Het paradijs van Willy Wortel

Heeft u ook nog nachtmerries van die examens wiskunde? Bij Ortec kicken ze erop. Met mathematische preciesie maakt dat bedrijf doorlichtingen van de efficiëntie van ondernemingen. Wie had ooit gedacht dat Willy Wortel, het saaiste blokbeest uit uw klas, uw bedrijf zou kunnen redden?

De Britse auteur Simon Singh is een cultfiguur bij Ortec, een raadgevend bedrijf uit het Nederlandse Gouda met een Vlaamse afdeling onder de dakpannen van het kasteel Den Brandt in Antwerpen. Ortec draait op types waar u op de middelbare school wellicht een hekel aan had: de cijferkrakers met een tien voor algebra. Ortec telt onder zijn Europese cliënteel Belgische bedrijven zoals Renmans, Brantano, Interleuven, Belgian Post Group, Hessenatie Logistics en New Vandenborre.

In consultanttaal luidt het dat Ortec zorgt voor “doelmatige voorziening van mensen en middelen.” Dirk van ‘t Vlie, partner bij Ortec, maakt het doorzichtiger: “Met rekenkundige logica organiseren we op een betere manier de materiële behoeften en de inzet van mensen.” Een voorbeeld. Hoe maak je een luchtvaartmaatschappij winstgevender met behulp van een optimalere inzet van toestellen en piloten? Door op wiskundige wijze te verhelderen dat de verkeerde toestellen werden gekocht. Van ‘t Vlie: “Wij maken modellen: mits je dit en dat doet _ een personeelsherstructurering, bijvoorbeeld _, dan heb je die en die uitkomst. Nadien volgt de software.”

Ortec weigert zich echter een softwarebedrijf te noemen, in de zin van SAP of Baan. Het bedrijf verpakt soms wel zijn wiskunde in software, maar dat is niet meer dan de algoritmes die bij de analyse werden uitgeschreven, en de oplossing van een probleem. Algoritmes zijn systematische stelsels voor de uitvoering van rekenkundige bewerkingen en de volgorde daarvan. Een programma kan oplopen tot een half miljoen lijnen. Om u een idee te geven: dat is evenveel als vier delen van de grote Van Dale. Een bibliotheek van dergelijke algoritmes en heuristieken (methodes bij het oplossen van knelpunten) ligt opgeslagen in Gouda. “Onze mensen weten veel van weinig en hebben vierkante ogen van naar de schermpjes van rekenmachines te staren,” aldus van ‘t Vlie.

Speeltuin voor knappe koppen

Ortec is het kind (1981) van vijf econometristen van de Rotterdamse universiteit. Het bedrijf is gegroeid uit een vakantietaak voor de grootgrutter Schuitema, nu Albert Hein. Twee van de vijf stichters _ Gerrit Timmer en Guus Boender _ werden hoogleraar. Vier stichters zijn de hoofdaandeelhouders: “Ortec is een volslagen onafhankelijke club en wil dat blijven,” zegt Roel Corbeel, managing partner. Het bedrijf werkt met 300 bollebozen, van wie het leeuwendeel in Gouda zit. De omzet is 25 miljoen euro (1,2 miljoen euro in België), de nettowinst bedraagt 0,5 miljoen euro. “We leden nooit verlies,” klinkt het er trots.

Ortec imiteert de bedrijfscultuur van een universiteit. Corbeel: “De sfeer heeft een academische inslag en het wemelt van de Willy Wortels,” zegt Corbeel. “Men mag zijn ding doen en iedereen heeft het recht om op zijn gezicht te vallen. Hier kunnen individualisten zich uitleven.” Van ‘t Vlie: “De staf is sterk Nederlands, alhoewel er in Gouda ook Hongaren zitten. Die hebben een sterke numerieke traditie, denk maar aan de Hongaarse Amerikaan John von Neumann, die de eerste computers ontwierp.” Alleen wordt het tegenwoordig moeilijker om goede mathematici te vinden. Wij rekruteren bij de top van de Nederlandse universiteiten. Geld is voor de medewerkers vaak een leuke bijkomstigheid.”

Efficiëntie boven alles

Ortec draait zijn omzet op twee manieren: per “uurtje factuurtje” of per project. Grote en kleine ondernemingen zijn klant, en de contractprijs schommelt tussen de 6000 euro en 1,2 miljoen euro. Van ‘t Vlie: “Afrekenen op resultaten _ no cure, no pay _ lijkt me de ideale formule, maar dat gebeurt zelden. We zijn er gerust in: als je het rendement van 5% naar 40% kunt optrekken, en dat is geen verbeelding, dan is je broodje gebakken.” Corbeel: “We doen weinig aan marketing. In Antwerpen bedienen wij hoofdzakelijk de transportbranche: de opslag, het autotransport en de human resources bij vervoer.”

De omzetsectoren van Ortec zijn een derde olienijverheid, een derde logistiek en een derde diversen. “Dagelijks vertrekken hier tot vijftien vrachtwagens met dubbelglas van de meest diverse afmetingen,” vertelt Johan Verheyen van Glaverbel Mol. “De levertijden worden steeds korter en de klanten veeleisender. Zeven jaar geleden waren er twee mensen telkens een halve dag bezig om de routeplanning voor België en Nederland te maken. Nu gebeurt dat op twee uur voor de hele Benelux met een systeem dat Ortec ontwierp. Wij blijven met hen in contact want ook andere afdelingen van Glaverbel hebben belangstelling voor die nieuwe logistieke plansystemen.”

Shell is een belangrijke klant voor opdrachten op alle continenten. Van ‘t Vlie: “We volgden onze klant met een equipe naar Djakarta.” Voor BP-Amoco werd een planningsysteem voor tankstations uitgeschreven, wat leidde tot 70 licenties wereldwijd voor de distributie van benzine. “De 110 tankwagens die dagelijks vertrekken op de depots van TotalFinaElf Belgium, worden gegidst door Shortrec, een vervoerplanningsproduct van Ortec,” aldus Arnold Dendauw van TotalFinaElf.

Voor de financiële klanten is er een aparte afdeling in Rotterdam. De Maasstad is het zenuwcentrum van 70% van de Nederlandse pensioenfondsen. Zeventig procent van de Nederlandse ziekenhuissector is klant, bijvoorbeeld voor het inroosteren van het personeel.

De raad van beheer van de Universiteit Gent onderzoekt zijn gebouwenpatrimonium van 600.000 vierkante meter. Moet ze verder uitbouwen, of de beschikbare ruimte beter gebruiken? Ortec bekijkt of het zijn expertise kan inschakelen.

Is elk knelpunt weg te werken? Neen, zucht Van ‘t Vlie: “In één op de vijfhonderd gevallen sturen we de opdracht terug omdat de cijfers van onvoldoende of slechte kwaliteit zijn. Het beginsel garbage in, garbage out is bij een groep ondernemingen nog steeds niet doorgedrongen.”

Frans Crols

De cijferkrakers van Ortec organiseren met rekenkundige logica de werking van bedrijven.