Nieuw dekkingsproduct in de maak

Ondanks alle problemen die de gestructureerde producten recent gekend hebben, storten grote banken zich opnieuw in dit avontuur.

Tijd winnen, dat is het motto. Eerst proberen te overtuigen door de regering op de vingers te tikken en als dat niet lukt, hulp beloven zonder echter te melden hoe die er komt. Opnieuw afwachten en zien hoe de markten daarop reageren. Daarna maatregelen uitstippelen en hopen dat het dan door de marktspelers aanvaard wordt.

Dat is kort en bondig de manier waarop de Europese instanties hun noodlijdende leden ondersteunen. En ze zijn ook nog eens trots op die werkwijze. Nergens treffen we een woord aan over de praktijken van de banken of een verbod voor het wangebruik van CDS (Credit Default Swaps). Integendeel, er wordt meer gesproken over privatiseringen en over meer beroep doen op datzelfde bankwezen om staatspapier kwijt te spelen.

Wat er als maatregel uit de bus komt, zal ontoereikend blijken. Het feit alleen al dat de handel in CDS nergens gereguleerd wordt, bezorgt speculanten ongeoorloofde drukmiddelen op de regeringen. We kunnen ons afvragen wie nog zo gek is om dergelijke hooggesofisticeerde producten uit te brengen, zeker als het risico haast niet te dekken is? Het antwoord is vrij eenvoudig en tegelijk angstaanjagend.

Tot 2007 heeft het westerse bankwezen alle crises kunnen overleven dankzij de vangnetten die het tijdig wist te ontplooien. De instorting van de CDS-markt in 2007 en 2008 heeft daaraan (tijdelijk) een einde gemaakt. Banken hebben hopen geld van de autoriteiten gekregen zonder dat ze daarvoor aan voorwaarden moesten voldoen. Het gemak waarmee ze dat geld ontvingen, heeft hen op nieuwe ideeën gebracht.

Citibank, een van de begunstigden van het staatsgeld, wil een nieuw dekkingsproduct op de markt brengen. Het draagt nog geen officiële naam. Het is rechtstreeks gekoppeld aan de CLX-index, een soort VIX-index, maar dan met betrekking tot allerhande economische grootheden. Het houdt bijvoorbeeld rekening met de volatiliteit van de rentetarieven op schatkistcertificaten, met die van de premies van swapcontracten, zelfs van swaptions (opties op swaps) met betrekking tot bedrijfsobligaties, en tal van andere zaken. Wie zo’n product koopt, dekt zich impliciet in tegen een financiële crisis. Dat is toch wat de ontwerpers ervan beweren.

De aantrekkingskracht van het nieuwe product ligt in het feit dat zijn waarde niet om de haverklap moet worden berekend. Citibank wil de index slechts op vaste tijdstippen berekenen. Wat het product zichtbaarder en betrouwbaarder moet maken. Het economische nut van het product luidt als volgt: een middel om het eigen vermogen te vrijwaren van financiële crises. En als voorbeeld wordt precies de CDS aangehaald. Die zijn te gericht (een CDS laat inderdaad toe een welbepaald risico in te dekken). Via het ding zou een houder van CDS zich kunnen indekken tegen een tekortkoming ervan. Ook de uitgever van CDS zou zich via dat ding kunnen indekken. Citibank twijfelt geen moment aan het succes van haar nieuwe product.

Wie zou er zo gek zijn om zo’n product uit te brengen en zo’n risico op zich durven nemen? Het antwoord is cynisch: een instelling ‘ too big to fail‘! De banken bereiden dus nieuwe producten voor waarvoor de belastingbetaler opnieuw zal moeten opdraaien mochten ze ontsporen en ze kunnen dat ongestoord doen. Er wacht hun nog een mooie toekomst.

Door Jean-Pierre Avermaete