Intercommunales: 1,2 miljard euro winst

eXtra informatie op www.trends.be

De volledige Dexiastudie én de studie van Wim Moesen en Kristof De Witte vindt u op www.trends.be.

Ze spelen een sleutelrol in de economie, maar ze horen bij Belgiës best bewaarde geheimen: de intercommunales, de gemeentelijke samenwerkingsverbanden die vaak onontbeerlijke diensten leveren (zoals de verdeling van elektriciteit, gas, water en kabel, of afvalverwerking, streekontwikkeling, het beheer van ziekenhuizen, zwembaden en crematoria). Hoeveel winst maken ze? Hoeveel zijn ze waard? Zijn ze solvabel? Vele vragen, geen antwoorden. Daarom dook Dexia Bank in de jaarrekeningen van 2004 van de 239 intercommunales die België toen rijk was.

“Het economische en financiële belang van de intercommunales wordt vaak onderschat. De sector blijkt gezond. De intercommunales maakten in 2004 een winst van 1,23 miljard euro op een balanstotaal van 27,2 miljard euro,” zegt Frank Lierman, hoofdeconoom van Dexia Bank.”

De energie-intercommunales zijn de rijkste. Ze zorgden in 2004 voor 75 % van de gezamenlijke winst, hoewel de liberalisering van de energiemarkt vooral de Vlaamse energie-intercommunales diep in het vlees sneed. De tijd dat de gemeenten van hun monopolie op de verdeling van elektriciteit en gas gebruikmaakten om een te hoge energiefactuur op te sturen, kwestie van de gemeentekas te spijzen, is voorbij. In Vlaanderen is de energieverkoop volledig vrijgemaakt. Intercommunales doen enkel nog de distributie, niet langer de verkoop van elektriciteit en gas. De federale toezichthouder op de energiemarkt, Creg, bepaalt de distributietarieven en dus de winstmarges van de energie-intercommunales. Gevolg: de winst van de Vlaamse energie-intercommunales daalde van bijna 1,2 miljard euro in 2002 naar 0,45 miljard euro in 2004. De rentabiliteit op eigen vermogen daalde van 16 % in 2002 naar 6 % (zuivere intercommunales) en van 25 % naar 7,3 % (gemengde sector). De gemeenten schreeuwden moord en brand, en kregen een tijdelijke en gedeeltelijke compensatie via de Eliaheffing. De Waalse en Brusselse intercommunales blijven nog tot 2007 buiten schot, en hun winst en rendabiliteit bleven dus op peil.

De intercommunales actief in water, economische expansie en afvalverwerking staan financieel minder stevig in hun schoenen. Zonder subsidies zouden ze met verlies werken.

De Dexiastudie sluit aan bij het recente onderzoek van Wim Moesen en Kristof De Witte (KU Leuven), die de jaarrekening van 2003 van 203 intercommunales onderzochten (zie Trends van 3 november 2005). Ook zij botsten op rijke intercommunales (het gezamenlijke eigen vermogen bedroeg 13 miljard euro), maar op een weinig transparant beheer.

D.K.