HET MES IS BOT

De aanloop naar de financiële crisis liet zich verraden door een banksector die ver boven zijn historische omvang was uitgegroeid, en door astronomische bonussen voor de topbankiers. De sanering van de excessen verloopt echter moeizaam. Bankmastodonten kunnen met risicogedrag nog altijd de samenleving gijzelen en de bonussen duiken weer op.

TRENDS. Moet er een limiet komen op de omvang van de banken?

VANDER VENNET. “Dan zeg je dat kleine landen geen grote banken meer mogen hebben. Daar ga ik mee akkoord, zolang de redding van banken nationaal gebeurt, op basis van de nationale fiscale capaciteit. Een aantal landen heeft zijn banksector daarom gedwongen ingekrompen en geherstructureerd, in functie van wat de economie nodig heeft en kan dragen. In België hadden we die optie ook, maar hebben we dat onvoldoende gedaan. Dit klinkt zeer interventionistisch, maar ook wij hadden deze oefening kunnen maken. Wat hebben we aan financiële instellingen nodig, en hoe herstructureren we de banksector met de stukken van instellingen waarin de overheid is tussenbeide gekomen? Dat hebben we niet gedaan. Zweden heeft dat wel gedaan na zijn bankencrisis aan het begin van de jaren negentig. Ierland doet dat nu gedwongen. Wat moet Spanje met zijn spaarbanken doen onder druk van de markten en Europa? Net dat.”

SAPIR. “Een idee dat intellectueel maar niet politiek veld wint, is om het Zwitserse model in te voeren, wat inhoudt dat de banken veel meer kapitaal aanhouden (tot 19 % in Zwitserland). De banken houden daar uiteraard niet van, maar deze discussie vindt langzaam maar zeker haar weg. Zwitserland wil niet continu gegijzeld worden door zijn grootbanken UBS en Credit Suisse. Gaan die over de kop, dan is het land de pineut. Daarom leggen de Zwitsers die banken grote kapitaaleisen op, hoewel een grote financiële sector een strategische keuze van Zwitserland blijft. IJsland, ook een land met grote banken, koos voor een andere aanpak. Zij brengen de omvang van hun financiële sector terug in verhouding tot hun economie.”

Bankbonussen zijn terug van nooit echt weggeweest. Hebben we dan niets geleerd?

VANDER VENNET. “Matiging is aan de orde. Punt aan de lijn. Als banken moeten inkrimpen, dan moet dat over de hele lijn. Dus geen bonussen meer. Nergens. Ook niet bij de banken die geen staatssteun hebben gekregen. Maar de wereld zit natuurlijk anders in elkaar. Als ze in New York bonussen uitdelen, denkt Londen te moeten volgen om de grootste talenten niet te verliezen. Ik weiger om dat te geloven. Ik zie niemand puur voor de bonus verhuizen. En als ze daarmee dreigen? Laat ze dan verhuizen.”