“Het is fijn om de grootste te zijn”

Het huwelijk van Merck en Schering-Plough verandert er niets aan. Bij Pfizer heerst opluchting. Dankzij het bod van 68 miljard dollar op land- en sectorgenoot Wyeth, blijft de farmagigant wereldwijd immers het nummer een. En dat ligt ons wel, zegt Kris Westelinck, de nieuwe CEO voor België. De farmagroep telt in ons land zowat 2900 werknemers, verspreid over zes vestigingen. België is daarmee goed voor 3 procent van het aantal werknemers van Pfizer, en na GlaxoSmithKline (6700) en Janssen Pharma (4000), de grootste werkgever in farma.

De helft van de Belgische werknemers van Pfizer zit in Puurs, de op een na belangrijkste fabriek van Pfizer voor steriele geneesmiddelen en producten. Om die vestiging was de voorbije jaren heel wat te doen. Eind 2005 heette het dat Puurs een investering van 185 miljoen euro door het moederhuis en 100 extra jobs was misgelopen omdat de Belgische overheid zich te negatief opstelde tegen de farmasector. Vooral een federale belasting op de omzet lag – en ligt – de sector zwaar op de maag.

Begin 2007 mocht de toenmalige premier Guy Verhofstadt echter trots aankondigen dat Pfizer in Puurs, waar jaarlijks 240 miljoen medicijnen worden geproduceerd, alsnog 70 miljoen zou investeren. Alles dus weer koek en ei? Niet dus, want de druk op de farmasector is alleen maar toegenomen en Pfizer voelt zich als marktleider geroepen om samen met de belangenorganisatie pharma.be met de vuist op de tafel te slaan bij de overheid.

Zelf heeft de New Yorkse groep zwaar gesnoeid in het personeelsbestand. De voorbije twee jaar moesten wereldwijd al 10.000 werknemers hun biezen pakken. Voor België werden eerst 99 banen geviseerd, wat later werd dat teruggebracht tot 65. In een verse besparingsronde zouden wereldwijd 8000 mensen vertrekken, waaronder 1000 in onderzoek. Als gevolg van de overname van Wyeth werd dat aantal overtollige banen opgetrokken tot 19.500. En dat mag niet verbazen. “De situatie in de farmasector verbetert bepaald niet”, zegt Kris Westelinck. “De concurrentie van generische middelen neemt wel heel sterk toe en we moeten toegeven dat de productiviteit in onderzoek en ontwikkeling niet bepaald hoog is. Pfizer is de eerste die zich aanpast aan de steeds moeilijker wordende marktomstandigheden met een tweede ontslagronde. En het ziet ernaar uit dat ook de andere bedrijven zullen starten met een tweede ronde. Wij zijn de grootste en daarom wordt er dikwijls naar ons gekeken. Iedereen wil weten wat de marktleider doet. Wij hebben een rolmodelfunctie. Ook de overheid kijkt naar ons.”

TRENDS. De samenwerking met de overheid ging erop vooruit?

KRIS WESTELINCK (CEO PFIZER BELGIË). “Er werden hier vroeger vaak maatregelen genomen zonder enig overleg met de sector, zoals een belasting op omzet van de farmabedrijven. De terugbetalingscondities zijn hier echt restrictief. Dat veroorzaakte grote frustratie en een gespannen sfeer. Dat het toen misliep in Puurs, is toch een eyeopener geweest voor de overheid. En ook dat Eli Lilly in Mont-Saint-Guibert een half jaar later zijn R&D-centrum sloot, met het verlies van 330 jobs tot gevolg. De topman van Eli Lilly was het jaar voordien hier geweest en had toen al gezegd dat de marktcondities moesten verbeteren. Hij is consequent geweest.”

Bestaat het gevaar dat Pfizer hier gedeeltelijk of geheel wegtrekt?

WESTELINCK. “Niet bewust, maar op termijn zou dat kunnen, als we hier geen nieuwe investeringen meer aantrekken. Stilstaan is achteruitgaan. Puurs moet competitief blijven en blijven vernieuwen. In Puurs wordt jaarlijks 20 miljoen euro geïnvesteerd om op niveau te blijven. Als de fabriek geen nieuwe producten krijgt, komen die investeringen ook niet meer en gaat dat achteruit.

“Met de overname van Pharmacia in 2003 hadden we meer dan 100 fabrieken wereldwijd. Dat werd teruggebracht tot een veertigtal en zal nog verder dalen. Dat is de realiteit. Dus de mensen van Puurs moeten zich verdedigen om erbij te blijven en moeten competitief blijven. En ze moeten daarbij geholpen worden, minstens niet tegengewerkt worden. Dus als wij een slechte prijs opgelegd krijgen voor een nieuw middel in België, weegt dat door in de beslissing om hier nieuwe productiecapaciteit te zetten, want de meeste landen die ons geneesmiddel van hier kopen, baseren zich op de prijs die wordt betaald in het land van oorsprong. Die basisprijs voor de export is zeer belangrijk. De overheid moet daar meer oog voor hebben. Als het investeringsklimaat goed blijft, blijft Pfizer.”

U bent hard voor de overheid.

WESTELINCK. “Deze sector wordt zwaar belast, terwijl we maar 13 procent vertegenwoordigen van de uitgaven in de gezondheidssector. Je kunt blijven uitpersen, maar daarmee los je de problemen op lange termijn niet op. Je koopt wat tijd, maar ondermijnt een sector die heel belangrijk is voor België.

U had uw imago natuurlijk niet echt mee?

WESTELINCK. “Er is in het verleden vaak volledig onterecht kritiek gekomen op onze sector. Er werd geroepen dat we tricheurs zijn, crooks die probeerden geld te slaan uit de mensen. Maar ik geef toe, dat imago hebben we wat aan onszelf te danken. We hebben het verkeerd aangepakt. Onze communicatie was niet ideaal.”

Het wordt wel lastiger, maar jullie kunnen rekenen op een bijzonder sterke cashflow.

WESTELINCK. “Die komt dan zeker niet uit België. En ook niet van de VS, waar er grote veranderingen op til zijn in de gezondheidszorg. En ook niet van Japan. De groeilanden moeten het doen. En die cashflow is absoluut noodzakelijk. We moeten ertegen kunnen als er iets verkeerd gaat. Kijk naar Merck met Vioxx, een pijnstiller die in 2004 van de markt werd gehaald wegens een verhoogd risico op hartinfarcten. Indien het goed zou gaan, hadden we de voorbije jaren in onze sector geen 100.000 banen moeten schrappen. Dit is een business van high risk high return, anders werkt het niet. Met een normale return on investment komen we er niet, in tegenstelling tot de generieken.

“Misschien dat we daarom maar zelf een stuk van die generische markt gaan inpalmen. Nu was het zo dat de meeste bedrijven, en Pfizer zeker ook, niet veel meer deden voor hun product eens zij het octrooi verloren. In enkele maanden ben je in de VS dan de markt volledig kwijt. Dat kan anders en beter.” (T)