Het gewicht van China

De London Metal Exchange-index van zes basismetalen is vorige maand teruggevallen naar het laagste niveau in zeven jaar. Een index zegt niet alles en maskeert vaak individuele uitschieters. Dat is ook bij de basismetalen het geval. Algemeen kunnen we stellen dat de onzekere economische vooruitzichten in China op de prijzen wegen. Een groeicijfer van 7,4 % oogt vrij mager in vergelijking met die van het voorgaande decennium. Bovendien geven de indexen die de activiteit van de Chinese verwerkende industrie meten op korte termijn maar weinig hoop op beterschap aan.

Aan de aanbodzijde liggen de kaarten anders. Vorig jaar werd het marktevenwicht verstoord door nieuwe productiecapaciteit, die beschikbaar kwam op een moment dat de vraag het liet afweten. De jongste maanden werd bij de meeste metalen flink gesnoeid in het aanbod. Activa met een totale productiekostprijs boven de marktprijs werden afgebouwd, gesaneerd, verkocht of gewoon gesloten. We verwachten dat die trend zich de rest van het jaar doorzet. Toch is de situatie van de afzonderlijke basismetalen verschillend. We bekijken de stand van zaken bij nikkel en aluminium.

Nikkel: uitvoerverbod

Voor nikkel, dat vooral wordt gebruikt bij de productie van roestvast staal, was 2013 een erg tegenvallend jaar. Het metaal zette de slechtste prestatie neer van de LME, als gevolg van de overcapaciteit van nikkelijzer in China. Die goedkopere variant van nikkel kan voor verschillende toepassingen geraffineerd nikkel vervangen. Dankzij de aanvoer van goedkope ertsen uit Indonesië lagen de productiekosten bovendien een stuk lager. Ten minste, dat was het geval tot Indonesië begin dit jaar een uitvoerverbod op onbewerkte ertsen instelde. Met het verbod hoopt Indonesië meer buitenlandse investeringen aan te trekken en hogere winstbelastingen te kunnen innen.

De discussie over de invoer van het verbod sleepte maanden aan, zodat China voorzorgen kon nemen door extra ertsvoorraden aan te leggen. Vroeg of laat zal het land behoefte hebben aan nieuwe ertsen, en zal het ofwel meer moeten betalen, ofwel andere leveranciers moeten zoeken. China haalt meer dan de helft van de ertsen voor de productie van nikkelijzer uit Indonesië. De Filippijnen zijn een alternatief, maar daar zijn de ertsen van lagere kwaliteit. Hoe dan ook ziet het ernaar uit dat er een eind zal komen aan het aanbod van erg goedkoop nikkelijzer.

Er wordt verwacht dat de Chinese nikkelconsumptie dit jaar toeneemt met 9 %. Het land moet dus meer nikkel invoeren uit Rusland, de op één na grootste nikkelproducent ter wereld. Maar ook daar dreigt een kink in de kabel te komen door de geplande handelssancties tegen Rusland naar aanleiding van de geopolitieke onrust in Oekraïne. China haalt nu bijna de helft van alle geraffineerd nikkel dat het niet zelf produceert uit Rusland. Norilsk Nickel, de grootste individuele aanbieder van het metaal, met een aandeel van 17 % in de wereldwijde productie, verwacht dat er in de tweede jaarhelft al een aanbodtekort kan zijn. Begin dit jaar ging de International Nickel Study Group nog uit van een overschot van meer dan 100.000 ton.

Een en ander heeft ertoe geleid dat de prestatie van nikkel in 2014 tot nog toe het spiegelbeeld is van die van 2013. In het eerste kwartaal klom de prijs van een ton nikkel met 14 %, de beste prestatie sinds het derde kwartaal van 2010. Intussen liet nikkel al 18 % bijschrijven, waarmee het hoogste prijspeil in iets meer dan een jaar werd bereikt.

De enige Turbo Long (Isin-code NL0000015287) die eind oktober beschikbaar was, noteert dankzij de stijging van de nikkelprijs 48 % hoger. De onderliggende waarde is het september-termijncontract maar intussen is de hefboom wel gedaald naar 2,9. Het Nickel Quanto Open End-certificaat met Isin-code NL0000470409 (zonder hefboom), dat eveneens het valutarisico afdekt, noteert bijna 20 % hoger. We menen dat het opwaartse potentieel bij nikkel nog niet is opgebruikt.

Aluminium: capaciteitsbeperkingen

De aluminiumprijs is sinds begin februari met 8 % opgeveerd, maar noteert nog steeds op hetzelfde niveau als bij de jaarwisseling. In 2013 moest aluminium 13 % inleveren. De jongste weken zit het metaal in de lift, omdat een aantal producenten bijkomende capaciteitsverminderingen heeft aangekondigd. Zowel Rusal, de grootste producent ter wereld uit Rusland, als Alcoa, de Amerikaanse nummer één, zal minder produceren. Bij Alcoa wordt de benuttingsgraad bij twee smeltfabrieken in Brazilië verminderd. Rusal liet eerder al weten dat de groepsproductie dit jaar zal dalen naar het laagste niveau sinds 2006.

Een ander element bij aluminium zijn de financieringsovereenkomsten waarbij fysiek aluminium als onderpand wordt gebruikt voor extra kredietverlening, een praktijk die vooral in China populair is. Het gevolg is dat heel wat fysieke voorraden in de praktijk niet beschikbaar zijn. De Chinese centrale bank heeft al opgeroepen om die vorm van alternatieve kredietverlening te ontmoedigen. Daardoor werd gevreesd dat het terugdraaien van die financieringsovereenkomsten het aluminiumaanbod zou verhogen. Maar er zijn voorlopig geen signalen die in die richting wijzen.

De aluminium Mini Long (Isin-code DE000AA7D610), waarover we eind november schreven, met het september-termijncontract op de LME als onderliggende waarde, noteert nu 5 % lager. Sinds het dieptepunt van begin februari is de Mini future wel met bijna 30 % gestegen. De hefboom is opgelopen naar 3,5. Net als bij nikkel geldt dat bij aluminium het opwaarts potentieel nog steeds aanwezig is.

ER WORDT VERWACHT DAT DE CHINESE NIKKELCONSUMPTIE DIT JAAR TOENEEMT MET 9 %.