Het Europa van de huichelaars

“Hou me tegen of ik bega een ongeluk.” Niet zozeer de Amerikaanse president George Bush maar steeds meer Europese politici nemen die pose aan. Het opmerkelijke daarbij is dat ze het dan bijna altijd over zaken hebben die ver in de toekomst liggen, vaak zelfs voorbij de horizon van de eigen politieke carrière. Het schouwspel komt dan ook steeds meer als lachwekkend over.

Op de jongste Europese top kregen we weer een aardig staaltje daarvan te zien in verband met het landbouwbeleid. Eigenlijk ontvouwde het hele scenario zich net vóór die top. Naar aloude Europese gewoonte beslisten Frankrijk en Duitsland immers op voorhand wat er moest gebeuren. Het vervolg was louter een formaliteit, hoezeer regeringsleiders van kleine landen als het onze ook hun best deden om uit te leggen dat het om optisch bedrog ging.

Neen, het ging om bedrog tout court. De Franse president Jacques Chirac en de Duitse kanselier Gerhard Schröder kwamen namens het Verenigd Europa immers overeen dat de Europese landbouwuitgaven zullen worden begrensd vanaf 2007. Beiden waren het er over eens dat ze hier een joekel van een prestatie hadden neergezet.

Het woord onverantwoord is nog veel te braaf voor wat Chirac en Schröder hebben bekokstoofd. Het Europese landbouwbeleid vreet zowat de helft van de Europese begroting op en weegt zwaar op de jobcreatie in andere sectoren. Het leidt tot waanzinnige overschotten van onder meer vlees, melk, wijn en olijfolie. Het beperkt de ontwikkeling van de landbouw in derdewereldlanden. Het is een van de oorzaken van hongersnoden. Het zorgt voor aanzienlijke milieuoverlast. En het wordt de komende jaren met de nieuwe toetreders sowieso een totaal onbetaalbaar onding. Om de eigen boeren niet voor het hoofd te stoten, eisen Chirac en Schröder dat deze waanzinnige carrousel doortolt tot minstens 2006, een perspectief dat hun eigen politieke loopbaan alvast niet meer kan belasten.

De wansmakelijke landbouwgrap volgde kort na de coup de théâtre van Romani Prodi, de voorzitter van de Europese Commissie. In een zeer ongewone bui van openhartigheid noemde Prodi het Stabiliteitspact ” stupido“. Prodi deed in de volgende dagen erg zijn best om zijn eigen woorden te relativeren, maar dat lukte niet. De draagwijdte van Prodi’s uitspraak is enorm, want zij zet de hele constructie van de Economische en Monetaire Unie ( EMU) en de euro op de helling. Wie de regels van het Stabiliteitspact als onnozel en dom omschrijft, kan niet anders dan eenzelfde houding aan te nemen tegenover de regels van het Verdrag van Maastricht dat de EMU en de euro creëerde. Het Stabiliteitspact was immers een logisch gevolg van Maastricht, zo beklemtonen alle betrokkenen steeds weer.

Romani Prodi heeft nu publiekelijk gezegd wat kenners al jaren weten. De regels van zowel het Stabiliteitspact als het Verdrag van Maastricht zijn onzin voor het goed functioneren van de monetaire unie. De enige echte bestaansreden van deze regeltjes is dat de Europese politici niet op een verantwoorde wijze met het begrotingsbeleid kunnen omgaan. Als ze niet aan handen en voeten zijn gebonden, loopt het vroeg of laat fout. Politici en centrale bankiers moeten er echter mee ophouden het publiek te beledigen door altijd maar te emmeren over de noodzaak van het naleven van die regeltjes ter wille van de euro en het hogere Europese goed.

Johan Van Overtveldt [{ssquf}]