Met dank aan de shutdown

Oktober stond in het teken van de begrotingsdiscussie in de Verenigde Staten. Door op het nippertje een tijdelijk akkoord af te sluiten, hebben de leden van het Amerikaanse Congres het laatste obstakel voor een verdere stijging van de beurzen weggewerkt, denkt Piet Lammens, hoofd marktonderzoek bij KBC.

Hoewel het Amerikaanse Congres een shutdown van de federale overheidsdiensten niet heeft kunnen voorkomen, zijn de Verenigde Staten wel ontsnapt aan het faillissement dat hen bedreigde op 17 oktober, de dag dat de limiet van hun leencapaciteit werd bereikt. Piet Lammens, hoofd marktonderzoek van KBC, wijst er echter op dat het bereikte akkoord een tijdelijke oplossing is: de deadlines voor de overheidsbegroting en het schuldenplafond zijn gewoon doorgeschoven naar begin volgend jaar.

Dat de Amerikaanse overheidsdiensten twee weken gesloten zijn geweest, heeft onvermijdelijk een impact gehad op de economie. Maar paradoxaal genoeg lijkt dat veeleer voordelig voor de markten. De Federal Reserve (Fed) zal nu nog langer wachten om haar monetaire steunprogramma af te bouwen. Eind oktober heeft ze haar beleid bevestigd; op haar eerste vergadering in december zal de Fed er wellicht weer voor kiezen om haar inkoop van Amerikaans schuldpapier voor 85 miljard dollar per maand te handhaven. En aangezien de eerste weken van 2014 in het teken zullen staan van de nieuwe onderhandelingen in het Congres en van de voorzitterswissel bij de Fed, verwachten de markten niet dat de monetaire steun vóór maart volgend jaar wordt teruggeschroefd. Een verhoging van de basisrente zal daarom ten vroegste in 2015 plaatsvinden.

Geen alternatief voor aandelen

Dat betekent dat de risicoappetijt van de beleggers de komende maanden zal blijven toenemen. De rente blijft laag en door de injecties van de Fed stijgen de liquiditeitsoverschotten elke maand nog verder. Aandelen en bedrijfsobligaties kunnen daarvan profiteren, want er zijn weinig andere winstgevende alternatieven. De minder goede economische indicatoren en de matige bedrijfsresultaten brengen die opmars volgens Piet Lammens niet in gevaar.

Volgens de strateeg van KBC is Wall Street op dit moment correct gewaardeerd, maar alles wijst erop dat de Amerikaanse indexen verder blijven stijgen. Alleen een sterke overwaardering kan beleggers in dit klimaat echt verontrusten. In Europa blijven aandelen ondergewaardeerd, wat kansen met zich brengt. Piet Lammens adviseert daarom de Europese beurzen te overwegen ten koste van de opkomende landen.

De groeilanden kampen met twee belangrijke handicaps: de tragere evolutie van hun groei op korte termijn en hun sterke gevoeligheid voor rentestijgingen in de westerse landen. Afgelopen zomer bleek dat beleggers hun kapitaal repatriëren zodra de rente in de Verenigde Staten begint te stijgen. Dat weegt op de valuta’s van landen die een tekort op hun lopende rekening hebben, zoals Brazilië, India, Turkije en Mexico. Om te voorkomen dat de prijzen van geïmporteerde — en vaak primaire — goederen de inflatie in de hoogte jagen, zien de monetaire autoriteiten van die landen zich verplicht hun basisrente op te trekken. Dat heeft dan weer een impact op de economie, die de kredietkosten ziet stijgen.

Dure euro

De aanhoudende stijging van de euro tegenover de dollar begint de economische wereld zorgen te baren. Toch blijft Piet Lammens ervan overtuigd dat de dollar zich uiteindelijk zal herstellen, op voorwaarde dat er een nieuw evenwicht komt in het beleid van de centrale banken. Dat kan via een verlaging van de monetaire steun door de Fed of — wat waarschijnlijker is — via nieuwe maatregelen van de Europese Centrale Bank (ECB). Die kan haar basisrente verlagen — momenteel 0,50 procent — of nieuwe langetermijnleningen verstrekken aan de banken, vooral als de pariteit tussen de euro en de dollar boven het gevoelige niveau van 1,40 zou komen. De Europese economie is daar niet op voorbereid.

De doelstelling van de ECB kan erin bestaan de vraag van beleggers naar euro’s in te dijken door de rente te verlagen. Of ze kan het aanbod van euro’s verhogen via leningen op lange termijn, als compensatie voor de leningen op drie jaar die de banken eind 2011 en begin 2012 hebben gekregen tegen te hoge kosten (een rente van 1 %). De stijging van de Europese eenheidsmunt kan immers vooral worden verklaard doordat de verhouding tussen de vraag en het aanbod meer gespannen is dan bij de dollar, aangezien de Fed de markt elke maand overspoelt met liquiditeiten.

Overaanbod van grondstoffen

Over het algemeen is Piet Lammens voorzichtig met grondstoffen. De grote investeringen die tot in 2008 — in een periode van euforie — werden gedaan, hebben tot een sterke stijging van het aanbod geleid. De vraag is niet zo hoog als gehoopt — een gevolg van de economische vertraging en vooral van de terugval van de zware industrie in China. Een teken aan de wand is dat de grondstoffen, die noteren in dollar, niet hebben kunnen profiteren van de zwakte van de Amerikaanse munt. Dat was vele jaren wel het geval.

Voor goud adviseert Piet Lammens te profiteren van koersstijgingen om de posities af te bouwen. Het edelmetaal heeft tijdens de crisis lang geprofiteerd van zijn rol als vluchtwaarde. Het wordt logischerwijs afgestraft, nu de situatie weer normaliseert. Bovendien heeft fysiek goud veel nadelen, zoals de lage liquiditeit, het gebrek aan recurrente inkomsten en de bewaarkosten. Na meer dan een decennium van stijging lijkt deze grondstof voor een lange baisseperiode te staan.

CÉDRIC BOITTE

De Europese economie is niet voorbereid op een aanhoudende stijging van de euro tegenover de dollar.