Volgens John Greenwood, de hoofdeconoom van Invesco, heeft het beleid van de centrale banken niet geleid tot een sterkere dynamiek in termen van economische groei. De lage rentetarieven hebben geen invloed gehad op de groei van de geldhoeveelheid.
Voor de centrale banken zijn inflatiedoelstellingen heilig. De Europese Centrale Bank (ECB) heeft bijvoorbeeld een algemene, jaarlijkse prijsstijging van ‘dicht bij, maar geen 2 procent’ als doel. Vandaag zitten centrale bankiers met de handen in het haar omdat ze er maar niet in slagen die gewenste inflatie te creëren.
John Greenwood, een legende in economische voorspellingen, meent te weten waar het schoentje wringt. Hij vindt dat de centrale banken het probleem van een andere kant moeten bekijken. Het is de zwakte van de groei van de geldhoeveelheid die een lage inflatie veroorzaakt en de rente op een laag niveau houdt. Die zwakke groei van de geldhoeveelheid is onder meer te wijten aan een terughoudendheid van bedrijven en gezinnen om meer te lenen.
Tegelijk zijn er veel obstakels voor de kredietverstrekking opgeworpen door nieuwe regelgeving en wettelijke beperkingen. “De banken worden bijvoorbeeld verplicht meer kapitaal aan te houden en dat weegt op de groei van de geldhoeveelheid. De banksector blijft de voorzichtige aanpak aanhouden die ze zich sinds het einde van de financiële crisis hebben aangemeten.”
“Als de groei van de geldhoeveelheid jaar op jaar stijgt van 5 naar 10 procent, dan zal dat eerst een effect hebben op de prijzen van activa, daarna op de economische activiteit en uiteindelijk op de inflatie”, legt Greenwood uit. “Er zit een vertraging van ongeveer twee jaar in de overdracht tussen die mechanismen.”
“Centrale bankiers en hun economen geloven ten onrechte dat monetair beleid wordt gedragen door rentetarieven, en dat lage rentetarieven mensen zullen aanmoedigen om meer uit te geven”, vervolgt Greenwood. “De crisis van de jaren dertig heeft al aangetoond dat zulke redeneringen geen steek houden. Zolang de centrale banken het probleem aan de verkeerde kant proberen te tackelen, blijft hun beleid grotendeels ondoeltreffend en verwacht ik geen herstel van de inflatie of de economische activiteit.”
Balansen Europese banken
John Greenwood, die kan bogen over een carrière van 45 jaar bij een van ‘s werelds grootste vermogensbeheerders, is vooral kritisch over het beleid van de Europese Centrale Bank. “In plaats van geld in de economie te injecteren, heeft Europa gemaakt dat de balansen van de banken stagneren. Een snellere economische groei kan alleen als de banksector zijn balanstotaal verhoogt.”
“Het ECB-beleid kan bijna als crimineel worden bestempeld, omdat het spaargeld van de burgers niets meer opbrengt en de werkloosheid veel te hoog blijft”, stelt John Greenwood. “Ik blijf erg pessimistisch over de Europese situatie, vooral omdat een redenering als de mijne geen kans heeft om een luisterend oor te vinden in Frankfurt, de thuisbasis van de ECB. Een versnelling van de jaarlijkse groei van de geldhoeveelheid zou werkelijk een enorm verschil maken voor de Europese economische vooruitzichten.”
In Europa zouden sommige exportgerichte sectoren kunnen profiteren van een dooi in de handelsspanningen, terwijl de meer op het binnenland georiënteerde bedrijven zullen blijven lijden. John Greenwood verwacht niet dat de krimp van de Duitse industrie de hele Europese economie zal besmetten. “Het monetaire beleid van de ECB blijft accommoderend en de schuld van de privésector is redelijk, terwijl er geen inflatoire druk is. Ik verwacht de komende maanden geen recessie.”
Verlamming
Wat de Britse economie betreft, heeft de politieke verlamming door de brexit de afgelopen drie jaar geleid tot een ineenstorting van de investeringen. “Dat is een weerspiegeling van de onzekerheden over de tariefregelingen. Als die onzekerheid wordt opgeheven, kan het Verenigd Koninkrijk een dynamischer groeitempo herwinnen, dankzij een arbeidsmarkt die veel mensen zal blijven aantrekken. Het verhaal van een naderende economische ramp wordt vaak verteld door degenen die een status quo willen.”
John Greenwood merkt ook op dat Japan, een voorloper in het soepele monetaire beleid dat vandaag zowat alle centrale banken voeren, in een zeer moeilijke bancaire situatie zit. “De regionale banken, die traditioneel terughoudend zijn om hun klanten een negatieve rente aan te rekenen voor hun deposito’s, staan onder zware druk. Het beleid van de Japanse centrale bank leidde tot een daling van de leningen verstrekt door de banken, terwijl de nominale economische groei laag blijft.”
China zal teleurstellen
De situatie is niet beter in de opkomende markten. In China neemt de monetaire massa te weinig toe om het doel van 6 procent economische groei te halen, volgens John Greenwood. “De geldhoeveelheid groeit nu met 8,5 procent in China, terwijl het tempo rond 11 procent zou moeten liggen. Ik vrees dat de Chinese economische groei zal teleurstellen.”
De inflatie is in China de jongste tijd wel opgelopen, maar John Greenwood wijst erop dat die evolutie verband houdt met de varkenspestepidemie, die 40 procent van de Chinese consumentenprijsindex uitmaakt. Die inflatie is dus niet duurzaam. “De index van de producentenprijzen is gedaald en is veel meer een indicatie van wat er echt in het land gebeurt”, stelt John Greenwood.
De econoom vindt niet dat China moet teruggrijpen naar meer overheidsuitgaven, die op hun best een oplossing op korte termijn zijn om de economische activiteit te stimuleren. “Het is een absolute mythe dat een budgettaire expansie op lange termijn een impact kan hebben op de economie. Het monetaire beleid zal de economie blijven domineren, maar het moet op een intelligente manier worden gevoerd.”
Versnelling in de VS
Op dit moment zijn de Verenigde Staten het enige land waar de economische dynamiek de komende jaren kan verbeteren. Een oplopend Amerikaans begrotingstekort heeft ervoor gezorgd dat de groei van de geldhoeveelheid sinds mei is versneld. “De Amerikaanse banken financieren het tekort van de federale overheid en maken daardoor deze monetaire versnelling mogelijk.”
De groei van de geldhoeveelheid in de Verenigde Staten is de belangrijkste reden voor de records die de Amerikaanse aandelenmarkten de afgelopen maanden hebben bereikt. “Die aandelenkoersen kunnen nog hoger, als de economische vooruitzichten gunstig blijven. De verlaging van de Amerikaanse beleidsrente door de Federal Reserve ondersteunt die vooruitzichten.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier