Indexering bedreigt consumptie

De spilindex is overschreden. De lonen van de ambtenaren stijgen daardoor vanaf 1 november. Voor de begroting 2004 is de impact minimaal, maar in 2005 moet die verhoging elke maand worden betaald, wat een fors bedrag vertegenwoordigt. Op basis van de extra uitgaven voor de federale begroting – 6 miljoen euro voor één maand loonsverhoging voor circa 91.000 ambtenaren – gaat het om 611 miljoen euro voor alle ambtenaren van de federale overheid, de gemeenschappen en gewesten. We laten dan nog even de uitgaven voor de pensioenen van de ambtenaren buiten beschouwing (9 miljoen euro voor 1 maand op federaal vlak).

Begrotingstechnisch is er voor 2005 niets aan de hand, want de indexering was voorzien. Maar het toont wel aan dat de regering met dit soort automatische mechanismen kansen laat liggen. Dat is niet aangenaam op een moment dat de begroting een gat vertoont van 3 of 4 miljard euro. Niet alle heil moet uit het buitenland komen, maar toch… In Nederland voorziet de regering- Balkenende geen enkele loonaanpassing voor de ambtenaren; en in haar troonrede riep koningin Beatrix de privé-sector op om deze loonbevriezing te volgen.

Zal premier Guy Verhofstadt ( VLD) in zijn beleidsverklaring van 12 oktober ook zo’n loonbevriezing opleggen? Volgens de eerste geruchten hoogstwaarschijnlijk niet. Het is trouwens in België niet zo eenvoudig als in Nederland. Indien Verhofstadt een loonbevriezing wil, moet hij eerst het systeem van de automatische indexering buitenspel zetten. Ondenkbaar.

Stel dat de verschillende regeringen de voorkeur hadden gegeven aan een loonbevriezing voor hun overheidspersoneel, dan zouden ze volgend jaar 611 miljoen euro kunnen uitsparen. Worden de gepensioneerde ambtenaren mee betrokken in die oefening, dan wordt dit bedrag nog een pak hoger. 611 miljoen euro die nuttig besteed kan worden in bijvoorbeeld een lastenverlaging of bijvoorbeeld meer investeringen in innovatie. Zaken die de werkgelegenheid kunnen bevorderen.

Ook in de privé-sector wordt het hoog tijd dat de automatische indexering wordt herbekeken. Daar hebben al wel een hele reeks sectoren de impact beperkt door de zogenaamde all-in-akkoorden. Dat zijn akkoorden die de automatische indexering intact houden zolang de inflatie niet meer stijgt dan verwacht. Gebeurt dat toch, dan wordt de bijkomende indexering niet verrekend. Zo wordt de indexering beheersbaar en voorspelbaar. Een stap in de goede richting. Een stap die het ABVV blijkbaar niet apprecieert, want Xavier Verboven, algemeen secretaris ad interim, heeft al gezegd dat er voor het ABVV geen all-in-akkoorden meer mogen worden gesloten (zie Trends, 9 september 2004).

De vakbonden verdedigen vaak de indexering omdat ze de consumptie op peil houdt. Het blijkt uit recente cijfers dat de consumptie op dit moment de sterkste motor is van onze economie. Maar is die 2 % stijging beslissend of men morgen dat nieuwe televisietoestel voor de slaapkamer zal kopen? Neen, veel belangrijker is het vooruitzicht dat mensen hebben. Het vertrouwen dat de eigen job niet in gevaar is, is veel doorslaggevender voor consumptiebeslissingen.

En hoe kunnen we die zekerheid vergroten? Door te zorgen dat de ondernemingen jobs behouden en nieuwe banen creëren. En dat zal zeker niet gebeuren door de loonlasten automatisch te verhogen.

Guido Muelenaer

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content