Kweek een pretpark

Het oude Kalkar is dood en begraven, leve het nieuwe Kalkar. Kalkar wordt eerst een “nucleair museum”, later een gigantisch amusementspark. Getekend : Hennie van der Most.

Kalkar.

De Nederlandse pers heeft zich al in allerlei bochten gewrongen om “de redder van Kalkar” te beschrijven. Nu eens stond de 45-jarige Hennie van der Most te boek als “de koning van de pretindustrie”, dan weer ging hij door voor “die rare Nederlandse miljonair” of beter nog voor “een bonsai-uitvoering van Donald Trump“. De voorbije maanden zet hij bijna dagelijks zijn helikopter neer op de site van het Duitse Kalkar, de plaats waar België, Nederland en Duitsland hun beruchte snelkweekreactor wilden neerpoten. Maar twintig jaar voorbereiding door de slimste ingenieurs en 150 miljard frank volstonden niet om de snelle kweekreactor uit de startblokken te helpen. Kalkar wordt wel eens de duurste schroothoop van Duitsland genoemd, maar daaraan komt nu een einde. “Op 5 februari 1995 verscheen in een reeks Belgische en Nederlandse dagbladen de advertentie waarin het 300.000 vierkante meter grote complex te koop werd aangeboden,” herinnert Hennie van der Most zich. “Ik had, vanuit mijn ervaring, principiële interesse, maar dit leek me toch een ietsje te hoog gegrepen. Een half jaar later stond het nog te koop. Bij een helikoptervlucht over de site sloeg ik aan het dromen…”

OUD IJZER.

De uit Overijssel afkomstige van der Most kreeg van de voormalige eigenaars van de Kalkar-site (het ad hoc consortium SBK, waarin ook België zetelde) en van de gemeentelijke autoriteiten het licht op groen. Waarom ? “Gewoon omdat ik de beste idee had,” zegt van der Most. De Nederlandse multimiljonair, die ooit begon als ijzerventer, heeft iets met het opkopen van oude (industriële) sites. Eens eigenaar, tovert hij ze om in ontspanningsparken, met alles erop en eraan. Een gewezen textielfabriek in het Nederlandse Slagharen staat nu bekend als pretpark De Bonte Wever, een in verval geraakt ziekenhuis in Almelo werd het ontspanningspark Preston Palace en een oude aardappelmeelfabriek werd Speelstad Oranje. En nu is er Kalkar dat de ronkende naam Kernwasser Wunderland meekrijgt. De voorbereiding is volop bezig, de officiële aankondiging voor de verzamelde Europese pers is voorzien op 15 mei eerstkomend. Van der Most bestempelt het nu als zijn levenswerk : “De opbouw is gepland in verschillende fasen,” zegt hij. “De eerste zes jaar willen we hier een nucleair museum uitbouwen. Er is bij het grote publiek nog zoveel onbegrip als de term nucleair valt. Vanaf juni worden er rondleidingen georganiseerd. We rekenen ook op groepen of individuele reizigers uit België.”

In een tweede fase, zeg maar begin volgende eeuw, moet in Kalkar een gigantisch pretpark het licht zien, een soort “Disneyland van Noord-Europa”. “Naarmate de nucleaire rondleidingen worden afgebouwd, zal het pretpark verrijzen,” zegt Hennie van der Most. De nooit gebruikte kerncentrale, de Schnellbrüter zoals de Duitsers de centrale van Kalkar met de jaren zijn gaan noemen, zal hoe dan ook voortleven in de volgende eeuw. Hennie van der Most tuurt door een raam waar een gigantische koeltoren opdoemt. “Toch fantastisch, zo’n koeltoren,” zegt van der Most. “Daar maken we een imponerende klimmuur van. Of een plaats waar je ontspannen kan zweven, gedreven op de luchtstroom van de ventilatoren.” En zo heeft hij voor alles al een nieuwe bestemming gevonden : in het gebouw van de noodstroom komt een discotheek, de krachtige waterpompen zullen straks fonteinen voeden, het oude kantorencomplex wordt omgetoverd tot een hotel met duizend kamers, enzovoort. Alleen voor de turbine zoekt van der Most nog een heuse koper uit de elektriciteitssector. Er is onder meer belangstelling vanuit China. Zijn principe is van een ontroerende eenvoud : je koopt een stuk ijzer voor één gulden en verkoopt het voor twee.

ATOOM.

De boerenzoon Hennie van der Most wordt alvast in Nederland ernstig genomen. Zijn horizon strekt zich nu, met de aankoop van Kalkar, voor het eerst uit buiten zijn eigen land. België ? “Heb ik ooit eens bijna zaken gedaan,” zegt hij. “Het moet in de buurt van Charleroi geweest zijn, een oud bedrijfspand. Ik herinner het me niet meer zo goed.” Ook als de aanschafprijs voor de site van Kalkar ter sprake komt, blijft het geheugen even steken. “Er is afgesproken daarover geen verklaring af te leggen,” zegt de koper. Er is al druk gespeculeerd en geschreven : de steenrijke van der Most kocht alles voor een habbekrats. Zijn centrale vennootschap luistert naar de naam van der Most Beheer, met zetel in het Noord-Nederlandse Hardenberg. Het van der Most-imperium bevat een tiental vennootschappen, die goed zijn voor 70 miljoen frank (1,26 miljard frank) geconsolideerde omzet en die aan zo’n 1500 Nederlanders werk bezorgen. Naast de geciteerde amusementsparken, is in het imperium ook een ijzerhandel, een staalbouwonderneming, een toeleveringsbedrijf voor horecabenodigdheden en een evenementenhalle ondergebracht. In Kalkar wil hij op termijn 200 mensen tewerkstellen en 40 à 50 miljoen frank investeren tussen nu en 2002. Op loopafstand van het Kalkar-complex, langs een kronkelende landweg, heeft een buur op de muur van zijn pachthof jaren geleden een noodkreet geschilderd : Wir wollen leben, Stop Atom. De man beseft het nog niet, maar zijn wens wordt nog ingewilligd.

K.C.