Het nieuwe imago Hart, ziel, lichaam & geest

Champagne wordt geassocieerd met feest, geluk, plezier en amusement.

Op een receptie staat men er niet bij stil of de tintelende drank

een champagne is of niet, laat staan welke champagne het is.

Hoog tijd dus om het imago van de champagne(s) op te poetsen.

HARRY DE SCHEPPER

FOTO’S : GERALD DAUPHIN

Met het imago van de champagne gaat het de verkeerde kant op en het Comité Interprofessionnel du Vin de Champagne (kortweg CIVC) wil daar wat aan doen. Met de meeste nadruk wil men aantonen “qu’il n’est que champagne de la Champagne”, maar vooral ook dat er meerdere champagnes zijn, van eenvoudige wijnen tot topprodukten, met daartussen de hele variatie van kwaliteiten. Het gebruik van het meervoud “les champagnes” is veelbetekenend. Het CIVC heeft een totaal nieuw jargon ontwikkeld. Een champagne kan ervaren worden als verfijnd en geestig, hartelijk, met body, en zelfs met een ziel. In een glas champagne zit vaak veel meer dan u vermoedt.

Anne-Marie Chabbert

van het CIVC in Epernay kwam naar België om Style-lezers exclusief in te wijden in deze nieuwe wijze van champagne-proeven. Onder de ‘proefkonijnen’ ook een vrouwelijke deelneemster : Liliane Priem, lektor kommunikatiewetenschappen aan de Erasmus hogeschool van Brussel. De overige deelnemers aan de proeverij of laten we het eerder een bezinning noemen waren mannen : Luc Lefèvre, accountant en financieel verantwoordelijke van de kersverse Vlaamse autonome hogeschool van Brussel, David De Schepper, laatstejaarsleerling aan de hotelschool IVIT-COOVI in Anderlecht, Philippe Nihoul, organizator en realizator van konferenties met vertalers, Pierre Ducarme, verkoopdirekteur bij de firma Vynckier (elektrische apparatuur), Peter Adams, zaakvoerder van het studiebureau voor tuin- en landschapsarchitektuur AvantGarden, Jean-Pierre Dedroog, hoofd van het departement Hotelbeheer en Toerisme van de Erasmusschool in Anderlecht.

Vooraf benadrukte Anne-Marie Chabbert het belang van de kontekst waarin champagnes (net als wijnen) geproefd en gedronken worden. De omgeving heeft een sterke invloed op onze waarneming en de aanvaarding van het geproefde produkt. Men zal in verschillende omstandigheden meer of minder van champagne genieten. Ook onze woordenschat zal verschillend zijn. Aan tafel is champagne totaal anders dan wanneer we hem zonder eten konsumeren. De juiste keuze van een gerecht kan een champagne sublimeren, terwijl diezelfde champagne verguisd wordt in een andere gastronomische kontekst. De plaats en zelfs het gezelschap beïnvloeden de waarneming.

Ook werd de nadruk gelegd op de verschillende champagnes, zoals die in de handel voorkomen. Men onderscheidt de klassieke brut, die met de drie traditionele druiven gemaakt wordt, van verschillende percelen afkomstig en waarvan de uiteindelijke blend het resultaat is van een inspiratie van het moment. Er is ook de blanc de blancs van uitsluitend chardonnay, die erg verschillend is van de blanc de noirs, die alleen met pinot noirs gemaakt wordt. De brut-wijnen die met recente en weinig reservewijnen samengesteld zijn, kunnen erg verschillen van de champagnes die met veel reservewijnen worden geassembleerd.

In samenwerking

met een groep semiologen, heeft het CIVC een nieuwe terminologie opgesteld. Alleen al het zoeken naar woorden en het determineren in welk veld een champagne zich bevindt, doet de proevers anders en meer gericht proeven. Wanneer een champagne een stevige smaakstruktuur heeft en krachtig is, zal men hem omschrijven als een champagne met body : champagne de corps. Vertoont de smaak een diepe, zachte en harmonische eenheid, zal men het hebben over een hartelijke champagne : champagne de coeur. Een lichtvoetige champagne die fris en erg levendig is, wordt als geestig ervaren : champagne d’esprit. Een uitzonderlijke champagne met een zeer innemend smaakpatroon wordt omschreven als een champagne met een ziel : champagne d’âme.

In het begin waren alle deelnemers wat skeptisch : het zou weer eens een stunt zijn van de Champagne-regio om hun produkt in de belangstelling te brengen. Maar na afloop kwamen alle proevers tot de vaststelling dat ze nog nooit champagne op deze wijze hadden bekeken.

We proefden achtereenvolgens een Laurent-Perrier brut, een Mumm Cordon rouge brut, een Mailly-Champagne brut en een Charles Heidsieck millésime 1985. Iedere proever kreeg een woordenlijstje ter beschikking om de juiste omschrijving te vinden. Nadien werd naar een consensus gezocht, om de wijn precies te situeren. Het gaat hier dus om een vrij subjektieve benadering van een champagne : “Wat vind ik ervan ? ” Met opzet werden dan ook niet-professionele proevers uitgenodigd.

De proeverij

Laurent-Perrier brut (uit een magnum geschonken)

Visueel : Zeer lichte strogele kleur, erg intens, levendig en kristalhelder. De moussevorming verloopt vrij traag en onregelmatig en de mousse is vrij konstant.

Geur : Ietwat gistgeuren in de aanzet, maar erg aangenaam, intens, elegant, rijk gevarieerd en zelfs even wat floraal.

Smaak : Goed droog, frisse zuurtegraad, van middelmatige smaakkracht tot krachtig, droog met toch een zachte toets van goede ‘dosage’ (door residueel suiker in de wijn veroorzaakt), goede lengte.

Algemeen beoordeeld als een champagne d’esprit.

Mumm Cordon rouge brut

V : Lichtgele kleur met groene tinten, levendig en helder, fijne belletjes die vrij snel vrijkomen en een smal kroontje aan de oppervlakte vormen.

G : Intens, aangenaam, rijke geuren met duidelijke tonen van rijp fruit en gedroogd fruit.

S : Aangename smaak voor de enen en wat minder aangenaam voor anderen. Goed evenwichtige smaak met fruitige en zelfs wat kruidige tonen. Redelijk zacht en toch brut.

Heeft iets van twee types, een champagne de coeur et de corps.

Mailly-Champagne brut

V : Gele kleur met rose tinten (wijn van 100 % blauwe druiven : vooral pinot noir en ook wat meunier). Kristalhelder, levendig met snel opklimmende belletjes die een duidelijke en langblijvende mousse vormen. De kleur verraste de meeste deelnemers en dit heeft waarschijnlijk hun beoordeling beïnvloed.

V : Goed neusvullende geur van rijpe vruchten met toch een fris aksent, intens en toch elegant.

S : Krachtige ronde soepele smaak met een fris zuurtje. Harmonieus voor de ene, iets te weinig zuur voor een andere.

Toch werd dit produkt als een champagne de corps omschreven.

Charles Heidsieck brut millésime 1985.

V : Lichtgele kleur met groene tinten, goede belletjesvorming maar een eerder diskrete cordon.

G : Aangenaam, fijn, rijk en tegelijkertijd complex, doet jong aan en toch een geur van goed gerijpte wijn. Tonen van brood, kruiden en edel fruit weren door alle proevers ervaren.

S : Goed evenwichtige smaakaanzet, fris met een smaak van rijpe vruchten, mondvullend, erg fijn en zelfs wat kantachtig, de ragfijne smaak zet lang door en blijft goed bij.

Duidelijk en voor iedereen een champagne d’âme.

Na de proeverij

leek iedereen ietwat verbaasd. Niemand had verwacht dat op deze wijze over champagne zou gesproken worden. Liliane Priem vond het een goede manier : “Ikzelf zou er niet zo lang blijven bij stilstaan, maar door deze metode duurt het plezier langer. ” Voor Jean-Pierre Dedroog was het eerder een revolutionaire benadering : “Het doet ook nadenken omtrent champagne in kombinatie met een gerecht, het plaatst de wijn in een bredere gastronomische kontekst. Het lijkt mij een goede wijze om een breed publiek te sensibilizeren en bovendien een middel om champagne beter en gerichter te benaderen. ” David De Schepper vond de oefening interessant : “Ik vraag mij af of ik op dezelfde wijze zou reageren als ik deze proeverij met mijn klasgenoten zou doen. De sfeer bepaalt mee de waarneming. Met een hapje erbij, zou ik wellicht anders proeven. ” Luc Lefèvre vond het vooral boeiend op een andere wijze over champagne te debatteren : “Het zal konsumenten anders doen denken over champagne. Er zijn zoveel verschillende meningen. Dit gebeuren stelde de deelnemers in staat erg intens te proeven. Een stimulerende denkmetode. ” Ook Pierre Ducarme was aangenaam verrast : “Deze benadering zet mensen ertoe aan naar een definitie te zoeken, naar andere begrippen om de smaak- en geurervaringen te verwoorden. ” Peter Adams maakte reeds enkele proeverijen van champagnewijnen mee : “Ik drink geregeld champagne en heb een voorkeur voor bepaalde merken. Maar ik sta er versteld van dat er zoveel verschil bestaat tussen de champagnes. Deze oefening toont dit zeer duidelijk aan. ” Philippe Nihoul vond het een originele aanpak, die vele onvermoede aspekten van de champagne ontsluiert : “Zelfs als deze semiologische rechthoek wat artificieel en geforceerd lijkt, komt dit systeem toch tegemoet aan een vrij klassieke indeling van de champagnes. In zijn geheel is deze ervaring positief en voor een doorsnee publiek meer dan interessant, temeer daar dit publiek maar zelden verschillende champagnes naast elkaar proeft. “

Deze kommentaren tonen aan dat de nieuwe, of beter gezegd, andere benadering, de proever wegwijs kan maken in het totale gamma van soms zeer uiteenlopende champagnes. Daardoor zal de konsument ook beter begrijpen dat er een duidelijk prijsverschil is tussen de vele verschillende types.

CIVC, Roger Vandendriesschestraat 5, 1150-Brussel. Tel : (02) 762.04.85. Fax : (02) 771.19.59.

Anne-Marie Chabbert, één van de gangmakers van de nieuwe typologie van de champagnewijnen.

Style-lezers proeven en oordelen : Liliane Priem, Philippe Nihoul, Pierre Ducarme, Jean-Pierre Dedroog, Peter Adams, Luc Lefèvre en David De Schepper.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content