MESTACTIEPLAN

Veel geblaat, weinig wol.

Vlaanderen telt 36,1 miljoen kippen, 7,3 miljoen varkens en 1,6 miljoen runderen. Jaarlijks produceert deze veestapel 205 miljoen kilogram stikstof (N) en 85 miljoen kilogram fosfor (P2O5). Volgens het tweede Mestactieplan(Map2) kan onze bodem respectievelijk 139 miljoen kilogram N en 49 miljoen kilogram P205 aan. De rest moet dus worden verwerkt.

Ondanks alle normen en beleidsopties (zie Trends, 29 januari 1998) komt de mestverwerking in ons land maar niet uit de startblokken. Een kleinschalige energie-installatie bij een individuele varkensboer niet te na gesproken, wordt kippenmest voorlopig alleen gerecycleerd tot organische mest. De al lang aangekondigde pyrolisefabriek (verbranding) van Danis in Izegem staat er, maar werkt nog altijd niet.

Een dik jaar geleden beet Laviedor uit Ieper de spits af. Dit samenwerkingsverband tussen eierproducent Dion Vandewiele uit Olsene en het mengvoederbedrijf De Brabandere uit Wingene verwerkt 80.000 ton kippenmest per jaar. Het eindproduct – bodemverbeteraar Humocal – wordt naar Frankrijk geëxporteerd. Maar op 9 december 1999 legde de provincie een aantal beperkende maatregelen op wegens geurhinder. Tegen deze beslissing is het bedrijf in beroep gegaan bij Vlaams minister van Leefmilieu Vera Dua (Agalev), die volgende maand een beslissing neemt over het verlengen van de milieuvergunning. Daarnaast heeft het familiebedrijf Samyn in Veurne een aantal maanden geleden een installatie in gebruik genomen waarmee maximaal 50.000 ton kippenmest kan worden verwerkt.

Mest- en Afvalverwerking(MAV), van het internationale baggerbedrijf De Nul, is momenteel bezig met een proefproject voor de verwerking van varkensmest in de Gentse Kanaalzone. Het bedrijf beschikt over een vergunning om 200.000 ton (waarvan drie vierde slib) te drogen en te vergisten tot grondverbeteraar.

En Aquafin experimenteert met het mengen van kalvermest (potentiële capaciteit van 20.000 ton) in zijn waterzuiveringsinstallaties.

Voor een aantal projecten is nog geen vergunning afgeleverd. Dat geldt bijvoorbeeld voor een site in Beveren, waar – op de grens van Antwerpen en Oost-Vlaanderen – twee fabrieken in de steigers staan: Flanamat, dochter van De Ceuster uit Sint-Katelijne-Waver, zal vanaf deze lente zo’n 60.000 ton pluimveemest als grondstof gebruiken voor de productie van organische meststoffen, terwijl Orgacom van het agrobedrijf Opdebeeck uit Bouwel er de kippenmest zal vermengen met champignonafval en omvormen tot compost (capaciteit van 100.000 ton).

In de loop van de jaren doofden echter vele initiatieven uit wegens de te strenge exploitatievoorwaarden, het gebrek aan overheidssubsidies en/of tegenkantingen van Electrabel. Het energiebedrijf schrok er in het verleden niet voor terug om alternatieve projecten van hernieuwbare energie te boycotten. Luc Busschaert, onafhankelijk landbouwdeskundige: “Om uit deze impasse te geraken, verlaagde de wetgever op 11 mei 1999 de lozingsnormen voor mestverwerkingsbedrijven van respectievelijk 15 tot 200 milligram (stikstof) en van 2 tot 30 milligram (fosfor), op voorwaarde dat het afvalwater fel wordt verdund. Door deze maatregel haalde Biopower – een joint venture van de Vlaamse Milieuholding(VMH), twaalf mengvoederfabrikanten en de West-Vlaamse Elektriciteitsmaatschappij(WVEM) – zijn megaproject van 800.000 ton varkensmest in Oostende terug uit de kast. Vorige maand gaf minister van Energie Steve Stevaert (SP) een belangrijk signaal met zijn maatregel om leveranciers – op straffe van een boete tot 5 frank per kWh – te verplichten minimaal 900 GWh groene stroom of 3% van het totale volume af te nemen tegen 2004.”

Eric Pompen