Budgettaire krapte en negatieve publiciteit ten spijt, bouwt de Regie der Gebouwen naarstig verder. Topman Laurent Vrijdaghs kreeg wel een kick toen staatssecretaris Servais Verherstraeten (CD&V) – ooit zijn grootste criticaster – bevoegd werd voor zijn organisatie.
De eerste selectiefase voor de bouw van de gevangenis in Haren is sinds deze week achter de rug. Vier consortia – Willemen-Cordeel, Strabag-Sodexo, CFE-Besix en het Spaans gekleurde Cafasso Consortium – mogen een concreet voorstel uitwerken voor het ontwerp, de financiering, de bouw en het 25-jarige onderhoud van de gevangenis.
De bouw kan naar schatting tot 400 miljoen euro kosten. Voor het onderhoudscontract moet een financiering tot 700 miljoen gevonden worden. De constructie aan de Woluwelaan en de Haachtsesteenweg moet in 2016 klaar zijn.
Banken besmetten gevangenis
“Hoe sneller de bankencrisis voorbij is, hoe beter voor de financieel-technische onderbouw van de gevangenis van Haren”, zegt Laurent Vrijdaghs, administrateur-generaal van de Regie der Gebouwen. “Een private partner zal de bouw financieren voor een niet zo vanzelfsprekende termijn van liefst 25 jaar. Dat is vandaag een eeuwigheid voor banken. Nochtans wordt vastgoed toch beschouwd als een mooi beleggingsproduct, zeker voor pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen. Die kunnen het zich nog veroorloven op lange termijn te redeneren. De privésector financiert graag een publiek-private samenwerking (pps), omdat de overheid een robuuste tegenpartij is. Jawel, ook de Belgische staat. We gaan er even niet van uit dat er echt calamiteiten gebeuren met de overheidswaarborgen voor banken.”
De Regie beheert 1500 gebouwen – waarvan 950 in eigendom – voor federale ministers en overheidsdiensten, het Hof en enkele internationale instellingen (Europese Raad en dito scholen). Voor dit pakket ontving ze in 2011 een staatsdotatie van 809 miljoen euro. Met 4,9 miljoen vierkante meter in eigendom is de Regie vijf keer groter dan Cofinimmo.
Vrijdaghs kent boeiende tijden. Zijn politieke baas is tegenwoordig staatssecretaris Servais Verherstraeten. Uitgerekend deze Kempense CD&V’er was als oppositielid een van de grootste critici van de Regie.
“Mijn nieuwe baas is vrank en veeleisend, maar erg bezorgd over de Regie. Als we zijn komst al gevoeld hebben, dan was het door de kick die het teweegbracht”, glimlacht Vrijdaghs. “Hij kent de Regie als zijn broekzak en we konden dus vanaf de eerste dag het nieuwe beleid in gang zetten. Het bouwt voort op de bestaande plannen, maar dan sneller en intenser.”
Vrijdaghs startte als topman in 2008 met het ‘new R-plan’. “De modernisering van het management moet de Regie aantrekkelijk maken, want een derde van ons personeelsbestand (11.000 personen) moet tussen 2009 en 2013 vervangen worden. We zoeken in de druk beviste vijver van de knelpuntberoepen, zoals ingenieurs.”
Bar slechte reputatie
De Regie sleept ook een bar slechte reputatie mee door de corruptieprocessen in Brussel en Leuven. De halve top van vroeger – nu met pensioen – verschijnt voor de rechter. Vijftig aannemers staan ondertussen op een zwarte lijst van mensen met wie de Regie niet meer werkt. “Ik hoop dat de processen, waar we trouwens burgerlijke partij zijn, snel achter de rug zijn”, zegt Vrijdaghs. “De media-aandacht staat haaks op het werk dat we de voorbije vier jaar hebben geleverd om de Regie om te bouwen tot een transparante en correctie overheidsorganisatie.” Sinds vorig jaar verbiedt een ethische code om geschenken aan te nemen die de onpartijdigheid of de onafhankelijkheid in gevaar kunnen brengen en wordt sneller een beroep gedaan op openbare aanbestedingen.
Ook de volgende jaren zal de Regie een aantal nieuwe investeringen doen. Ze heeft daarvoor een budget van 150 miljoen euro (in 2012). Ze sluit een 18-jarig contract met promotoren voor gebouwen van een middelmatige omvang, zoals twee nieuwe justitiepaleizen (Namen en Dinant) en drie rijksarchieven in Gent, Brugge en Namen.
Ondanks de budgettaire krapte staan weinig projecten on hold. In Antwerpen en het al opgestarte Gent komt er een instelling voor geïnterneerden en een centrum voor jeugddelinquenten. Er loopt ook een procedure over de vernieuwing van het Brusselse Justitiepaleis. De gewezen Rijkswachtkazerne in Wilrijk wordt een gevangenis. De Regie zoekt een alternatief voor de federale politie.
Het Prison Make-programma omvat de bouw van vijf gevangenissen. In Marche-en-Famenne is Eiffage al begonnen met de bouw van een gevangenis voor 312 gedetineerden (naar schatting 100 miljoen bouw- en 350 miljoen financieringskosten). In het volgende kwartaal moet Future Prisons (Cordeel en Willemen) de bouw van een gelijkaardig complex in Leuze-en-Hainaut starten.
De bouw van de gevangenissen van Dendermonde en Beveren werd toegewezen aan een combinatie van de Nederlandse BAM Groep en Belfius. Het Wilrijkse Interbuild zal deze complexen bouwen. Dendermonde is geblokkeerd door het uitblijven van de vergunningen. Beveren, waartegen actiegroepen een procedure begonnen, werd na enig uitstel opgestart. Naast een vergoeding voor de financieringskosten is er na zestig dagen een schadevergoeding per dag vertraging. De maximale schadevergoeding bedraagt 825.000 euro per gevangenis. In totaal moet de Regie al 2,1 miljoen betalen aan BAM/Belfius. Vrijdaghs: “We hadden het risico van de vertraging ook kunnen doorschuiven naar de privésector, maar dat had kostprijs opgedreven omdat die een verzekering had moeten afsluiten.”
Het complex in Haren wordt volgend jaar toegewezen door een commissie, waarin externe specialisten en ambtenaren (Justitie, Regie) zitten. “De bouw van de gevangenissen had amper te lijden onder het feit dat de aanslepende regeringsonderhandelingen, want was al goedgekeurd door de vorige regering”, weet Vrijdaghs. “Zodra de besliste projecten zijn uitgevoerd, komt er een bouwstop voor kantoorgebouwen.” De Regie zal haar kantorenruimte zelfs verlagen met 15 procent door de beperking van het aantal vierkante meter per ambtenaar van maximaal 20 naar 13,5 vierkante meter.
De portefeuille van de Regie zal ook verkleinen door de staatshervorming, hoewel het effect van de operatie gering is. “Enkel een paar jeugdgevangenissen en justitiehuizen gaan over naar de gemeenschappen”, zegt Vrijdaghs. “En ja, ik merk dat het gebouw van de Plantentuin er ook bij zit. Voor de zoveelste keer. Het is wat te vroeg om te bepalen welke gebouwen er mee met de zogenaamde usurperende bevoegdheden verhuizen. Ik heb alvast geen weet van fantoomgebouwen.”
HANS BROCKMANS
“Het grote voordeel is dat de privésector graag een pps financiert, omdat de overheid een robuuste tegenpartij is. Jawel, ook de Belgische staat”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier