Laus Polyphoniae zoekt de bredere context

Laus Polyphoniae, het hoogfeest van de polyfonie in het kader van het Festival van Vlaanderen Antwerpen, viert zijn twintigste verjaardag. Met het veertigstemmige ‘Spem in alium’ wil Laus Polyphoniae resoluut de bredere muzikale en culturele context van de vocale muziek uit de renaissance opzoeken. Met dank aan stad, provincie en Vlaanderen.

Weinig stijlen hielden het in de muziekgeschiedenis even lang vol als de polyfonie. Van ruwweg 1400 tot 1650 werd het vocale muzikale leven in Europa volledig door die unieke stijl bepaald. Nu, zo’n vijfhonderd jaar later, beleeft de muziek uit de renaissance een nieuwe renaissance: ensembles, concerten, festivals, wedstrijden… polyfonie is hipper dan ooit. Ook Laus Polyphoniae surft mee op de golven van het polyfone succes. Het Festival van Vlaanderen Antwerpen (beter bekend onder zijn benaming AMUZ) viert deze zomer de twintigste verjaardag van Laus Polyphoniae.

Compositie

De man die deze lof der meerstemmigheid in goede banen leidt, is Bart Demuyt. Van 23 augustus tot 1 september dompelt zijn festival AMUZ (de gerestaureerde Sint-Augustinuskerk in de Antwerpse Kammenstraat) onder in een bad van polyfonie. Dagelijkse concerten, lezingen, optredens voor kinderen, podia voor startende ensembles: het wordt een herhaling van het beproefde recept, maar met een ietsje meer. Demuyt: “Normaal nodigen we per editie een ‘artist in residence’ uit. Voor deze feesteditie hebben we een ‘compositie in residentie’, en wel het magistrale ‘Spem in alium’ van Thomas Tallis. Dat is een stuk voor veertig verschillende stemmen. Het is waarschijnlijk geschreven voor de verjaardag van Elizabeth I, en veertig is tweemaal onze verjaardag, een leuke spielerei.”

Toch is het vooral de veelzijdigheid van het werk die Demuyt deed beslissen om zijn twintigste festival aan het stuk op te hangen. Door zijn meerstemmigheid wordt ‘Spem in alium’ maar zelden op concerten uitgevoerd, en daar wil Laus Polyphoniae verandering in brengen. Verschillende ensembles zullen het werk telkens op een andere manier interpreteren. “Dat is meteen onze hoofdboodschap”, zegt Demuyt. “Er bestaat niet één waarheid. Het werk is bijna vijf eeuwen oud, en er zijn veel parameters van toen die we niet kennen. Denk maar aan de stemtimbres uit de zestiende eeuw. Door ons festival aan één werk vast te hangen, willen we het belang van de bredere culturele context duidelijk maken. We willen de ogen van bezoekers openen door hen verschillende visies op één en hetzelfde werk te geven.”

Het festival trekt jaar na jaar opnieuw internationale topensembles naar Antwerpen. Voor deze verjaardagseditie tekenen onder andere het Huelgas Ensemble, Stile Antico, Ricercar, Jan Decleir, Psallentes en de Tallis Scholars.

Subsidies

Een week lang topconcerten aanbieden, dat kost een bom geld. AMUZ kan teren op een combinatie van publieke inkomsten en subsidies. “De Vlaamse overheid betaalt voor onze jaarwerking een half miljoen euro per jaar aan structurele subsidie. Van de provincie krijgen we 100.000 euro en van de stad Antwerpen nog eens 685.300 euro. Een deel van deze subsidies zetten we in voor het festival Laus Polyphoniae.” Vorig jaar trok het festival ongeveer 12.000 bezoekers. De jaarwerking bracht 233.500 euro aan ticketinkomsten op. Uit nevenactiviteiten (zoals zaalverhuur door het jaar) haalt AMUZ nog eens 218.000 euro op.

De twintigste editie van Laus Polyphoniae vindt plaats in AMUZ, Kammenstraat, Antwerpen, van 23 augustus tot 1 september.

AART DE ZITTER, FOTOGRAFIE THOMAS DE BOEVER

De muziek uit de renaissance beleeft een nieuwe renaissance.