IEDEREEN MOET IN DE HETE AARDAPPEL BIJTEN

De lokale besturen kreunen onder de pensioenlast van hun ambtenaren. Willen we het systeem redden, dan moeten zowel de lokale besturen, de deelstaten als de federale overheid inspanningen doen.

901 miljoen euro betaalden de Vlaamse lokale besturen in 2012 als pensioen aan hun voormalige vastbenoemde ambtenaren. Het gaat om gemeenten, OCMW’s, politiezones, een aantal verzelfstandigde entiteiten en samenwerkingsverbanden, en de provincies.

Die pensioenen worden gefinancierd via een eigen repartitiestelsel, dat de lokale financiën steeds meer onder druk zet. De sociale bijdragen die op het loon van vastbenoemde lokale ambtenaren worden betaald, gaan onmiddellijk aan pensioenuitkeringen. De kloof tussen bijdragen en uitkeringen wordt almaar groter. Want de lokale besturen hebben de voorbije jaren vooral contractuele ambtenaren aangeworven, en zij betalen hun bijdragen aan het pensioenstelsel van de privésector.

De kas van de lokale besturen wordt van langsom minder gevuld. Toch moeten de royale pensioenen van het vastbenoemde personeel nog worden uitbetaald. Dat betekent dat de sociale bijdragen op het loon van de lokale ambtenaren de komende jaren toenemen. Bovendien moet een derde van de lokale besturen nog een responsabiliseringsbijdrage betalen om die pensioenkas finan-cieel te doen overleven. Met als gevolg dat over een paar jaar 60 procent van de totale loonmassa van de lokale ambtenaren naar de financiering van het pensioenstelsel gaat. Lokale besturen luiden al lang de alarmbel. De stijgende pensioenlasten maken dat er geen geld meer is om andere cruciale overheidstaken naar behoren te vervullen.

Wat op lokaal niveau gebeurt, is een voorproefje van wat ons de komende jaren elders te wachten staat: de overheidspensioenen beginnen steeds meer op de overheidsfinanciën te wegen. Hogere belastingen zijn door de nu al zware fiscale druk geen optie, en dus zijn besparingen onvermijdelijk. Verschillende lokale besturen zijn daar al mee bezig. Maar ze benadrukken tegelijk dat er meer nodig is. Zoals extra middelen van de centrale overheden. En een hervorming van de pen-sioenberekening.

Het probleem van de lokale ambtenarenpensioenen is dat elke overheid de hete aardappel doorschuift. Moeten de toelagen uit het Gemeentefonds (nu 2,2 miljard euro) die gebruikt worden om de lokale besturen meer financiële ademruimte te geven, nog verder en sneller stijgen? Vlaams minister van Binnenlandse Zaken Geert Bourgeois (N-VA) houdt de boot af. De Vlaamse regering is terughoudend. Toch zal zij haar portefeuille moeten opentrekken. Als voogdijoverheid heeft zij nagelaten tijdig te wijzen op deze pensioenbom.

Hetzelfde geldt voor de federale overheid. Die heeft het royale stelsel van de ambtenarenpensioenen nooit willen hervormen. Daar is dringend nood aan. Het principe van het ambtenarenpensioen als uitgesteld loon is ingehaald door de feiten. De loonverschillen tussen privé en overheid zijn verdwenen. De intrinsieke waarde van het ambtenarenpensioen is bovendien gestegen, omdat men er dankzij de stijgende levensverwachting langer kan van genieten. De oude taboes moeten sneuvelen.

ALAIN MOUTON – Redacteur Trends

De stijgende pensioenlasten maken dat de lokale besturen geen geld meer hebben hun taken naar behoren te vervullen.