“Iets moois met de GIMV, we zien nog”

NIB Capital is een naam voor uw adressenboekje. De bank is overzichtelijk, gespecialiseerd, heeft tonnen geld van de grootste pensioenfondsen ter wereld en beschouwt de Benelux als haar thuismarkt. Ze werkt in België samen met Spector, Petercam, Verelst, Lessius, legt zich toe op public private partnerships en mikt nu ook op u.

Den Haag (Nederland),

Londen (Groot-Brittannië).

Ze blikkeren de jongste tijd opvallend in de Belgische bladen, de kleurige tombstones van NIB Capital. De Nederlandse ex-staatsbank wordt geleid door een Vlaming, Marc L. Gedopt (46), de gewezen chef van Generale Bank Nederland voor die verdween in Fortis Bank en hij werd gepasseerd bij de stoelendans na de raid van Fortis op de Belgische nummer één.

De thuismarkt van NIB Capital is de Benelux, klinkt het aan het Carnegieplein in Den Haag. Het hoofdkantoor van NIB Capital ligt aan een Vlaamse hoek van de Residentie. De toren van het Vredespaleis van Carnegie aan de overzijde lijkt op het Gentse belfort. De beiaard galmt om het uur “Zeg kwezelke wilde gij dansen” of een andere Zuid-Nederlandse klassieker over het verkeer. Drie monolithische Haagse heren van 2,5 meter en zeven ton per stuk staan aan de ingang van NIB Capital te fezelen over financiën. Op elke verdieping keren ze terug in kleiner formaat.

Sterker bankteam in België

NIB Capital werd in 1999 opgericht door twee van de grootste pensioenfondsen van Nederland en van de wereld: ABP en PGGM. De twee reuzen wilden via NIB in de wereld van de niet-beursgenoteerde groeibedrijven binnendringen. Private equity is een hoofdmotor van de geprivatiseerde bank, naast het zakenbankieren en het vermogensbeheer ( asset management). “NIB Capital Bank heeft een hoge kredietwaardering: AA- voor langetermijnkredieten,” zegt Gedopt. De Vlaming is bestuursvoorzitter van NIB Capital en draagt bovendien de pet van hoofd van de bankactiviteit. “Dat is een voorlopige situatie. Logischerwijs komt er een opvolger voor mij bij de bank. Maar we zitten in een zware omvorming in die tak en eerst moet die verteerd zijn.”

Elk van de drie activiteiten van NIB Capital heeft vandaag een strategische focus en de synergie tussen de drie moet voluit beginnen werken. McKinsey kreeg de opdracht om de vermogensbeheerstrategie nog eens tegen het licht te houden. “Bij het vermogensbeheer gaan we onze expertise in de financiële structureringen promoten,” aldus Gedopt. “Het structureren en verhandelbaar maken van niet-courante activasoorten is een belangrijke vaardigheid van NIB Capital. De institutionele beleggers stappen in veel indexgebonden waarden en kunnen door beleggingen in onconventionele activaklassen zoals hedge funds, grondstoffen en catastrophy bonds hun opbrengst doen stijgen. Dergelijke ‘securitisatie’ ontstond in de Verenigde Staten. Ze is vandaag één van de snelst groeiende financiële producten in Europa, en precies in dat domein hebben wij al een sterk traject afgelegd.”

Volgens Gedopt wordt de komst van Euronext een uitdaging voor een jonge investeringsbank als NIB Capital. In 2001 moet daarom een sterker bankteam worden neergezet in België. “Dat team hoeft niet groot te zijn, maar wel krachtig. Met tien medewerkers zullen we ons sterker profileren in fusies en overnames, financieel advies en het opbouwen van hybride eigen vermogens. In dat laatste segment hebben we een voorsprong op de concurrenten,” zegt de Vlaming.

De strategie die NIB Capital in december 2000 bij Spector volgde, kan daarbij als voorbeeeld dienen. “NIB Capital participeert in Spector via Alpinvest, dat samen met Parnib – ook actief in België – de private equity-poot van NIB Capital uitmaakt. Bij Spector hebben we een soort geld ingespoten dat het midden houdt tussen puur eigen vermogen en schuldfinanciering, wat in Nederland heel populair is en wat we in België ingang willen doen vinden,” aldus Gedopt.

De inspiratie voor dergelijke constructies kwam onder andere van Van Den Boom Groep, dat in 2000 door NIB Capital werd overgenomen. Van Den Boom paste dat systeem al toe in België vóór de financiële departementen van de grote ondernemingen. Een viertal experts gaf daar advies over hooggespecialiseerde financiële constructies, wat NIB een goede klantenbasis in corporate finance opleverde.

“We proberen geen Morgan Stanley of een Goldman Sachs te imiteren in deze activiteit, onze taak is de financiering en de advisering van de middelgrote ondernemingen,” zegt Gedopt bescheiden. “Als ik vergelijk met mijn tijd bij Generale Bank Nederland, dan zou ik zeggen dat NIB Capital concurreert met de drie grote banken van Nederland, en dan specifiek voor de middelgrote en de onderkant van de grote financieringen. Operaties dus die boven het niveau van ex-Generale Bank Nederland uitstijgen. En met middelgrote ondernemingen in de Benelux bedoel ik Verelst, Spector, Hagemeyer, Vendex, Bilderberg Group, Nuon enzovoort.”

Gemiste liaison met de GIMV

De Belgische en Vlaamse markt snappen niet dat het (vroeger kleine) Parnib is opgenomen in een groter geheel en vandaag behoort tot de topdrie van de private equity-spelers van Europa. “In de Benelux zijn we de absolute top. Alleen hebben we dat in België tot vandaag slecht gecommuniceerd,” geeft Gedopt toe. “Dat zullen we uitdrukkelijker doen door onder meer ons Belgische team te versterken. Het lawaai rond de competitie tussen de GIMV en NIB Capital voor Alpinvest, dat in 2000 bij NIB Capital werd ingelijfd, heeft de perceptie van onze strategie en omvang in België versluierd.”

Valt er dan in de toekomst iets moois te verwachten tussen NIB Capital en de Vlaamse investeringsmaatschappij GIMV? “We hebben Alpinvest begin 2000 bliksemsnel gekocht van onder de neus van de GIMV, omdat de snelle intrede in private equity voor ABP en PGGM een strategische prioriteit was,” geeft Gedopt toe. “Ik heb, laat me dat nog eens herhalen, steeds beweerd dat een combinatie van GIMV, Alpinvest en Parnib een mooie familie zou zijn geweest. Het mocht niet zijn. Vandaag is er voor NIB Capital geen strategische noodzaak om bij de GIMV iets in de pap te willen brokken.”

In de toekomst wil NIB Capital bekijken hoe de portefeuille van de GIMV bij de hare past. Het wordt dus uitkijken wat de waarde van de GIMV over vijf of tien jaar voor de Nederlandse strategie kan zijn.

Intussen blijft er onduidelijkheid bestaan over de band met Lessius, waarin Alpinvest én dus NIB Capital voor 40% eigenaar is. Gedopt is formeel: “Onze stelling is dat wij geen behoefte hebben aan Lessius om in België bedrijviger te worden, en dus zullen wij de band doorknippen. We hopen op een voorstel van Lessius, maar dat laat jammer genoeg op zich wachten.”

Waardering voor Vlaanderen

Gedopt woont in Schilde, pendelt tweewekelijks tussen het vasteland, Londen en New York, en bezit een pied-à-terre in Den Haag om het fileleed van de Randstad te verzachten. Wat is eigenlijk wind en wat werkelijkheid in de verhouding tussen Nederlanders, Vlamingen en Belgen?

“België en Vlaanderen blijven voor Nederlanders, en vice versa, andere landen en andere culturen, hoewel ze grotendeels dezelfde moedertaal delen,” vindt Gedopt. Hij noemt de cultuurverschillen even groot als die met Frankrijk, maar wij zien ze precies wegens de gedeelde taal niet of amper. We springen intercultureel veel slordiger om met de ravijn tussen noord en zuid dan goed is.

Hij ziet evenwel de waardering voor de Vlaming in Nederland in positieve zin veranderen. De Nederlander zegt dat hij mensen en talent afrekent op resultaat, en hij handelt daar ook naar. Gedopt: “In het begin was ik zelf niet overtuigd dat die houding meer dan een pose was. Maar het klopt, en dat is positief voor de toekomstige en noodzakelijk hechtere samenwerking tussen Nederlanders en Belgen.”

” Zeg nooit nooit is een bekende en waardevolle zegswijze,” antwoordt Gedopt op de vraag of hij beschikbaar blijft voor Belgische opdrachten. “Mijn wortels zitten in Vlaanderen, mijn hart is in Vlaanderen. Het Vlaamse streven naar een grotere, meer internationale dimensie is heel goed voor de nieuwe generatie van leidinggevende mensen. Ik stel vast dat de economie in Vlaanderen het zeer goed stelt. Waar het kwakkelen blijft, is bij de internationalisering en de opbouw van eigen, sterke bedrijven.”

Misschien lag dat groeiende respect voor Vlaanderen wel aan de basis van de samenwerking met Petercam. NIB Capital stapte in januari 2001 samen met Petercam in afgeleide producten. De nieuwe vennootschap, NIBC Petercam Derivatives, richt zich op institutionele klanten in Europa en werkt vanuit Brussel.

Voor de overeenkomst met NIB Capital werkte Petercam samen met KBC voor afgeleide producten. De derivaten van NIBC Petercam worden bijvoorbeeld verpakt als dekking voor de clickfondsen van de retailbanken en als waarborg voor bedrijven die opties verstrekken aan hun kadermedewerkers. “In die bijzondere risicoafdekkingen zijn wij specialisten met de nieuwe combinatie,” zegt Gedopt. Er was geen shortlist met potentiële partners voor de start van de samenwerking met Petercam. Gedopt: “We vonden elkaar op een natuurlijke manier, hoewel het me bij die gelegenheid opnieuw is opgevallen dat de Nederlanders en de Belgen elkaars belangrijke financiële spelers amper kennen. Mijn aanwezigheid als Belg aan de top van NIB Capital was niet essentieel voor deze samenwerking, maar het feit dat ik meteen kon bevestigen welke kwaliteit Petercam heeft, was een pluspunt.”

Tank geld bij institutionelen

Marc Gedopt mept vinnig om zich heen bij zijn kritiek op risicokapitaalfondsen die op beurskapitaal steunen. Hij beweert dat institutionele beleggers logischer zijn bij een verstrekker van private equity. Is dit meer dan een sneer naar de GIMV?

“Ik blijf bij mijn stelling – die trouwens elke dag meer wordt bevestigd – dat een beursnotering voor een risicokapitaalonderneming als bijvoorbeeld de GIMV niet efficiënt is,” bevestigt Gedopt. Al wil hij de prestaties en het rendement van de GIMV niet minimaliseren. Maar beursgenoteerde risicokapitaalondernemingen noteren structureel tegen een discount omdat de onzekerheid over hun exits tot een wispelturiger en onprettiger waardering door de beleggers leidt.

Bij de overname medio 2000 van het Nederlandse NPM Capital (waarin NIB Capital een participatie had) door SHV, het concern van de familie Fentener van Vlissingen, heeft deze overweging een hoofdrol gespeeld. De beurskoers van NPM Capital deed geen eer aan de prestaties van de durfkapitalist.

Een funding via institutionele beleggers, zoals bij NIB Capital het geval is, en nu ook bij NPM Capital, brengt volgens Gedopt geldschieters aan boord met de juiste tijdshorizon voor onze beleggingen en met de juiste rendementsverwachtingen. Gedopt: “De Angelsaksers zijn de pioniers van het risicokapitaal. Daar is funding via institutionele beleggers de dominante werkwijze en die keuze viel op basis van veel ervaring.”

2000 was voor Marc Gedopt en zijn staf een tropenjaar, zoals dat in Nederland heet. “Dag en nacht is er gewerkt. We zijn the new kid on the block en tonen sterker dan ooit tevoren onze deals, onze teamleden. NIB Capital wil los geraken van zijn staatsbankkarakter,” zegt Gedopt. “Vóór de twee aandeelhouders (ABP en PGGM) NIB overkochten van de overheid, was het een staatsbank. Om vanuit een dergelijke achtergrond de vleugels open te slaan, moet je de organisatie opschudden en aan de buitenwereld signaleren waar je mee bezig bent. In de voorbije twaalf maanden is onze strategie uitgepuurd, zijn er 175 mensen uitgestapt en 225 ingestroomd, wat substantieel is op 700 medewerkers en wat veel spanningen meebracht. We zijn veel commerciëler ingesteld dan voordien, dynamischer en de fun bij het bezetten van de markt is sterker aanwezig.”

Dringend pensioenen hervormen

De sector van de pensioenfondsen is een van de grootste groeiers van de toekomst. In Europa is er een tweeledige markt met aan de ene kant de Angelsaksers en Nederland met hun oudedagsvoorzieningen die gedekt zijn door de reserves van de pensioenfondsen, en aan de andere kant de repartitiestelsels zoals in België. De twee types staan onder een rentabiliteitsdruk wegens de demografie. Aan de vaste retributie, de zogenaamde defined contribution, kan minder en minder een gewaarborgde eindopbrengst worden gekoppeld. De deelnemers aan de pensioenfondsen rekenen die fondsen meer af op hun rendement.

“De pensioenfondsen zullen structureel dynamischer willen beleggen en daarin kunnen wij hen helpen. We treden op voor de beleggingen van ABP en PGGM in niet-beursgenoteerde aandelen, en deze private equity-lijn willen we ook aan derden aanbieden,” aldus Gedopt. “Dat was de hoofdreden voor de beide pensioenfondsen om NIB te verwerven. Maar zowel wij als ABP en PGGM willen de private equity-expertise eveneens aan derden aanbieden.”

De enige aandeelhouders van NIB Capital zijn pensioenfondsen. Wat met de pensioenproblematiek in België en in Europa? “Mijn advies aan de Belgische regering is: pak dat probleem op, behandel het dringend,” reageert Gedopt. Volgens hem zijn de flexibilisering en het betaalbaar houden van de pensioenen algemeen Europese problemen, en daarvoor mag de actie absoluut niet worden uitgesteld, zoals nu weer blijkt. Dat heeft niet alleen te maken met de discussie over reservesysteem of repartitiesysteem.

Gedopt vindt dat men de problematiek ook moet bekijken als een noodzakelijk element van de mobiliteit van het talent in Europa. “Als we Europa willen, dan kan dat niet zonder een laag van euromanagers, mensen die met even groot gemak over de grens kunnen en in één grote ruimte willen werken, zoals de Verenigde Staten,” zegt hij. “Ik heb aan den lijve ondervonden hoe moeilijk het is om pensioentechnisch mijn overstap van België naar Nederland te regelen. Voor het wettelijke pensioen heb je min of meer helderheid, voor het extralegale pensioen zijn er bijvoorbeeld fiscaal de grootste problemen. Los dat op of je euromanager blijft een illusie.”

De beurs en de dotcoms raakten in zeer zwaar weer. Dat moet NIB Capital ook wel hebben gevoeld, maar Gedopt houdt professioneel de lippen op elkaar. “In april hebben wij onze algemene vergadering en vorige week bekeken we in de raad van commissarissen onze resultaten over 2000. Ik mag noch wil concrete cijfers geven.”

Wel zegt hij dat de resultaatsgroei van de bank opvallend goed zijn. “In private equity hebben we het bedrag kunnen investeren dat was gepland, en in het asset management halen we een rendement dat boven de verwachting van de aandeelhouders zal liggen.” Bovendien heeft NIB bij de exit van Telenet tweemaal gescoord door de private equity-participaties die Parnib en Lessius aan Callahan verkochten. Ook de exit bij NPM Capital legde de Nederlanders geen windeieren. Gedopt: “In de tweede helft van 2000 was het door de band moeilijk tot onmogelijk om goede exits te verwezenlijken voor private equity, met als tegenbeweging dat de prijzen om in te stappen opnieuw naar een fatsoenlijk peil zijn gezakt. Er komen weer mooie private equity-voorstellen op de tafel.”

Frans Crols