Oude conflicten blijven smeulen in Azië, en sommige dreigen op te flakkeren.
De recente discussie of in Azië een nieuwe Koude Oorlog is opgelaaid, gaat voorbij aan de kern van de zaak. In 2023 zullen de oplopende spanningen onderstrepen dat de Koude Oorlog nooit geëindigd is in deze regio. In het komende jaar is in Azië de volgende ronde te zien van het grote wereldwijde gevecht tussen liberaal en autocratisch bestuur.
Hier is het een krachtmeting tussen de Verenigde Staten en China. De wortels ervan reiken terug tot het einde van de Tweede Wereldoorlog. De spanningen worden gevoed door oude wonden, die geslagen zijn in de naoorlogse onrust in Oost-Azië.
Het voornaamste voorbeeld is Taiwan. Peking ziet het eiland als het laatste onafgewerkte deel van de burgeroorlog die de communisten eind jaren veertig gewonnen hebben op het Chinese vasteland. De verslagen nationalisten vluchtten naar Taiwan, dat sindsdien altijd gesteund is door de VS, en uitgroeide tot een bloeiende democratie en halfgeleidersupermacht. De herovering van Taiwan is een heilig doel voor de communisten. Voor China is Taiwan ook de sleutel tot een machtsontplooiing in heel Oost-Azië en het westelijke deel van de Stille Oceaan.
In 2023 zal de temperatuur rond Taiwan wel stijgen, maar niet ontaarden in een open oorlog. Onder meer omdat president Xi Jinping, die geen roekeloze gokker is zoals zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin, tijd nodig heeft om China te wapenen tegen het soort sancties en de economische blokkade die Rusland verlamd hebben. In de plaats daarvan zal China het komende jaar de VS en hun Aziatische bondgenoten op de proef stellen in de Zuid-Chinese Zee en de wateren rond Japan, dat steeds kritischer wordt voor China.
Een ander overblijfsel van de Koude Oorlog is Noord-Korea. De dynastieke schurkenstaat wordt beschermd door China. In 2022 verklaarde zijn leider, Kim Jong Un, zich gerechtigd om een preventieve kernaanval uit te voeren als Noord-Korea zich bedreigd voelde. Voor het einde van 2023, en misschien al veel eerder, zal hij een kernproef uitvoeren. Kim zal nog eens benadrukken hoe weinig opties de wereld heeft tegenover een door China en Rusland gesteunde despotische heerser.
Nooit echt vrede
Een ander potentieel kruitvat is een omstreden grens in de Himalaya. Het geschil tussen China en India heeft zijn oorsprong in de wazige grenzen, die getrokken zijn toen Groot-Brittannië de keizersscepter in India zwaaide. In 1962 brak een grensoorlog uit, die India verloor. In 2020 kostte een bloedige schermutseling het leven aan 24 soldaten van beide kampen.
Geen van beide landen is uit op een gevecht. Xi wil zich concentreren op Taiwan en Narendra Modi weet dat India in het gebergte militair zwakker staat. Maar nieuwe wegen aan weerszijden dreigen de bufferzones tussen de twee legers te verkleinen. De relatie tussen de twee leiders is kil.
Intussen woedt het conflict in Myanmar voort. Sinds de onafhankelijkheid is er nooit echt vrede geweest in het land met zijn talrijke etnische groepen. De wreedheid en de onbekwaamheid van het leger, dat met een bloedige coup de macht greep, zullen de brandstof vormen voor een uitdijend conflict, waarin etnische legers en de democratische oppositie het samen opnemen tegen de junta.
De auteur schrijft voor The Economist de column Banyan in Singapore
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier