Mary Reilly

Stephen Frears’ obsederende “Mary Reilly” is wellicht de meest duistere uitbeelding van het Dr. Jekyll and Mr. Hyde-mysterie.

Het briljante aan Mary Reilly is dat deze film buiten elke Hollywood-categorie valt. Liefhebbers van het horror-genre of het psychologisch drama zijn eraan voor de moeite. De stelling dat Mary Reilly niet echt kan boeien omdat het verhaal al gekend is, gaat zeker niet op. De extreem donkere en teneerdrukkende sfeer die regisseur Stephen Frears en vooral fotograaf Philippe Rousselot aan deze “Dr. Jekyll and Mr. Hyde”-interpretatie meegeven, is meeslepend en indrukwekkend.

Het scenario van Christopher Hampton gaat terug tot de gelijknamige roman van Valerie Martin. Martin koos voor de vorm van de dagboekroman en situeerde haar verhaal van de dienstmeid Mary Reilly in het Britse laat-Victoriaanse tijdperk. De schrijfster baseerde haar vertelling op R.L. Stevensons klassieker uit 1884 : “The Strange Case of Dr. Jekyll and Mr. Hyde” ; een allegorie van het schizofrene karakter van de mens waarin zowel het goede als het kwade schuilt. Hampton en Frears volgen redelijk getrouw de structuur van Martins roman. Mary Reilly ( Julia Roberts) maakt deel uit van het dienstpersoneel van dokter Jekyll (een schitterende John Malkovich). Jekyll is enorm geïntrigeerd door de afschuwelijke littekens op de armen en in de nek van Mary. De vertrouwensrelatie die tussen hen groeit, wordt aan het wankelen gebracht door de komst van Jekylls assistent, Hyde, voor wie Mary regelingen moet treffen in het bordeel van Mrs. Farraday ( Glenn Close). Aangetrokken door de goedheid van Jekyll en gefascineerd door de gruwelijke brutaliteit van Hyde, komt Mary langzaam tot het besef dat Jekyll en Hyde dezelfde persoon zijn. De hele film wordt gezien door de ogen van Mary. Haar trieste jeugd, waar ze af te rekenen kreeg met een sadistische vader, dient als voorwendsel om haar aantrekking tot de duistere kant, in de persoon van Hyde, te verklaren. Martin voegt hiermee een nieuw element toe aan de “Jekyll and Hyde”-sage. Namelijk deze waarin de vrouw zich eerder aangetrokken voelt tot de destructieve en masochistische, dan tot de affectieve kant van de man. Deze gevoelens worden uitmuntend vertaald in Frears’ sombere en sobere mise-en-scène. De gotische sfeer vindt weerklank in de soms hallucinant dreigende studiodecors en in de gezwollen score van George Fenton. De schilderijen van Georges De La Tour, Caravaggio of Rembrandt zijn oases van licht in vergelijking met de meesterlijke fotografie van Rousselot. Tevens creëert Frears via het veelvuldig gebruik van close-ups een claustrofobische stemming waar menig horrorfilmer een punt aan mag zuigen. Mary Reilly is misschien geen “prettige” filmervaring, maar met zijn eigenzinnige visie doorbreekt Frears de toegestane conventies van het Hollywood-systeem.

PIET GOETHALS

Mary Reilly Meesterlijke fotografie.