NIEUW SCHOOLHOOFD

VIER SCHOLEN.

“Als de drie voorbije decennia ons één iets hebben geleerd, dan is het wel dat macro-economie veel meer is dan wat te lezen staat in de ” General Theory” van John Maynard Keynes,” meent N. Gregory Mankiw. Niettemin behoort Mankiw tot de onbetwiste leidersfiguren van de zogenaamde nieuw-keynesiaanse school.

Scholen waren er de voorbije vijftig jaar genoeg in de macro-economie. We zetten de vier belangrijkste op een rijtje:

In de eerste twee decennia na de Tweede Wereldoorlog overheersten de keynesianen. Ze legden de nadruk op de noodzaak van een actief overheidsbeleid om de totale vraag te regelen. Dat moest vooral gebeuren via een budgettair beleid. Alvin Hansen, Paul Samuelson en Robert Solow behoorden tot de hoofdfiguren van deze school.

Onder leiding van Milton Friedman brachten de monetaristen dit keynesianisme zwaar in verlegenheid. Zij bekritiseerden niet alleen het budgettair activisme, maar zorgden ook voor een restauratie van het belang van het monetaire gebeuren in de economie.

De doodsteek voor het keynesianisme gaf de nieuw-klassieke school, met Robert Lucas, Thomas Sargeant en Robert Barro als meest prominente figuren. In hun analyseschema staan algemeen evenwicht, rationele verwachtingen en aandacht voor de aanbodzijde van de economie centraal.

Hoewel hijzelf tot de vierde school behoort – die van de nieuw-keynesianen – aarzelt Mankiw niet wanneer we hem vragen welke figuren hem het sterkst hebben beïnvloed: “Robert Lucas, zonder twijfel. Lucas schudde het keynesiaanse huis van de macro-economie grondig door elkaar. Ik ben het veelal niet eens met zijn conclusies, maar de man is erin geslaagd aan de macro-economie een steviger micro-economische onderbouw te geven, vooral wat de aanbodzijde betreft. De essentie van mijn research is allicht dat ik de macro-economie van mensen als James Tobin en Milton Friedman heb trachten te zuiveren van de zwakke punten aangewezen door Lucas. Alles bij elkaar hebben deze drie economen – Lucas, Tobin en Friedman – mij méér beïnvloed dan Keynes zelf.”

Wat is dan de essentie van de nieuw-keynesiaanse school? N. Gregory Mankiw: “Nieuw-klassieke economen zien voortdurend markten in evenwicht, markten die zich spontaan en snel herstellen van alle mogelijke schokken die het economisch systeem kunnen raken. Het type nieuw-keynesianen waartoe ik mezelf reken, houdt er rekening mee dat de economie zelfs over een langere periode van haar evenwichtspad kan afwijken. Ook zie ik – weer in tegenstelling met de nieuw-klassieken – een reële rol weggelegd voor het budgettair en monetair beleid. Om die rol zo goed mogelijk te kunnen invullen, behoort het onderzoek over de vele rigiditeiten die een economie kenmerken tot de belangrijkste elementen van onze researchagenda.”

Johan Van Overtveldt