Meer dan een leeuw achter tralies

“We willen zowel het aantal dagtickets en abonnees als de business to business verdubbelen tegen 2020.” CEO Dries Herpoelaert steekt de ambities van de Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde Antwerpen niet onder stoelen of banken. Hij wil de authenticiteit en grandeur van Zoo Antwerpen, Planckendael, Serpentarium en de Koningin Elisabethzaal meer in de verf zetten.

De KMDA tekende begin dit jaar met Vlaams minister van Toerisme Geert Bourgeois (N-VA) een nieuwe beheersovereenkomst voor vijf jaar. Voor de periode van 2012 tot 2016 kan de groep rekenen op een budget van 57,3 miljoen euro voor de Koningin Elisabethzaal en 32,5 miljoen euro voor haar parken, hetzelfde bedrag als vijf jaar geleden. Van dat budget voor de parken wordt jaarlijks 3,8 miljoen euro besteed aan infrastructuur en restauratie en 2,4 miljoen aan de dagelijkse werking.

Boven op de bijna 90 miljoen euro subsidies van de Vlaamse overheid, zal de KMDA zelf 50 miljoen euro inkomsten trachten te verwerven. “We rekenen op een bedrijfskasstroom van 8 tot 12 miljoen euro per jaar. Daarvan moet 60 procent uit dagtickets komen, 20 procent uit abonnementen en 20 procent uit eventing, giften, legaten en peterschappen. Tot die laatste categorie behoort ook de business to business, die vandaag 10 tot 15 procent van de inkomsten dekt”, licht Herpoelaert toe.

Tot zover het vijfjarenplan. Voor het jaar 2020 wordt de lat een flink stuk hoger gelegd. “We willen op alle terreinen verdubbelen”, laat de CEO weten. “Vooral in de business to business is er nog veel groeipotentieel. We gaan ook onze au-thenticiteit en onze monumentale gebouwen meer uitspelen en de bezoekers interactief bij de dierentuinen betrekken. We moeten veranderen om onszelf te blijven.”

Nostalgie

“Zoo Antwerpen bestaat sinds 1843 en behoort tot de oudste en best bewaarde dierentuinen van Europa. Zijn monumentale gebouwen zijn een pracht en zijn groene ruggengraat is gebaseerd op de Franse tuinen van de eerste helft van de negentiende eeuw”, zegt de CEO, die sinds mei 2010 aan het roer staat.

“Die eigenheid is van grote waarde. We willen die opnieuw in de verf zetten door onder meer de groenstructuur in zijn oorspronkelijke staat te herstellen”, licht Herpoelaert toe. “Vroeger zat daar een logica in. Als je ergens om een hoekje liep, doemde er plots een Moorse tempel op. Je kwam een steegje uit en, hup, alweer een pièce de théâtre. Door begroeiing is dat grondplan verloren gegaan. Dat gaan we rechtzetten”, legt Herpoelaert uit. “Voor de paasvakantie openen we ook het vernieuwde zeehondenverblijf met opnieuw de waterval die er honderd jaar geleden stroomde. De rotsformaties bij de leeuwen laten we door kunstenaars herwerken, in lijn met het origineel.”

Tegen eind 2012 sluit de Zoo alle restaurants die over de site verspreid zijn. In de plaats komt één restaurant achteraan in de tuin, op één verzamelpunt, met daaraan een nieuwe savanne met Kaapse buffels en kraanvogels in een gemengde biotoop en een grote volière. “We zullen voor het eerst ook een expositieruimte voor ons roerend patrimonium openstellen. De Zoo bezit enorme kunstschatten. Die willen we delen met het publiek”, zegt Dries Herpoelaert.

Het centrale plein net voorbij de ingang van de Zoo wordt vanaf 2014 publieke ruimte. “Door die plek open te stellen kunnen we ze niet alleen exploiteren, maar ook contact maken met mogelijke bezoekers. Zij staan dan al met één been in de dierentuin. De huidige ingang werkt toch vooral als een barrière. De dierentuin ligt te veel verstopt”, zegt de businessman in Herpoelaert. Al heeft hij ook een artistiek motief: “De neoklassieke gevel van de Koningin Elisabethzaal komt dan helemaal tot zijn recht. Wie hier op het plein op een bankje komt zitten, krijgt links dit monumentale gebouw te zien en rechts de dierentuin. Door die ruimte en afstand te creëren, voeg je waarde toe.”

De uitdaging voor Zoo Antwerpen zal erin bestaan de zorg voor authenticiteit te verenigen met andere waarden in het businessmodel: exotisme, dierenwelzijn en betrokkenheid. “We moeten tegelijk zaken bij het oude laten en een modern publiek aanspreken”, legt Herpoelaert uit. “Mensen hebben enorm veel recreatiemogelijkheden, dus moet je ze blijven verwonderen en aanspreken. Overal waar je komt, vind je tegenwoordig een extra concert of een schminkkraam voor kinderen. Zelfs bij de slager krijg je een aperitief bij een wildpastei. Mensen willen betrokken worden, dus tonen wij meer dan een leeuw achter tralies. We bootsen de biotoop van die leeuw na, met in het verblijf ook stokstaartjes en vosmangoesten die in een spaghettinetwerk overal opduiken. We zorgen dat het publiek de pootverzorging van de olifanten kan meebeleven, in de authentieke Egyptische tempel, met oog voor de veiligheid van de verzorger en het welzijn van het dier. Die mix moeten we bereiken.”

Business to business

De KMDA is ook van plan het business-to-businessgedeelte van de Zoo en Planckendael uit te breiden. Dat beslaat nu ongeveer 15 procent van de kasstroom en moet binnenkort naar 20 tot 25 procent pieken. “We willen vooral de klanten actiever aanspreken. Het aanbod zelf is al ruim genoeg. We werken met standaardpakketten voor bedrijven en hun personeel of voor zakenmeetings. Zo is er een aquariumdiner of een verlichte avondwandeling met muziek en onze Dinner@Zoo, waarbij bekende vertellers als Warre Borgmans en Herbert Flack hun fantasie loslaten in dierenverhalen”, zegt Herpoelaert.

Planckendael en Zoo Antwerpen zijn twee dierenparken die elkaar aanvullen in stijl en publiek. “De Zoo staat voor La Grande Dame, Planckendael is er meer voor eco warriors. We treffen in de Zoo vaak de rustige, flanerende bezoeker, in Planckendael komen wat meer jonge gezinnen.” De businesscommunicatie is navenant. “Voor de Zoo zoomen we in op details, op de giftand van een slang. In Planckendael zoomen we uit, zodat de hele biotoop van het dier en de totale natuurbeleving op je afkomen.”

Waar de Zoo nog voor een hele verandering staat, is die in Planckendael grotendeels achter de rug. Nieuw de jongste jaren zijn het inkompaviljoen, een giraffenverblijf, Aziatische serre en restaurant, een jachtluipaardenverblijf en een evenementenhal voor bedrijven. “De grootste attractie is het olifantenverblijf, dat deze zomer opengaat”, beklemtoont Herpoelaert.

Voorts heeft KMDA sinds 2009 het Serpentarium Blankenberge onder haar hoede, dat een collectie reptielen, vogelspinnen en schorpioenen toont. “Die collecties hebben we behouden, ze waren goed geconserveerd en gepresenteerd, maar we hebben ze op onze leest ge-schroeid en de communicatie verbeterd. Als je nu over de dijk loopt, is het Serpentarium weer zichtbaar.”

Natuurbehoud

De KMDA is wereldwijd een autoriteit in het behoud van diersoorten. Specifiek voor de okapi, de congopauw, het goudkopleeuwaapje en de bonobo draagt KMDA daarin de eindverantwoordelijkheid. Het geeft andere dierentuinen advies over het genenmateriaal en het maken van nieuwe combinaties. “Tragisch is dat de dierentuin vandaag echt nodig is geworden voor het overleven van bepaalde soorten. Van de Aziatische leeuwen in Planckendael leven er nog maar driehonderd, in een woud in India. Als er zo’n nieuwe leeuw bij ons wordt geboren, is dat dus van cruciaal belang”, zegt Herpoelaert. “Met onze expertise geven wij op vele plekken in de wereld advies om dieren te redden. En altijd draait het daarbij om dezelfde soort oplossingen: hoe kunnen we ervoor zorgen dat het economisch overleven van de mens niet in strijd is met het overleven van het dier? De mens is nog altijd de grootste bedreiging.”

Voor zijn zorg voor het dierenwelzijn kan Zoo Antwerpen binnenkort op flink wat publiciteit rekenen. In een nieuwe televisiereeks op één, Zoo of Love, gaan tien abonneeduo’s op zoek naar de oorsprong van hun favoriete dier, tot in verre werelddelen. De reeks start op zaterdag 7 april en loopt tien weken lang.

JOHAN DE CROM, FOTOGRAFIE MICHEL WIEGANDT

“Mensen hebben enorm veel recreatiemogelijkheden, dus moet je ze blijven verwonderen en aanspreken” Dries Herpoelaert

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content