Het spook van het Belgische spoor

Tweeënhalve meter lang en drieënhalve ton zwaar is hij. En toch was er dertig jaar lang geen enkel spoor van de Haine-stoomlocomotief uit Rumst. Vandaag staat het stoomtreintje gelukkig weer op de rails: klaar voor een nieuw leven.

Vorige zomer ontspoorde het Belgische treinconserveringsbeleid volledig, toen de NMBS twee heuse stoomlocomotieven naar de schroothoop verwees. Maar misschien kan ons landje alsnog absolutie krijgen: het Stoomcentrum in Maldegem kreeg zopas immers een antieke negentiende-eeuwse smalspoorlocomotief aangeboden. Erg verroest, maar wel restaureerbaar.

Verborgen voor de Duitse bezetter

De kleine fabriekslocomotief werd in 1891 gebouwd door de Forges, Usines et Fonderies de Haine-Saint-Pierre nabij Charleroi. Tot 1942 deed de machine dienst in een steenbakkerij te Rumst. Maar tijdens de oorlogsjaren hadden de Duitse bezettingstroepen hun oog laten vallen op de volledige voorraad smalspoorlocomotieven van de Boomse spoorwegbouwer Frateur. Het lijkt er dan ook op dat de Haine-Saint-Pierre op dat ogenblik prompt uit dienst werd genomen en verborgen.

Waar hij werd weggestopt, zullen we wellicht nooit achterhalen. De trein weegt minstens drieënhalve ton en heeft een lengte van tweeënhalve meter. Niet zomaar een ding dus dat je als arbeider ‘s avonds eventjes de fabriek uitsmokkelt. En ook al hadden de werknemers van de steenbakkerij dat gekund, dan nog was het gevaarte veel te groot om het in een tuinschuurtje te verbergen.

In ieder geval, pas in de jaren zeventig dook het locomotiefje weer op. Het werd aangekocht door Ghislain Mahy, een verzamelaar van klassieke auto’s. Drie jaar geleden overleed de grote bezieler van Autoworld in het Brusselse Jubelpark, waarna zijn zoon Ivan Mahy besloot om de stoomlocomotief uit handen te geven.

De nieuwe aanwinst van het Stoomcentrum in Maldegem mag er dan al zwaar verroest uitzien, toch maakt voorzitter Jason Van Landschoot zich sterk dat de machine volledig kan worden gerestaureerd. Voor de vuist weg schat hij dat het ongeveer twee manjaren werk zal vergen om het tuig in topconditie te brengen.

Allereerst moet er een nieuwe ketel worden gevonden, goed voor een prijskaartje van 20.000 euro. Als de rest van het werk zou worden uitbesteed, zou daar nog eens 40.000 euro bijkomen, maar in werkelijkheid zal een groot gedeelte van de herstellingswerken door vrijwilligers worden uitgevoerd. De spooktrein van het Belgische spoor vindt eindelijk rust.Jeremy Woolfe