Nederlanders dreigen met processen

Eind volgend jaar moeten alle privé-crematoria in België verdwijnen en opgaan in een intercommunale of een gemeentelijke structuur. De Nederlandse eigenaars blijven zich echter verzetten tegen een overname, en dreigen met gerechtelijke acties en dure claims.

Volgens de wet van 20 september 1998 moeten alle particuliere crematoria tegen 30 november 2003 overgedragen worden aan de Vlaamse gemeenten, die in eigen beheer of via intercommunales de zaak verder moeten beheren.

De circulaire van Vlaams minister van Binnenlandse Zaken Paul Van Grembergen ( Spirit) van 4 april 2002 is alvast duidelijk. “Indien de gemeente zelf het beheer niet op zich neemt, blijft dus alleen de zuivere intercommunale als alternatief. Een omvorming van het beheer van het op uw grondgebeid gevestigde crematorium dringt zich bijgevolg op,” stelt de brief van Van Grembergen.

In Limburg en West-Vlaanderen bereiden lokale politici het beheer van de particuliere crematoria in Hasselt en Brugge voor. In Vlaams-Brabant had de intercommunale Haviland al stappen gezet.

De privé-crematoria zijn het geesteskind van Filip Soete, oorspronkelijk een verkoper van plastic bloemen, en Marie-Jeanne Pieters-Becaus, de lobbyiste en drijvende kracht achter het nu failliete bouwbedrijf Pieters-De Gelder. Zij stichtten crematoria in Brugge, Vilvoorde, Hasselt en Bergen. In 1995 brak een schandaal uit, toen bleek dat in de oven van Vilvoorde as van verschillende overledenen werd gemengd. Door de commotie besloot de toenmalige regering onder impuls van Johan Vande Lanotte en Louis Tobback (beiden SP.A) om de crematoria over te nemen – zij het met een overgangsperiode van vijf jaar.

Toen vorig jaar de Amerikaanse uitvaartgigant SCI de crematoria van Soete overnam, rezen dan ook vragen. En zeker toen SCI de zaak enkele maanden later doorverkocht aan de Nederlandse groep Waterland, een investeringsfonds dat via de NV Sophia Belgium ruim twintig begrafenisondernemingen beheert (zie Trends, 1 november 2001). Want wie koopt er nu een bedrijf dat twee jaar later door de overheid zal worden overgenomen, en waarvoor een zware milieufactuur ligt te wachten?

Naast de problematiek van de gemeentelijke overname, is er nog het decreet van 6 juli 2001 over de intercommunales. Dat maakt een einde aan de gemengde intercommunales. Het idee van Soete was altijd om zich te gedragen zoals Electrabel bij de intercommunales voor energiedistributie. Een rol die ook Waterland ziet zitten. De omzendbrief van Van Grembergen blokt die piste echter helemaal af. De privé-partner moet helemaal verdwijnen. Eventueel kan hij achteraf de koffietafel verzorgen. Voor Waterland kan dit niet. Waterland-partner Rob Thielen: “In de wet van 1998 is er sprake van dat het beheer van de crematoria onder controle moet gebeuren van de gemeenten. Tegen dit ethische principe hebben wij niets. Maar er is een verschil tussen het beheer, en de uitvoerende taken als het onthaal, de crematie en de organisatie van de koffietafel achteraf. Wij worden onheus behandeld. Ons voorstel is dan ook dat wij het werk verder doen onder controle van de gemeenten.”

Waterland wil het desnoods hard spelen. “Wij hebben uitstekende relaties met onze partners op lokaal vlak, maar als de overheid ons onteigent, zullen wij een vergoeding eisen voor de vele inkomsten die we zullen derven,” aldus Thielen. “Wij stellen een regeling voor die de gemeenten niets kost. Volgt er een onteigening, dan kan dat veel geld kosten.”

Willy Van Damme [{ssquf}]