Hét modewoord in management van de jongste vijf jaar is ‘disruptief’. De aandacht voor alles wat een businessmodel kan ontwrichten is ingegeven door de vrees dat het ook bij u kan gebeuren. De term verwijst naar de snelheid en de omvattendheid van wat de Oostenrijkse econoom Joseph Schumpeter bijna 75 jaar geleden creatieve vernietiging heeft genoemd. U verplaatst zich waarschijnlijk niet per postkoets. En de eerste auto’s leken verdacht veel op postkoetsen. Maar de technologische doorbraak van de automotor gaf de fabrikanten van postkoetsen vele jaren de kans om te reageren. Die tijden liggen al lang achter ons. De intensiteit van de concurrentie, de nog altijd exponentieel groeiende technologie en vooral de digitalisering van de wereld maken dat almaar meer sectoren de hete adem voelen van de Ubers van deze wereld.
Is iedereen kwetsbaar? In principe wel. Zelfs uw loodgieter. Ik blijf wel vol bewondering kijken naar bedrijven als Aldi, Tupperware en Miele. Die lijken voorlopig nog niet veel last te hebben van de disruptie. Maar het aantal sectoren dat wél bezwijkt onder de druk van ontwrichtende zakenmodellen is indrukwekkend. De banksector weet dat het boek Bye Bye Banks van James Haycock harde realiteit kan worden. Gelooft u mij niet? Bezoek dan eens de technologieaccelerator Level 39 in Canary Wharf, Londen. In de zeer onwaarschijnlijke hypothese dat de treinen staken of er problemen in de luchthaven van Zaventem zijn, kunt u ze virtueel bezoeken via www.level39.co. Ter plekke zult u vaststellen dat men daar iets minder nadenkt over de voorbije staking dan bij ons. En wie zijn de belangrijkste klanten van Level 39? De banken! De Britse banken beseffen maar al te goed dat hun modellen heel goed werkten… in de voorbije eeuw. Boekhandel, telecom, festivals, muziekindustrie, taxi’s, B&B. Welke sector is de volgende in de rij? U vangt een glimp van de toekomst op als u naar de website www.disrupt100. com gaat. Vorige week heb ik al even verteld over de top drie van de meest disruptieve bedrijven. Nu gaan we even kijken naar het onderliggende patroon.
Een sector steekt met kop en schouders boven de andere uit. De gezondheidssector. Er zijn niet minder dan 27 mogelijk verwoestende, en hopelijk gezondheidsbevorderende voorbeelden. Karl Marx wist het ook al: een revolutie wordt geboren uit noodzaak en een gevoel van macht. De noodzaak komt uit de exponentieel stijgende kosten, de macht uit digitalisering. Bye bye dokters. Welcome intelligente gezondheidsagenten. Het woord ‘agent’ klinkt minder bedreigend dan ‘robot’, zeker in het Engels. Zou u niet graag een diagnose krijgen van een intelligente caregiver? Aan de marketers om een goed woord te vinden. Draagbare airbags (voor oudjes die veel vallen), geprinte bloedvaten, revolutionaire prothesen, de industrie doet nog wat anders dan nieuwe pillen uitvinden. Is de farmaceutische sector daarop voorbereid? Of moeten ze hopen dat er in de farma geen Steve Jobs opstaat die de gsm-toestellen van de kaart veegde, de muziekindustrie transformeerde, de tablets liet winnen van pc’s en zelfs de retail kon vernieuwen met zijn Apple-stores.
Ik volg de disruptieve technologie al bijna dertig jaar. Pas de jongste jaren zie je de grootste vruchten van digitalisering. Biotech breekt pas nu echt door. Maar ook vele andere doorbraken staan te trappelen. Bereid u maar voor. Beseft u dat deze column geschreven is door een virtuele kloon van een zekere Marc Buelens?
Heel boeiend is de geografische spreiding van de potentiële disruptoren. Europa (mét het Verenigd Koninkrijk uiteraard, stop die brexit) ligt op kop. Laten we niet al te pessimistisch zijn over het Avondland. Een warme oproep aan de vakbonden, vooral in het zuiden van dit land: als u nu eens met 10 procent van uw disruptieve energie radicale innovaties zou ondersteunen? En misschien ook een kleine waarschuwing: álle sectoren zijn vatbaar voor ontwrichtende zakenmodellen. Maak de nood niet te groot om enkele knappe bollen op verkeerde (in uw ogen tenminste) ideeën te brengen. Probeer misschien ook eens op de markt van sociale rechtvaardigheid van de 21ste eeuw te geraken. De behoefte aan rechtvaardigheid is nog altijd torenhoog, het is een markt met vele mogelijkheden, maar de postkoets staat in de musea.
MARC BUELENS
MARC BUELENS
Het aantal sectoren dat bezwijkt onder de druk van ontwrichtende zakenmodellen is indrukwekkend.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier