‘Ik zie nog gigantische mogelijkheden’

Belgen printen minder. Kantoormachinebouwers lijden. Ricoh Belgium diversifieert en haalt het beste uit zijn 250 technici op de baan. In het boekjaar 2013, dat net is afgesloten, groeide Ricoh in de Belux nog 2 procent, onderstreept CEO Eric Gryson.

Eric Gryson woont in Wemmel, maar spreekt als een ket. In ongegeneerde Brusselse constructies vecht de energieke baas van Ricoh Belgium voor zijn zaak. De sector van de kantoorautomatisering staat onder druk. Volgens het onderzoeksbureau IDC kromp het aantal verkochte kopieermachines, printers en multifunctionele printers in België vorig jaar met 4 procent. Aan e-mails hangt het ‘groene’ advies ‘Please consider the environment before printing’. Gryson windt er zich over op. Hij houdt ruim 650 personeelsleden aan het werk en draait een omzet van 161 miljoen euro bij 17.900 klanten. Dan kan je je niet permitteren om in de hoek van de milieudelinquenten te staan. “Papierfabrikanten zijn de enigen in de wereld die nog bomen planten. Als we stoppen papier te gebruiken, stoppen we met bomen te planten. Zo simpel is dat”, vertelt de gepassioneerde golfer.

Outsourcing

Niet dat hij tegen papierbesparing is. Net zoals concurrenten Xerox of Konica Minolta is Ricoh van een kantoormachinefabrikant uitgegroeid tot een specialist in managed document services, de uitbesteding van documentenbeheer. “Wij beloven de klant dat hij minder zal betalen per jaar en minder CO2 zal uitstoten”, vertelt Gryson. Zijn voorbeeld is het Papyrus II-mammoetcontract voor de 150 miljoen pagina’s per jaar van de federale overheidsdienst Financiën, dat Econocom in november in tandem met Ricoh won. Econocom beheert er vijf jaar lang 18.500 individuele en 1500 multifunctionele printers. Ricoh levert die laatste toestellen en doet het beheer ervan. Zulke contracten zijn een van de weinige groeipolen in de branche. “Outsourcing is nu maar 3 procent van de markt”, vertelt Gryson. “Daar liggen gigantische mogelijkheden. In 2013 zijn we 20 procent gegroeid in zulke diensten. We verwachten 25 procent groei volgend jaar.”

Een jaar geleden nam Ricoh Click & Post over van bpost-filiaal eXbo. Click & Post laat digitale brieven fysiek bezorgen, al dan niet aangetekend. “Wij hebben zwaar geïnvesteerd, maar dat marcheert supergoed. Wij groeien daar elke maand met dubbele cijfers”, wijst Gryson, die al sinds 1987 bij Ricoh werkt.

Documentverwerking in de gezondheidszorg is een andere trekker. Via zijn Brusselse informaticapartner Arxis Solutions levert Ricoh scanning en werkstroomoplossingen aan de Christelijke Mutualiteiten. Voor een internationale verzekeraar van niet-gouvernementele organisaties, verwerkt Ricoh dan weer wereldwijd de onkostennota’s en ziektebriefjes. Gryson: “Dat lijkt een stomme job, maar nee. Als wij een smoezelig briefje uit Namibië krijgen, waarop een dokter met de hand een voorschrift heeft geschreven, dan is dat een ander verhaal dan A4-documenten die met optische karakterherkenning kunnen worden gelezen. Er werken acht mensen alleen op dit project.”

Recordverkoop

De marktkrimp met 4 procent in eenheden in 2013 is een combinatie van een stagnatie in inkjettechnologie en een daling met 8 procent in laser, stelt Vincent Claus, countrymanager printing van HP Belgium op basis van de cijfers van IDC. In dollar, de munt waarin IDC rapporteert, is het nog erger: een daling van 13 procent. IDC ziet ook in de komende jaren telkens 4 tot 5 procent minder toestellen verkocht worden in België. De cijfers slaan enkel op de toestellen, niet op de inkomsten uit onderhoud en verbruiksgoederen, de echte geldkoe van de fabrikanten.

Volgens Eric Gryson nam het paginavolume tussen 2010 en 2012 met 11 procent af, maar is de daling gestuit. Eurograph, de Europese vereniging van producenten van grafisch papier, noteert dat de vraag naar printerpapier in België tussen februari 2013 en februari 2014 onveranderd is gebleven.

“Wij hebben in maart een recordverkoop gehaald met meer dan 2500 machines en bijna 20 miljoen euro omzet. In 2013 komen we waarschijnlijk uit op een groeistijging van 2 procent”, stelt Gryson over het boekjaar 2013, dat is afgesloten op 31 maart.

Goede leerling

Twee jaar geleden leed het moederbedrijf Ricoh voor het eerst in zijn moderne geschiedenis een bedrijfsverlies. De omzet- en winstdaling was al in 2008 begonnen, maar de ramp in Fukushima, de overstroming van een fabriek in Thailand en de sterke yen kwamen er in 2011-2012 bovenop. 10.000 banen verdwenen — 9 procent van het totaal — en nog eens 15.000 andere worden ‘geheroriënteerd’.

Ricoh Belgium behoorde tot de betere leerlingen van de klas en ontsnapte aan de haircut. Eric Gryson is ook de man niet om zomaar te capituleren. Zijn firma ontstond tussen 2005 en 2010 uit het samengaan van Ricoh Europe, Danka, Infotec, NRG en Lanier. “Bij elke fusie heb ik mij geëngageerd. Ricoh overlapte volledig met Infotec. Mijn baas vond dat het fusiebedrijf met minimaal 20 procent minder stafleden kon werken. Ik zei neen. Alle handen blijven aan boord. Dat is mijn belofte. De prijs is dat iedereen ten minste op 105 procent van zijn capaciteit moet werken. Waarmee ik eigenlijk wil zeggen: iedereen is onmisbaar.” Gryson heeft woord gehouden, ook al daalde het personeelsbestand met een paar eenheden in het crisisjaar 2011-’12. Sindsdien is er alweer een stijging. Het verloop bij Ricoh was een kleine 8 procent in 2012-’13, vergelijkbaar met Canon en beter dan Xerox.

“Als er hier mensen weggaan, is het vaak omdat ze het pendelen beu zijn. Ik geloof niet in thuiswerken. Dat geeft alleen miserie. In de winter betekent dat verwarming, elektriciteit, enzovoort. Daarna is hun factuur met 30 procent gestegen. Wat de mensen echt willen, is minder reistijd. Daarom hebben wij geïnvesteerd in satellietkantoren in Temse, Nijvel, Aarschot en Luik. We laten ook flexibele werkuren toe.”

De yen is sinds zijn piek van juli 2012 met ruim 32 procent gedaald. Dat doet wonderen voor de Ricoh-groep, die volgens de zakenbank JP Morgan eind deze maand een 14 procent hogere jaaromzet zal publiceren van 2190 miljard yen (15 miljard euro) en een nettowinst van 71,5 miljard yen (500 miljoen euro), meer dan een verdubbeling.

Focus op technologie

Ricoh hervormt zich minder drastisch richting diensten dan Xerox doet. De Amerikaan is in omzet even groot, maar wil tegen 2017 twee derde van zijn opbrengsten uit diensten halen. Sinds de overname van de callcentergroep Affiliated Computer Services en haar 74.000 werknemers begin 2010 gaat Xerox in snel tempo voor business process outsourcing, de overname van hele bedrijfsactiviteiten.

Ricoh blijft in de kern een technologiebedrijf. Over de jongste vijf jaar ging gemiddeld 5,8 procent van de omzet naar onderzoek & ontwikkeling. Dat is ruim het dubbele van wat HP uittrekt. Bij Xerox gingen de uitgaven aan O&O in die periode van 5,5 procent van de omzet naar 2,8 procent.

Dat Ricoh van technologie houdt, ligt Eric Gryson wel. Zijn smartphone fluit als een parkiet. Hij haalt de Theta voor de dag, een camera die vanzelf 360°-beelden maakt doordat hij een groothoeklens heeft aan voor- én achterzijde, een ontwikkeling van het voormalige Pentax, dat nu Ricoh Imaging Company heet. Gryson: “Hiermee differentiëren we ons. Ik wil hier veel toepassingen voor vinden.”

Bij HP zegt Vincent Claus dat er een boeiende periode aankomt. “In 2011-2012 zijn veel grote outsourcingcontracten gesloten. Die moeten stilaan worden hernieuwd.” Eén daarvan is het driejarige bpost-contract dat naar RealDolmen en Xerox ging. Als het van Eric Gryson afhangt, komt er een revanche. ?

BRUNO LEIJNSE, FOTOGRAFIE JELLE VERMEERSCH