Volgens de sciencefictionromans zouden we nu leven in een wereld van overvloed. Geen enkele auteur suggereerde ook maar heel even dat we zouden lijden aan een chronisch tijdstekort. Zovelen roepen: “More time, more time, my kingdom for an extra hour.”
Waar gaat onze tijd toch heen? De managementwereld besteedt sinds lange tijd bijzondere aandacht aan dat probleem. In 1972 publiceerde Alec Mackenzie The Time Trap met als centraal begrip ‘tijdrovers’. Sindsdien zijn er tienduizenden seminars georganiseerd rond efficiënt tijdsgebruik, en hebben miljoenen getormenteerde managers geleerd een onderscheid te maken tussen dringend en belangrijk. Ze hebben nagedacht over waarom ze onaangename dingen uitstellen en veel te veel tijd besteden aan prutsen. Consultants hebben ons beloofd dat we tientallen uren per jaar zouden kunnen besparen door die tijdrovers te elimineren.
Maar het probleem is nog wat erger geworden. Elektronische media zijn blijkbaar een schitterende manier om ons timemanagement volledig overhoop te halen. Vroeger dienden de grote tijdrovers zich enkel via de telefoon aan, maar nu is het gamma technologische gauwdieven exponentieel toegenomen.
Het probleem van efficiënt tijdsbeheer ligt bij het axioma ‘dringend = dwingend’. Nemen we een voorbeeld. U hebt slaap nodig, want u moet morgen een belangrijke meeting voorzitten en uw budget presenteren bij het directiecomité. Maar uw pasgeborene heeft geen flauw benul van budgetten en vergaderingen. Hij heeft een biologisch signaal waarvan wij allen weten dat het ons dringend uit bed zal helpen. Hoezeer u ook zou willen recupereren en morgen fris en monter uw overtuigende presentatie houden, een huilende baby, een brandalarm, een telefoontje van uw moeder die denkt dat haar hond zal sterven, dat zijn allemaal zaken die u zeker uit uw slaap zullen houden. Resultaat: de baby is terug in slaap geraakt en niemand weet waarom hij huilde, het brandalarm was uiteraard weer vals, uw moeder denkt nog steeds dat haar hond haar niet zal overleven. En u hebt de belangrijke taak ‘slapen’, niet volbracht.
In de natuur is ‘dringend’ heel vaak ook ‘belangrijk’. Ontsnappen aan de sabeltijger is dringend én belangrijk. Als u grote honger hebt, moet u vlug eten. Dringend en zeer belangrijk, want u staat op het punt te bezwijken en morgen is dat eten er niet meer. Maar als u aan een buffet des overvloeds aanschuift, voelt u ook die dringende en dwingende eis om u vol te proppen. Terwijl dat eten er morgen ook nog is. En we weten sinds enkele jaren ook heel exact welke hersencircuits ons daartoe uitnodigen, ons netjes belonen of ons een heel slecht gevoel geven als we niet ingaan op het gehuil van de baby. Net hetzelfde soort signalen hebben we in onze technologie gestopt. Maar daar hebben ze geen overlevingswaarde meer. Bezoek een casino en u zult het daar zien flitsen, ratelen, biepen dat het een lieve lust is. Hier gebeuren ‘belangrijke’ dingen. Als u een beetje wint, klinkt het alsof de wereld vergaat. Als u veel verliest, blijft de machine heel stil. Om casino’s aan banden te leggen, zou de overheid hen gewoon moeten verplichten de zaken om te draaien. Lawaai dat hemel en aarde vergaat als u verliest, en doodse stilte als u wint. Hetzelfde zou moeten gebeuren bij uw smartphone: stilte als het enkel dringend is, en veel lawaai die ene keer dat het dan toch echt belangrijk is. Maar dan zou u uiteraard de belangrijke zaken niet meer willen beantwoorden, want u bent ondertussen verslaafd aan ‘dringend’.
Ik wou dat ik u een originele oplossing kon meegeven. Maar er zit niets anders op dan die gauwdieven heel regelmatig achter slot en grendel te steken. Ze maken gebruik van hersencircuits die bedoeld waren om je te helpen bij de allerbelangrijkste beslissing: lunch hebben of lunch zijn? Maar ja, veronderstel dat men vlucht MH370 terugvindt op een onbewoond eiland. Dat wilt u toch binnen de minuut weten. Want anders heeft uw leven niet veel zin meer. Maar stop dan wel met zeuren over timemanagement.
De auteur is partner-hoogleraar management aan de Vlerick Business School.
MARC BUELENS
Het gamma technologische gauwdieven is exponentieel toegenomen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier