Het uiterlijk is wel belangrijk

Wat hem drijft? “Een wereldwijd Indiaas merk tot stand brengen”, antwoordt Naresh Goyal. De oprichter en voorzitter van Jet Airways, de grootste private luchtvaartmaatschappij van India, is niet bescheiden over zijn patriottische droom: “Wij, de mensen in dit land, zijn bekwaam om een wereldmerk in het leven te roepen.”

Jet, met zijn oranje-blauwe logo, zou wel eens het eerste Indiase wereldmerk kunnen zijn. Het is de enige Indiase maatschappij die langeafstandsvluchten inlegt. 23 % van haar passagiers versast ze tussen India en Londen. Op 5 augustus landde haar eerste vliegtuig in de Verenigde Staten. Daarmee werd een dagelijkse verbinding gelanceerd tussen Mumbai en Newark, via de nieuwe hub van Jet in Brussel. De keuze voor de Belgische hoofdstad heeft heel wat prettige gevolgen voor ons land. Bij cateraar Aviapartner komen er minstens 50 jobs bij. Bovendien volgen er extra reisbestemmingen: Toronto en Delhi begin september. Volgens planning in november Bangalore nog en begin 2008 Chennai en Ahmedabad.

Voorts bouwt Jet Airways op de B-pier van de luchthaven een nieuwe vipruimte van 500 m2. Dat moet ‘de meest luxueuze lounge ter wereld’ worden, met privéwerkruimtes, sauna, bubbelbad en een restaurant met minstens 12 personeelsleden. Want Goyal houdt van luxe. Dit voorjaar werd de eerste van tien Boeings 787 Dreamliner in gebruik genomen, met aan boord een echte suite met massagebed, het grootste eersteklassebed ter wereld, 23 inch flatscreen-tv’s en mogelijkheden voor een diner met twee.

En daarbij wil Jet Airways het niet laten. Eind dit jaar wil de Indiër een eigen luchtvrachtmaatschappij lanceren, om zo het percentage vracht in de omzet van 6 naar 10 op te krikken. Staan eveneens geprogrammeerd: een nieuwe recht- streekse verbinding tussen Mumbai en Johannesburg, en verder San Francisco (via Sjanghai) en Chicago. Jet heeft op dit ogenblik maar liefst 40 nieuwe vliegtuigen in bestelling. Goyal wil dat zijn internationale activiteiten tegen 2009 de helft van zijn jaaromzet zullen uitmaken. Die moet tegen dan toenemen van 1,24 miljard euro in 2006 tot 2,18 miljard. Zelf haalde Jet Airways in het eerste kwartaal van 2007 een winst van 8,86 miljoen euro, tegenover 9,4 miljoen euro verlies een jaar eerder. Met als kanttekening dat op de internationale operaties nog steeds 14,6 miljoen euro verlies werd geleden, zodat de winst vooral te wijten is aan de binnenlandse vluchten.

Goyal, nummer 36 op de Forbeslijst van rijkste Indiërs, woont tegenwoordig met vrouw, zoon, en dochter in hartje Londen; in een huis dat uitkijkt op Regent Street en in niets meer herinnert aan zijn jeugdjaren in Patiala in de Indiase provincie Punjab. Hij begon in 1968 als hulpje in het reisbureau van zijn oom. Na jobs op de pr-afdeling van Iraqi Airways en als regionaal manager van Royal Jordanian en later Malaysian Airlines, richtte hij in 1974 een eigen reisbureau op. Achttien jaar later, in 1992, zette hij Jet Airways op poten, met de steun van vrienden en buitenlandse bedrijven als Gulf Air en Kuwait Airlines. Die werden vijf jaar later uitgekocht, en in februari 2005 bracht hij 20 % van de aandelen naar de beurs. De overblijvende 80 %, ondergebracht in de holding Tail Winds op het eiland Man, worden door Bloomberg Markets geraamd op 1,37 miljard euro.

De internationale expansie is niet enkel te wijten aan Goyals ambitie, maar is ook het gevolg van een gezonde vraag. In de voorbije vijf jaar steeg de luchttrafiek tussen India en Amerika sneller dan waar ook, het laatste jaar zelfs met 23 %. Omgekeerd nam het aantal passagiers naar India in 2006 toe met 19 %. Goyal schat dat 80 % van die reizigers van Indiase origine zijn. “Ik wil opereren waar de markt voor het grijpen ligt,”zegt hij.

De expansiedrang heeft net zo goed te maken met de wens om te ontsnappen aan de binnenlandse markt. India kent niet alleen de snelst groeiende luchtvaartmarkt in de wereld, maar ook een van de drukst bezette. In 2003 had Jet bijna de helft van de binnenlandse markt in handen, nu nog ongeveer een derde. Het gevolg van een prijzenoorlog, geïnitieerd door verschillende nieuwe lagekostenmaatschappijen. Terwijl in de voorbije vier jaar de belangrijkste Indiase beursindex vervijfvoudigde, is de prijs van het Jet-aandeel sinds de beursgang in 2005 met 40 % gedaald.

Dat lijkt de bestuurders van Jet Airways niet echt te verontrusten. Daarbij horen verschillende acteurs en musici, waaronder de grootste ster van Bollywood, Shah Rukh Khan. Goyal ontkent giechelend dat die werden aangetrokken om het glamourgehalte op te krikken. “Nee, ze brengen waarde aan,” benadrukt hij. “Shah Rukh is erg schrander.”

Hun aanwezigheid past echter ook perfect bij Goyals zin voor netwerking. Streven naar India’s eerste global brand wil blijkbaar ook zeggen dat men zich onder de andere nieuwe miljardairs van India moet begeven, zoals de staalmagnaat Lakshmi Mittal of Mukesh Ambani van Reliance Industries, India’s grootste privéonderneming. Die hebben allemaal, zo zegt hij, dezelfde patriottische obsessie: India groot maken. Of dat dan alles is waarover ze praten? “Nee,” grijnst Goyal. “We hebben het ook over meisjes.”

The Economist, bewerkt door Luc Huysmans