan de kans op succes het grootst is. We moeten ook de ontwikkelingsfase stroomlijnen door de ontwikkeling van medicijnen die geen verschil dreigen te maken voortijdig stop te zetten.
Daarnaast zie ik ook meer innovatieve partnerships tot stand komen. Farmaceutische bedrijven werken steeds vaker samen met gespecialiseerde firma’s en de academische wereld. Dat spreidt het risico en verlaagt de up-frontkosten. Het is ook nodig dat grote farmaondernemingen samenwerken. De beslissing van Pfizer en GSK om de hiv-producten te poolen en ViiV Healthcare in het leven te roepen, een gespecialiseerde hiv-aidsonderneming, is daarvan een voorbeeld.
Over vijf jaar ziet de sector er helemaal anders uit. De ondernemingen moeten meer aandacht besteden aan management en menselijk kapitaal terwijl ze tegelijk moeten omgaan met een toenemend ingewikkelde sociale, wettelijke, wetenschappelijk en politieke omgeving. De overheid zal de enorme omwenteling in de sector moeten erkennen en ervoor zorgen dat de stimulansen die de industrie nodig heeft – een faire vergoeding voor innovatie – niet uitdoven.
ANDREW WITTY
De geneesmiddelen die in de laboratoria ontwikkeld worden, compenseren de waarde van de medicijnen die hun patent verliezen niet.
