Griet Nuytinck (CEO labogroep Anacura): ‘Met zo’n mooi beroep wil je eeuwig leven’

De Oost-Vlaamse labogroep Anacura verkoopt haar dochterbedrijf GST, dat een remedie tegen artrose bij paarden ontwikkelde, aan het Duitse farmaconcern Boehringer Ingelheim. Topvrouw Griet Nuytinck doet het verhaal en schetst de toekomst van Anacura.

Griet Nuytinck rolde bij toeval in de labosector. Ze wou na haar studies apotheker en klinisch bioloog in de academische wereld blijven. Maar tijdens haar doctoraat in de jaren zeventig vroeg een bevriende apotheker uit Evergem, Jacques Parys, haar tijdelijk de leiding te nemen over een klein medisch labo boven zijn apotheek, omdat Parys burgemeester werd. “Hij heeft het ondernemerschap in mij wakker gemaakt”, zegt de loop- en muziekfanaat Nuytinck over Parys, die enkele jaren later als jonge veertiger stierf aan longkanker. Nuytinck nam daarop, mede op verzoek van de familie van Parys, in 1985 het labo over.

Terwijl Labo Nuytinck groeide als kool met zijn analyses voor artsen, stampte Nuytinck in 1999 een zusterbedrijf uit de grond: Anabiotec. “We wilden niet alle eieren in één mandje leggen”, zegt ze. Met Anabiotec wou ze focussen op analyses en andere diensten voor bedrijven die geneesmiddelen ontwikkelen. “Dat is onze groeipoot”, zegt Nuytinck over die divisie. “We komen als onafhankelijke speler weinig naar buiten, maar spelen een grote rol. We doen klinische studies draaien. Wij zijn de werkmieren achter veel farma- en biotechbedrijven.”

Zes jaar geleden zette Nuytinck een nieuwe, gedurfde stap met de overname van het jonge maar razend ambitieuze Limburgse bedrijf Global Stem Cell Technology (GST). Dat ze GST nu al verkoopt, mag onverwacht snel lijken, volgens Nuytinck is het logisch.

Waarom nam u in 2014 GST over?

GRIET NUYTINCK. “We brachten begin dat jaar alle activiteiten samen in een nieuw gebouw, dat we concipieerden als een bedrijvencentrum. We hadden dus veel ruimte. We leerden GST kennen en waren gecharmeerd door zijn werk rond stamcellen, waarmee het koppel Jan Spaas en Sarah Broeckx een therapie tegen artrose bij paarden ontwikkelde. Het klikte gewoon. Het beviel ons ook dat wij onze diensten nu ook voor een eigen product zouden kunnen aanbieden. In ons gebouw konden wij ook gemakkelijk een cleanroom inrichten, die door het geneesmiddelenagentschap FAGG erkend zou worden. En we hadden een kwaliteitssysteem om geneesmiddelen te ontwikkelen, en een engineering- en onderhoudsteam. Dat alles overhaalde Jan en Sarah om GST hier te ontwikkelen. Zij woonden in Lummen en zijn met hun hele hebben en houden naar deze regio verhuisd. Wij hebben toen 85 procent van de aandelen overgenomen.”

Twee jaar geleden volgde een kapitaalverhoging van 5 miljoen euro, waarbij PMV instapte. GST werd toen al gewaardeerd op 25 miljoen euro.

NUYTINCK. “Dat was een belangrijke stap. Jan orkestreerde die kapitaalverhoging en heeft dat goed gedaan. PMV heeft ons goed geholpen en professioneler gemaakt, en ervoor gezorgd dat GST een goede raad van bestuur kreeg.”

Maar nu hebt u GST verkocht aan Boehringer Ingelheim. Hebt u het groeiverhaal van GST niet te snel opgegeven?

NUYTINCK. “Voor GST en Anacura is die overname een goede zaak. Wij waren een goede schoot voor het kind GST, zolang het ging over onderzoek en ontwikkeling, de productie en de analytische ondersteuning. Maar voor de distributie van de producten hebben wij de mogelijkheden niet. Vergeet niet dat GST nog verlieslatend is. Boehringer stond al in voor de distributie van het eerste product, tegen artrose bij paarden, in Europa. We discussieerden al een tijdje over de wereldwijde verdeling ervan, en over die van de volgende producten. GST mikt ook op de markt voor honden en katten, die vele malen groter is. Dat kunnen wij niet aan. Boehringer wel. We droomden ervan dat de studies met honden en katten goed zouden zijn, maar dat ze op alle gebieden zo goed zijn, hadden we niet verwacht. Dat is ook Boehringer Ingelheim niet ontgaan, wat geleid heeft tot het bod. Hoeveel het geboden heeft, zeg ik niet.”

Maar u en Jan Spaas zeiden eerder al dat het uw natte droom was ook een kraakbeenproduct te ontwikkelen voor mensen.

NUYTINCK. “Dat is zo. Dat zou een gigantische stap zijn. Dus hopen wij dat we onze relatie zo goed kunnen houden, dat we daar op de een of de andere manier bij betrokken blijven. Het woord ‘spijt’ zal je niet snel uit mijn mond horen komen. Ik kijk altijd vooruit. Boehringer gelooft in ons. We zullen al zeker in de volgende vijf jaar al het onderzoekswerk voor GST doen. Wij zullen daardoor groeien. We zullen nog fantastisch samenwerken met Jan Spaas. We leren veel van elkaar. Vergeet niet dat toen we instapten, stamcellen nog heel controversieel waren. En nu zijn we de analytische partner van Boehringer voor stamcellen, veterinair maar later dus eventueel ook humaan. Dat is heel mooi.”

Wat als Boehringer de rest van Anacura wil overnemen?

NUYTINCK. “We willen Anacura als familiebedrijf behouden en verder laten bestaan. Deze deal zal Anacura sterker maken, niet uithollen.”

Is er interesse van potentiële kopers?

NUYTINCK. “Met de regelmaat van een klok worden wij benaderd, zowel door sectorgenoten als door anderen. Maar wij willen iets uitbouwen dat op lange termijn relevant is voor Vlaanderen. Daarom hebben we ook dit ruime gebouw neergepoot. Hier leven wij voor, ons werk is ons leven. Het is een passie. Ik wil ook elke dag die passie voor het werk voelen.”

U werd vorig jaar en begin dit jaar zeven maanden als CEO afgelost door Geert Van Hove, een internationaal ervaren manager. Waarom?

NUYTINCK. “Ik ben 67, en mijn man, die verantwoordelijk is voor de informatica in het bedrijf, is nog een jaartje ouder. Onze leeftijd maakt dat we al een tijdje denken aan onze opvolging. We zouden het uiteraard heel jammer vinden als dit verhaal na ons zou stoppen. We hebben twee zonen, en het zou kunnen dat zij de fakkel overnemen. Tot nader order willen we nog niet de aandacht op hen vestigen. Maar als ze daar zin in zouden hebben, waarom zouden we hun dat dan niet gunnen? Ze zijn nu 31 en 29, en werken niet in het bedrijf. We zitten met andere woorden in een overgangsfase, en we willen dat goed aanpakken. Er zijn genoeg familiebedrijven die ons hierin zijn voorgegaan, en die wij als voorbeeld nemen. In dat kader hadden we Geert Van Hove binnengehaald. Het was een heel interessante oefening. Dat het niet is blijven duren met Geert, is jammer, maar zeker geen schande. Het is een leerproces. Het gaat ook over ons omringen met goede mensen in de raad van bestuur.”

Wat is de impact van covid-19 op Anacura?

NUYTINCK. “De vraag naar testen is enorm. We halen daarvoor zelfs uitzendkrachten binnen. We proberen op alle manieren te helpen. We sturen ook stalen door naar Biogazelle (een Gents biotechbedrijf dat ook op grote schaal patiëntenstalen test op covid-19, nvdr). De wereld van de diagnostica zal nooit meer dezelfde zijn. De consument bepaalt almaar meer, en eist dat hij of zij een test wil en zal hebben. De patiënt neemt zelf het initiatief, maar kent het onderscheid niet tussen een goede en een slechte test. Artsen en labo’s als het onze spelen een grote rol in het interpreteren. Ik pleit er niet voor alle analyses langs labo’s als het onze te laten passeren, maar wij kunnen wel orde brengen in de chaos, die alleen maar zal toenemen met die snelle en goedkope testen.”

Uw sectorvereniging verzette zich eerst ook tegen coronatesten door farmabedrijven.

NUYTINCK. “Nogal wat mensen vonden dat ons beroep verdedigd moest worden, en daar sta ik achter. Maar we zijn in dialoog gegaan met de federale taskforce, en hebben heel veel mensen kunnen helpen. Men stelt het soms negatiever voor dan het is. Maar zo’n test vergt altijd minstens een paar uren werk.”

Hoe moet de overheid de zaken aanpakken?

NUYTINCK.“Ik hou ervan die dingen aan te pakken die ik kan aanpakken. Ik denk dat het testen op covid-19 een gigantische opgave is voor de politiek. Met al die overheden is het in België moeilijker werken dan in andere landen. Ik zie bijzonder veel goede wil, maar doe het maar eens, met al onze structuren. Opnieuw is gebleken hoe belangrijk het is dicht bij de eerstelijnszorg te staan. Een sterke eerste lijn is de basis voor een goede volksgezondheid. Ik geloof heel sterk in de band van laboratoria als het onze met de huisarts, ook in zo’n nieuwe constellatie, waarbij de consument voortdurend zijn zeg wil doen. Het moet ook allemaal betaalbaar blijven. Dat is een gigantische opdracht. Dat betekent de overconsumptie van testen vermijden. Ik wil mijn dagen niet doorbrengen met het uitvoeren van zinloze testen, of met testen die niets bijdragen voor de patiënten, omdat ze niet juist worden geïnterpreteerd.”

Hebt u zelf problemen gehad tijdens de crisis?

NUYTINCK. “Ja. We hebben de tekorten gehad die elk labo heeft gekend. De grote internationale groepen hadden soms makkelijker en sneller toegang tot reagentia, de noodzakelijke testvloeistoffen. Maar intussen hebben we een bevoorradingssysteem dat uitstekend draait, en heel snel en heel accuraat informatie geeft. Maar wat als iedereen zich zomaar laat testen met die reagentia die zo schaars zijn?”

Wat was de impact van de crisis op de tewerkstelling?

NUYTINCK.“We hebben in het begin tijdelijke werkloosheid aangevraagd, omdat de courante activiteiten in het medisch labo in maart en april waren gehalveerd. Huisartsen mochten geen patiënten zien, behalve dringende gevallen. De omzet van de analyses voor chronische patiënten is toen compleet ineengestort. Helaas, want zeer veel mensen moesten achteraf opgenomen worden in het ziekenhuis, tegen een veel grotere kostprijs.”

Hoeveel werknemers telt Anacura?

NUYTINCK. “240, van wie er 65 bij Anabiotec werken. Wij zijn voortdurend op zoek naar getalenteerde mensen. Dat is een bottleneck. Dat is het nadeel van in Vlaanderen gevestigd te zijn: hier zijn veel biotechbedrijven die hooggekwalificeerde medewerkers zoeken. Veel van de mensen die wij rekruteren, krijgen bij ons een opleiding in GMP ( Good Manufacturing Practices, die ervoor moeten zorgen dat geneesmiddelen volgens de juiste kwaliteitsstandaarden worden geproduceerd, nvdr). Het belang van die GMP voor onze klanten valt onmogelijk te overschatten. Heel vaak komt pas in de laatste fase van een dossier voor een nieuw medicijn naar boven wat in het begin fout is gelopen op analytisch gebied. Maar goed, daardoor zijn onze mensen die die kennis hebben, ook voor anderen veel waard, en is het soms moeilijk ze te houden.”

Zijn de activiteiten in medische analyses voor artsen geplafonneerd?

NUYTINCK. “In zekere zin, omdat het aantal artsen niet meer toeneemt. Die herorganiseren zich steeds meer in groepspraktijken. Al neemt de rol van preventie wel toe. We werken daarin zelf aan een innovatie, waarover ik nog niet veel kan zeggen. Het gaat erom dat de bloedafname niet meer per se door een arts moet gebeuren, maar kan via een vingerprik. Het zal een nieuwe wereld openen, voor covid en andere ziektes.”

U haalt via GST en Boehringer ook de Duitse bedrijfscultuur binnen. Zal het lukken die culturen met elkaar te verzoenen?

NUYTINCK. “Het zal een beetje zoeken zijn. Wij geloven bijvoorbeeld sterk in gezondheid, samen fun hebben, samen bewegen. We hebben hier een bos waar we bedrijfsjoggings organiseren of samen oefeningen doen. We hebben een funclub, organiseren een familiesportdag enzovoort. We zien wel hoe het evolueert. Ik hoop uiteraard heel erg dat het geen probleem wordt, dat we niet uit elkaar groeien. Maar misschien leren we ook iets van die Duitse cultuur. Ik ben een optimist.”

U hebt een passie voor klassieke muziek en bent een ervaren marathonloopster.

NUYTINCK. “Het eerste is 100 procent waar. Klassieke muziek is een belangrijk deel van mijn leven. Ik zing als alt in een koor in Gent, Jardindesvoix. Samen zingen is zeer stimulerend. En daarna een pintje drinken, hoort erbij ( lacht). Maar marathons loop ik sinds vorig jaar niet meer, op doktersbevel. Ik liep ze te snel. Blijkbaar kan ik niet goed doseren. Maar ik loop nog altijd graag. Al lopend kan je veel praten, en zo ontmoet ik veel mensen die mij inspiratie geven voor mijn werk. Er is geen leukere manier om met elkaar om te gaan dan al joggend. Na een uur schiet niks meer over van spanningen. Met die twee geweldige hobby’s en zo’n mooi beroep wil je eeuwig leven.”