Janssen Pharma heeft een droom

De farmagroep Janssen droomt hardop van een wereldwijd netwerk van eigen innovatiecentra, waarin startende biotechbedrijven worden gelanceerd. Met de stille hoop dat de bevoorrechte relaties die daaruit ontstaan, tot nieuwe medicijnen leiden. Een eerste stap is gedaan in Californië.

Grote farmamultinationals zetten al langer alle zeilen bij om hun pijplijn van potentiële medicijnen te stofferen, omdat het almaar moeilijker en duurder wordt om er nieuwe producten uit te murwen. Daarbij zoeken ze onder de naam open innovatie actief naar samenwerking in alle mogelijke vormen met andere grote of kleine farmaspelers, biotechbedrijven, academische instellingen of zelfs technologiebedrijven. Janssen Pharmaceutica, de Kempense farmatrots van het Amerikaanse gezondheidsconcern Johnson & Johnson (J&J), was een van de eerste spelers om open innovatie hoog in het vaandel te voeren. Met name de Vlamingen Tom Heyman, CEO van Janssen Pharma en al decennia bij J&J wereldwijd verantwoordelijk voor acquisities en licentiedeals voor farma, en Paul Stoffels, als co-CEO van de farmatak van J&J verantwoordelijk voor onderzoek, hebben duchtig aan die kar getrokken.

Proactief helpen

Met het recent gelanceerde initiatief Janssen Labs gaat Janssen nog een stap verder in de uitwerking van open innovatie. Een eerste vestiging is geopend op de campus Janssen West Coast Research Center in San Diego, ten zuiden van Los Angeles. Janssen Labs is opgevat als een innovatiecentrum voor startende bedrijven, vooral in biotech maar ook in farma, en is voor een stuk vergelijkbaar met de bio-incubatoren in ons land. Dat zijn dienstencentra waar jonge bedrijven tegen aantrekkelijke tarieven kantoor- en laboruimte kunnen huren en kunnen profiteren van gemeenschappelijke ondersteunende diensten.

“Maar bij incubatoren moeten entrepreneurs hun plan trekken. Hier zorgen wij voor alles, sleutel op de deur, zodat de ondernemer meteen aan de slag kan”, zegt Diego Miralles, een goedlachse Argentijn die vroeger vijf jaar in de hoofdzetel van Janssen Pharma in Beerse werkte. “Ik ben de vader. Het is mijn kind”, zegt Miralles nadrukkelijk en glunderend over Janssen Labs na een rondleiding in het centrum.

“Iedereen weet hoe moeilijk het is een biotechbedrijf en een lab op te starten. Wel, het is onze verantwoordelijkheid die entrepreneurs te helpen succesvol te zijn, zodat zij producten ontwikkelen die wij dan misschien kunnen opnemen in onze eigen pijplijn van producten”, legt Miralles uit. “We helpen de sector, proactief. We zitten hier niet gewoon downstream te wachten. We gaan de rivier op, op zoek naar de vissen. En als we niet zelfzuchtig zijn, zullen er zeker goede dingen gebeuren. Wie zelfzuchtig is, is ten dode opgeschreven. Maar het is nogal wiedes dat er een voordeel voor ons inzit. Alleen al door het feit dat ik zo met die entrepreneurs omga, dat ik hen ken en dat ik hen zo veel mogelijk steun. Denk je dan niet dat, wanneer ze weg willen, ik een voordeel heb in vergelijking met iemand die geen relatie heeft met hen?”

No strings attached

Een van de startende bedrijfjes die hun tenten hebben opgeslagen in Janssen Labs, is Neurogeneration. Het werkt aan celtherapiemedicijnen tegen alzheimer en parkinson. “Het is echt no strings attached“, zegt directeur Mohamedi Kagalwala. “Maar we weten dat we op hen kunnen rekenen, en indien nodig zullen we er de voorkeur aan geven met hen samen te werken of zelfs door hen overgenomen te worden.” Een eerste deal, met een van de andere bedrijven, is intussen een feit. “Na zes maanden hebben we erin geïnvesteerd, hoewel dat niet hoeft”, zegt Miralles.

Een starter kan in Janssen Labs al aan de slag met 1000 dollar per maand. Daarvoor krijgt hij dan een sober stuk bureau met stoel, bijna schouder aan schouder met collega’s. Bedrijven betalen enkel voor de ruimte die ze nodig hebben, maar hebben ook toegang tot onderzoekslabo’s met gespecialiseerde toestellen en gemeenschappelijke administratieve plaatsen. Zelfs overnachten is mogelijk. Menig jonge ondernemer komt dan ook naar Janssen Labs na zijn dagtaak. Janssen Labs organiseert ter plaatse ook geregeld events met ronkende namen in de sector, die de jonge bedrijfsleiders wijze lessen moeten leren.

Keurmerk

Janssen Labs heeft intussen al 29 bedrijfjes op de gastenlijst staan. De meeste blijven er een handvol maanden. “Het is niet de bedoeling dat ze hier jaren blijven”, zegt Miralles. Wie komt aankloppen bij het centrum, is trouwens helemaal niet zeker dat hij toegelaten wordt. “Wij maken zelf de selectie. Dat betekent meteen prestige voor wie wordt uitgekozen. Het moet een keurmerk worden”, aldus Miralles. “Selectief zijn is belangrijk. Als het gewoon gaat over dingen draaiende te houden en te financieren, werkt het niet.”

Miralles, die nog altijd met plezier en weemoed terugdenkt aan zijn Belgische jaren, toont zich razend ambitieus. “Ik droom van een netwerk van Janssen Labs, eender waar het zinvol is, zodat we kunnen bouwen op het succes dat we hier hebben. En ik droom ervan dat wie overweegt een biotechbedrijf op te starten, waar ook ter wereld, meteen zal denken aan Janssen Labs. Zo zullen onze Janssen Labs misschien op een dag duizenden bedrijven over de hele wereld tellen en een netwerk van ondernemers gecreëerd hebben.”

De weg is nog lang, maar weldra komt er toch al een tweede Janssen Labs, in San Francisco, meldt Heyman tijdens de rondleiding bij Janssen Labs. En Heyman ziet dat het goed is. “Diego heeft de visie gehad. Dit is een samenwerkingsmodel waarin we nog geen concurrentie hebben”, zegt Heyman, die ruim de helft van zijn tijd in de VS actief is en dus een uitstekend zicht heeft op het potentieel van de lokale farma- en biotechsector.

Of er ook een Janssen Labs bij Janssen in Beerse komt, is twijfelachtig. “Het probleem in Beerse is dat we er geen ruimte voor hebben”, zegt Heyman. De enige manoeuvreerruimte die Heyman er heeft, is zogenaamde flex space, oftewel het soepele gebruik van kantoor- en labruimte in enkele van de gebouwen op de campus.

Rest nog het kostenplaatje, maar Miralles wil niet kwijt hoeveel Janssen investeert in Janssen Labs. “Ik kan alleen zeggen dat het het waard is. Het is een uiterst succesvol experiment. We zijn heel gelukkig met hoe het uitdraait.”

BERT LAUWERS IN SAN DIEGO

“Wij maken zelf de selectie. Dat betekent meteen prestige voor wie wordt uitgekozen. Het moet een keurmerk worden” Diego Miralles