Wat de Belgen decennialang niet lukte, deed een koppige Ier. Michael O’Leary dwong de Waalse vakbonden tot het naleven van een minimumdienstverlening op de luchthaven van Charleroi. Trends sprak met de CEO van Ryanair over chantage, het Waalse investeringsklimaat, de bureaucraten van de Europese Commissie, en waarom slecht nieuws goed is voor Ryanair.
Dublin (Ierland)
Bij het begin van het gesprek biedt hij me met lang uitgestoken arm een kauwgom aan. ” Want a chewing gum?” Hij is joviaal, als een kwajongen. Aan niets is te merken dat tegenover mij een schatrijke man zit. Alleen al de voorbije twee boekjaren verkocht Michael O’Leary elf miljoen aandelen. Op basis van de gemiddelde beurskoers in die jaren, maakte het de Ier 64 miljoen euro rijker.
Maar Michael O’Leary is, net als zijn carrier, een man zonder franjes. Hij loopt rond in jeans en ik neem plaats in een gerafelde stoel. Het ganse kantoor ademt de lagekostenaanpak, die van Ryanair een van de meest rendabele carriers maakte. Het bureau van O’Leary is zeer sober, met grote vensters. Op de eerste verdieping, waar een honderdtal mensen in één grote ruimte is samengepropt, huist de administratie, klantendienst, marketing en reclame, verkoopdienst.”
TRENDS. U werd de voorbije weken beschuldigd van chantage, toen u ermee dreigde Charleroi te verlaten.
MICHAEL O’LEARY (CEO RYANAIR)( benadrukt elk woord). “Verschrikkelijk! Maar ik hou ervan als vakbonden me beschuldigen van vals spel. ( Gaat verder op een meer neutrale toon.) Kijk, wij wilden een oplossing voor wilde stakingen. Op 15 juni bleven 22.500 passagiers op de luchthaven geblokkeerd door een wilde staking van het veiligheidspersoneel. Na die staking bleef de zoektocht naar een akkoord twee maanden aanslepen. Wij wilden een oplossing vóór de start van het winterseizoen in november. Als er gestaakt wordt, moet dat 48 uren vooraf worden aangekondigd aan de passagiers. Zodat die passagiers alternatieven kunnen zoeken.”
Charleroi heeft in België faam als een bastion van sterke vakbonden…
O’LEARY. ( onderbreekt)… “Maar nee! Dat klopt niet. Kijk naar de groei van de luchthaven van Charleroi de voorbije vijf jaar. Dat is een ongelooflijk succes. De werknemers leveren er heel goed werk. Op alle niveaus: de veiligheid, de afhandeling, het management van de luchthavenuitbater BSCA. Ook onze piloten, het cabinepersoneel.”
Volgens critici was uw dreiging om Charleroi te verlaten pure bluf. De timing van 12 november kon geen toeval zijn, bij de start van de boekingen voor het winterseizoen.
O’LEARY. “Nee! We dreigen nooit, zonder dat we die dreiging ook niet hard zouden maken. Zonder akkoord was de ticketverkoop gestopt. Dit is ook voor de andere luchthavens waar we actief zijn, een belangrijke les. Stel dat ook die onze vliegtuigen aan de grond houden. Of dat het veiligheidspersoneel er staakt. Ik wil niet nog eens 22.500 gestrande passagiers.”
Met uw dreiging Charleroi te verlaten koos u opnieuw voor de confrontatie. Is dat de enige manier om in de media te komen?
O’LEARY. “Ik vind van mezelf helemaal niet dat ik de confrontatie opzoek. Dat is enkel een imago. Ik ben best een gezellige kerel. Alleen begrijpt men mij verkeerd. Maar een CEO met een sterke profilering is natuurlijk veel geld waard voor een bedrijf als Ryanair. Dat bespaart ons fortuinen aan advertenties en public relations. Soms is de mediaberichtgeving niet al te positief. Maar er wordt tenminste over ons geschreven. Hoe meer er over ons wordt geschreven, hoe beter. Elke keer dat er over ons wordt geschreven, stijgen de boekingen. Het maakt niet uit of het goed of slecht nieuw is. De boekingen in Charleroi stegen massaal de voorbije week.”
Op naar de vijf miljoen
Marcel Buelens, de gedelegeerd bestuurder van de luchthavenuitbater, klaagde al meermaals dat de luchthaven veel te afhankelijk is van Ryanair.
O’LEARY. “Weet je, ik zou ook het liefst eersteklassevoetbal spelen in Engeland ( nvdr – Michael O’Leary speelt geregeld voetbal met de eigen werknemers). Maar er is nog zoiets als de realiteit. Als Marcel vindt dat hij veel te afhankelijk is van Ryanair, moet hij er maar voor zorgen dat hij meer luchtvaartmaatschappijen kan aantrekken. Wij zouden dat prachtig vinden. Hoe meer, hoe beter. Wij hebben de voorbije vijf, zes jaar duidelijk aangetoond dat Charleroi een succesvolle luchthaven kan zijn.”
Hoe ernstig zijn uw uitbreidingsplannen in Charleroi? Uw commercieel directeur Michael Cawley zei vorig jaar dat hij binnen drie jaar naar vijf miljoen passagiers wil, van de huidige twee miljoen per jaar.
O’LEARY. “Die uitbreidingsplannen zijn heel concreet. Maar dan moet de nieuwe terminal op tijd openen (nvdr – volgens schema begin volgend jaar). Ook het management van de luchthavenuitbater moet ambitie hebben om nóg sneller te groeien.”
Onderhandelt u met andere luchthavens in België?
O’LEARY. “Vandaag spreken we met drie andere luchthavens in België.”
En dat zijn?
O’LEARY. “Dat kan ik u niet zeggen. We zeggen nooit met wie we spreken. We spreken heel de tijd met luchthavens. Of eigenlijk is het andersom. Luchthavens spreken met ons voor bestemmingen.”
Maar uw groei wordt misschien beperkt door de Europese Commissie, die u in februari 2004 veroordeelde tot de terugbetaling van vier miljoen euro staatssteun in Charleroi?
O’LEARY. “We hebben die beslissing aangevochten voor het Europese Gerechtshof. We hoopten dat de rechtszaak al einde 2006 kon beginnen. Maar de Europese Commissie rekt de zaak. Ze weigert om bepaalde informatie te bezorgen. De Commissie probeert de zaak wanhopig te doen vertragen, omdat ze weet dat ze deze rechtszaak zal verliezen. De jongste timing die ons nu werd gemeld, is het eerste kwartaal van 2008. Dus in zowat zes maanden. Maar het zou me niet verbazen als de Commissie de zaak verder op de lange baan zou schuiven. Bureaucraten doen dat altijd.”
U zoekt vaak de confrontatie met de Europese Commissie. Maar dreigt die niet als een boemerang in uw gezicht terug te keren?
O’LEARY. “De voorbije tien jaar hebben we alvast niets van dat boemerangeffect gemerkt. We groeiden van vier miljoen naar meer dan 42 miljoen passagiers. Ik ben altijd agressief geweest ten aanzien van bemoeizieke politici, bureaucraten en regelgevers. De Europese Commissie belemmert de luchtvaart. Zij beschermt de nationale luchtvaartmaatschappijen en hun hoge tarieven. Brussel wil de lagekostenmaatschappijen vernietigen. Er wordt een enorme druk uitgeoefend door de flag carriers met hun dure ticketprijzen. Een half jaar geleden hebben we een klacht ingediend bij de Europese Commissie rond staatssteun voor Air France, Alitalia en Lufthansa. En sindsdien hebben we er niets van gehoord. We hebben de Commissie nog eens een herinnering gestuurd. En wat doet ze? Niets. Totale stilte. De zaak tegen Lufthansa draait rond de luchthaven van München. Die is eigendom van de deelstaat Beieren. De tweede terminal is volledig voor Lufthansa gebouwd. Maar de luchthaven maakt jaarlijks miljoenen euro verlies. Als de Waalse overheid beboet wordt voor staatssteun, waarom dan niet die van Beieren? Charleroi was een verlieslatende luchthaven. Het toonde aan dat het na drie, vier jaar break even zou draaien. Maar de Commissie benadrukte hoofdzakelijk dat Charleroi in de beginjaren verlieslatend was.”
Hoe vaak vergadert u met de Commissie?
O’LEARY. “Bijna nooit. De laatste vergadering was met Nelie Kroes ( nvdr – de Europese commissaris voor mededinging), naar aanleiding van het overnamebod van Ryanair op Aer Lingus.”
Dus het is niet zo dat u op geregelde tijdstippen met de Commissie vergadert?
O’LEARY. “Nee. Dat is pure tijdverspilling.”
“Niets boeit me in de luchtvaart”
Hoe ontwikkelde u een bedrijfscultuur die gericht is op voortdurende kostenbesparingen?
O’LEARY. “Ik zou niet weten hoe je een bedrijf kan leiden, dat níét gericht is op kostenbesparingen. De meest succesrijke bedrijven hebben daar altijd oog voor gehad. Bedrijven zonder succes hebben riante hoofdkantoren, luxueus meubilair en eetsalons. Wij werken met geld van aandeelhouders. Dat moeten we niet verspillen.”
Wat betekent kosten besparen?
O’LEARY. “Hoe lager onze kosten, hoe lager de ticketprijzen. Hoe lager onze tickets, hoe meer passagiers we kunnen vervoeren. En hoe meer passagiers wij vervoeren, hoe meer winst we zullen maken. Lage kosten zijn het levenssap van deze luchtvaartmaatschappij. Eigenlijk is het heel simpel. Als je kosten lager zijn dan die van je concurrenten, win je.”
Volgens de media zou u in 2008, dan wel 2009, opstappen. Hoe lang blijft u nog CEO?
O’LEARY. “Wellicht nog drie, vier jaar. Ik wou altijd al vertrekken als we de grootste luchtvaartmaatschappij werden in Europa. Dat zijn we vandaag. Maar ik wil de rechtszaak rond Charleroi met de Europese Commissie nog afwerken. Ik wil ook de overnamestrijd rond Aer Lingus afronden ( nvdr – de Europese Commissie heeft die verboden). Beide zaken worden behandeld voor het Europese Gerechtshof. Als die twee achter de rug zijn, ga ik weg.”
Dan wordt u voorzitter van de raad van bestuur?
O’LEARY. “Nee, ik verlaat het bedrijf volledig. Het zou niet goed zijn voor mijn opvolger dat ik over zijn rug meekijk, als voorzitter van de raad van bestuur.”
Wat gaat u doen als u hiermee ophoudt?
O’LEARY. “Geen idee. Mijn hobby is boeren. Wellicht zal ik dat enkele jaren doen.”
Wat boeit u in de luchtvaart?
O’LEARY. “Niets. Het is een domme business, die doorgaans hopen geld verliest.”
Wat is er zo dom aan de luchtvaart?
O’LEARY. “De enorme hoeveelheid middelen die worden ingezet, in termen van geld, mensen, het financieringskapitaal voor de vliegtuigen. Eigenlijk is het een prachtige technologie. Alleen verdien je er meestal geen geld mee. De meeste luchtvaartmaatschappijen verliezen de meeste tijd geld. Warren Buffett zei ooit dat luchtvaartmaatschappijen de grootste geldvernietigers aller tijden zijn. Volgens Buffett was het beter geweest dat iemand het vliegtuig van de gebroeders Wright tijdens hun eerste vlucht uit de lucht had geschoten. En gelijk heeft hij. Ik hou niet van domme business die geld verliest. En dat geldt voor de meeste luchtvaartmaatschappijen.”
WWW.TRENDS.BE
Verslag van de Europese Commissie over mogelijke staatssteun aan (regionale) luchthavens.
Wolfgang Riepl
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier