Liefde in tijden van crisis

Wat gebeurt er met Sabena, concurrent én grootste klant van Virgin Express? Na het rampzalige jaar 2000 móét de dumpprijsmaatschappij het break-evenpoint halen.

Er prijkt een glazen bol op het bureau van gedelegeerd bestuurder Neil Burrows van Virgin Express. Maar de 56-jarige Brit kijkt er niet in om zijn koers richting zwarte cijfers uit te stippelen. Het is gewoon van moetens.

De belegger zal langer moeten wachten: het aandeel werd eind 1997 geïntroduceerd tegen 40,16 euro, piekte boven de 71 euro, maar stond vorige week op welgeteld 3,56 euro. “Toen we naar de beurs gingen, was er veel hype. Nu staat de koers belachelijk laag, maar dat is op dit moment geen prioriteit voor ons. Opnieuw winst maken wel.”

Dringt de tijd? Sommige waarnemers verwachten dat Virgin-baas Richard Branson, via een paar tussenholdings meerderheidsaandeelhouder van de maatschappij met de rode vliegtuigen, weldra een gooi wil doen naar de Canadese markt. Daar hebben Canadian en Air Canada de handen in elkaar geslagen, wat mogelijkheden biedt voor een tweede speler. Wil Branson daar de elf toestellen van Virgin Express inzetten? Burrows: “Dat is het eerste wat ik daarover hoor. Tot nu toe hebben we alle steun van onze aandeelhouders om hier een turnaround te realiseren.”

Maar om te weten wat de aandeelhouders zullen doen wanneer 2001 niet in zwarte cijfers kan worden neergeschreven, verwijst de VE-topman naar zijn glazen bol. Daarin staan nog geen plannen voor een kapitaalverhoging te lezen, hoewel het eigen vermogen 37,9 miljoen euro onder het nulpunt staat.

Virgin Express ontstond in 1996, toen de lagekostenmaatschappij Eurobelgian Airlines ( EBA) van Victor Hasson (nu CityBird) werd overgenomen door Branson. Maar het bedrijf geniet de weinig benijdenswaardige reputatie een duivenkot te zijn. Aan de top volgden Jonathan Ornstein, Jim Swigart, John Osborne – verhuisd naar Ryanair – en nu Neil Burrows elkaar op.

Vorig jaar was een rampjaar. De hoge kerosine en dure dollar zorgden voor 80% van het nettoverlies van 65,2 miljoen euro. Burrows zag de bui hangen en boekte 17,5 miljoen euro herstructureringskosten. De charteractiviteiten werden stopgezet, net als die van dochter Virgin Express Ireland en de bestemmingen naar Berlijn, Shannon en Londen Gatwick. Daarnaast werd de vloot van 22 tot 11 Boeing-737’s herleid. De Brit is er trots op dat er geen sociale onrust uitbrak bij het personeel, iets wat vooral onder Ornstein wel eens anders was.

De eerste maanden van 2001 zijn alvast hoopgevend: zowel de eenheidsontvangsten (de yield) als de bezettingsgraad stijgen. Het internet is in de herstructurering geen prioriteit: de inkomsten zijn er per passagier zelfs lager dan via andere verkoopkanalen, omdat Virgin Express de kostenbesparingen in de ticketprijzen doorrekent.

Crisis door Sabena

Maar niet alle problemen zijn opgelost. Het Ierse Ryanair ontbindt vanaf 19 april zijn duivels vanop Charleroi. Burrows, zoon van een RAF-piloot die nog in de Tweede Wereldoorlog meevocht, laat zich niet omverblazen door het marketingoffensief. “Wij zijn geen concurrenten. Zij vliegen naar secundaire luchthavens, zonder service. Qua prijs-kwaliteitverhouding blijven we de nummer één in de markt.”

Meer kopzorgen baren de problemen van Sabena. De vliegschema’s van acht van de elf VE-toestellen worden voor een behoorlijk deel afgewerkt onder een vluchtnummer van de Belgische flag carrier. En dat is een lucratief contract: op de vluchten naar Londen, Barcelona en Rome koopt Sabena zowat 57% van de zitjes. Een verdwijning zou dus nog verder aan de omzet knagen (290 miljoen euro in 2000, waarvan 72 miljoen van de chartercontracten). Maar Virgin Express zou op zijn beurt een deel van de markt kunnen inpikken die Sabena zou achterlaten.

Met het verleden in het achterhoofd verwacht Burrows niet dat de Belgische overheid haar flag carrier zou laten vallen, en dát wringt wel. “We moeten concurreren met een luchtvaartmaatschappij die met belastinggeld wordt gesubsidieerd, en die voor onze komst er nooit in is geslaagd lage tarieven aan te bieden. Sabena heeft gewoon te veel zitplaatsen in de markt gepompt. Het verdient er niets aan en verziekt de markt voor de anderen. Zolang dat evenwicht niet hersteld is, blijft de Belgische luchtvaartsector in een crisis steken.”

Luc Huysmans