Na de lusten… de lasten?

On line-handelaren glippen voor een deel door de mazen van het fiscale net. Bill Clinton wil dat nog een tijdje zo houden.

Omstreeks deze tijd buigt het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden zich over een controversieel voorstel om elektronische handel nog tot 2003 vrij te stellen van lokale en staatsbelastingen. Bij het in druk gaan werd nog volop gelobbyd door voor- en tegenstanders. Het debat werpt punten op die ook voor Europa bijzonder relevant zijn. De kern in veertien vragen.

Waarom belastingen heffen op Internet?

De staat en de lokale overheden in de VS zijn erg afhankelijk van de verkoopbelasting op openbare diensten. Volgens het Center for the Study of States vertegenwoordigt dit type belasting meer dan 30% van de gemiddelde inkomsten van de gemiddelde staat. On line-transacties zijn normaal belastingvrij. Een klant die een boek koopt bij Amazon.com, de belangrijkste boekhandel op het Internet, betaalt geen omzetbelasting.

Wat dan met de plaatselijke boekhandel?

Lokale handelaars moeten nog steeds omzetbelasting aanrekenen, wat één van de redenen is waarom on line-shopping zo voordelig kan zijn. Dit verklaart ook waarom sommige politici, die opkomen voor de belangen van de plaatselijke handelaars, aandringen op het invoeren van belastingen voor handelaars op het Internet.

Maar de handel via het Internet stelt toch weinig voor?

Dat zal niet lang meer duren. On line-handelaars in de VS verkochten tijdens de kerstperiode voor meer dan 1 miljard dollar goederen. Vorig jaar werd er voor ongeveer 8 miljard dollar verhandeld via het Internet, inclusief de business-to-business-transacties. Volgens het marktonderzoeksbureau Forrester Research zal dit cijfer in 2002 opgelopen zijn tot 327 miljard dollar (bijna 12.100 miljard frank bij een dollarkoers van 37 frank). Amazon.com is nog maar drie jaar actief, maar zal binnenkort de derde grootste boekhandel in de VS zijn. Als de belastingvrije on line-verkoop tegen dit tempo blijft groeien, zullen staten en lokale overheden overal in de VS grote gaten hebben in hun budgetten.

Hoe komt het dat on line-verkopers zo’n gunstige belastingregeling genieten?

On line-verkopers worden vaak behandeld als postorderbedrijven, zoals Dell Computer en L.L. Bean, die een speciale belastingregeling genieten. Het sleutelwoord is “verbinding”. In 1992 besliste het Amerikaans hooggerechtshof in de zaak Quill Corp v. North Dakota dat een postorderbedrijf geen omzetbelasting moet innen wanneer de koper zich in een andere staat bevindt. Het was vrijgesteld van belasting, tenzij het daar een fysische aanwezigheid – of verbinding – had, zoals bijvoorbeeld een verkoopploeg of een eigendom.

Wat was de logica daarvan?

Het belastingsysteem vertoont in de VS onderlinge grote verschillen. Wanneer men de provincies en steden meetelt, zijn er 30.000 verschillende overheden in de VS die belastingen heffen. Het zou voor postorderbedrijven een administratieve nachtmerrie zijn om de verschillende belasinggelden te innen en over te maken aan de staten waarin hun klanten wonen. Hetzelfde geldt voor Internet-bedrijven.

Vormen de kabels die de on line-verkopers gebruiken dan geen plaatselijke aanwezigheid?

Daar valt iets voor te zeggen. Een verkoper van buiten de staat is verplicht belasting te innen als hij ter plaatse een onderneming bezit die in zijn naam opereert. Lokale Internet service providers zouden beschouwd kunnen worden als agenten van on line-verkopers. Dit is allemaal erg verwarrend, niet in het minst voor de belastinginners zelf.

Waarom heffen de overheden de omzetbelasting niet rechtstreeks van de klant?

In theorie doen ze dat ook. De meeste staten verplichten kopers om de vereiste omzetbelasting over te maken aan de schatkist. In praktijk doen heel weinigen dat.

Wat is dan de oplossing?

Het is niet zo eenvoudig. De huidige situatie is nadelig voor verkopers met een fysieke aanwezigheid, die belastingen betalen waarvan hun on line-concurrenten vrijgesteld zijn. Maar eisen dat on line-verkopers belastingen gaan heffen namens de verschillende rechtsgebieden waarin zij verkopen, zou ook niet eerlijk zijn, want dan worden on line-verkopers overstelpt met een administratieve wirwar waar lokale winkels van gespaard blijven.

Wat is het standpunt van de veelbesproken Internet Tax Freedom Act?

Dit besluit, waarover deze maand in het Congres gestemd zou worden, voorziet in een uitstel van belastingheffing. Volksvertegenwoordiger Christopher Cox uit Californië en senator Ron Wyden uit Oregon pleiten voor een moratorium op Netbelastingen tot het jaar 2003. Dat zou – zeggen de voorstanders – de Internet-handel de tijd geven om zich te ontwikkelen en het zou de beleidsmensen de tijd geven een coherente omzetbelasting voor heel de VS uit te werken.

Wie is hier vóór?

Eerst en vooral de staten met veel hoogtechnologische bedrijven, zoals Californië, Washington en Virginia. Zij kunnen wel wat verliezen aan inkomsten uit belastingen, maar verwachten meer te halen uit de jobs die gecreëerd worden en de inkomsten uit vennootschapsbelasting. President Bill Clinton en vice-president Al Gore steunen het belastingmoratorium. Het Senate Commerce Committee (senaatscommissie voor Handel) heeft de wet erdoor gejaagd.

En wie is tegen?

Zowat alle agrarische staten en de staten met een verouderde zware industrie. De Conference of Mayors (burgermeestersconferentie) heeft gelobbyd tegen de wet. En de National Governors’ Association (nationale gouverneurscommissie) pleitte voor een gestandaardiseerd belastingsysteem voor Internet-handel en voor de afschaffing van de plaatselijke belastingen op de toegang tot het Internet.

Prognose?

Het besluit zal waarschijnlijk goedgekeurd worden. De oppositie neemt toe, maar dat is waarschijnlijk te laat om het resultaat nog te beïnvloeden ( nvdr – Een gelijkaardig voorstel moet daarna nog door de senaat, waar tegenstanders sterker staan, worden behandeld). Op lange termijn, wanneer het moratorium afloopt, zullen de on line-verkopers waarschijnlijk onderworpen worden aan een gestandaardiseerde nationale omzetbelasting.

Wat is het belang hiervan voor iemand buiten de VS?

De VS vandaag, de wereld morgen. Er zijn veel on line verkopers die 20% tot 30% van hun business buiten de grenzen van de VS realiseren. En dan rijst vanzelfsprekend de vraag: moeten on line verkopers verplicht worden omzetbelastingen of BTW te innen namens ieder land waarin zij zakendoen? Om nog maar te zwijgen van de invoerrechten die betaald moeten worden en de verantwoordelijkheid voor hun inning.

Wie zijn de spelers in dit spel?

Nogmaals: aan de ene kant zijn er de hoogtechnologische gebieden en aan de andere kant de laagtechnologische streken. De Clinton-administratie heeft aan de Wereldhandelsorganisatie voorgesteld om van cyberspace één grote belastingvrije zone te maken. Andere landen staan daar sceptisch tegenover.

Financial Times