HET EINDE VAN DE GLOBALISERING?

De fut is al vijf jaar uit de wereldhandel, en volgens sommige economen komt ze niet meer terug. Als minder goederen en diensten over de wereldbol heen en weer reizen, is het dan afgelopen met de globalisering?

Neen, de globalisering gaat gewoon door. Dat zeggen toch de cijfers die Roel Spee dagelijks onder ogen krijgt. Spee is de baas van het in Brussel gevestigde Plant Location International (PLI), een onderdeel van het Amerikaanse concern IBM. PLI adviseert bedrijven bij hun keuze van een vestigingsplaats elders in de wereld, een activiteit waar de vaart in blijft zitten. “Tijdens de voorbije crisisjaren ging het wat op en neer, maar in 2014 klom het aantal buitenlandse investeringsprojecten wereldwijd 6 procent hoger”, zegt Spee.

Bedrijven blijven dus de continenten afspeuren op zoek naar kansen, hoewel hun motieven regelmatig veranderen, volgens Spee. “Nog maar kortgeleden zochten ze naar goedkope productielanden, om van daaruit de wereld te bedienen. Nu zoeken ze weer meer naar nieuwe groei, vaak op markten met een opkomende middenklasse. Dat biedt mogelijkheden voor investeringen die inspelen op toenemende consumptie, zoals de distributie of de voedingsindustrie.”

OPTIMALE MIX

Stijgende lonen in landen als China, en dalende kosten van robots zetten westerse bedrijven aan productie terug te halen naar het thuisland, het zogenoemde re-shoring. Ziet Spee dat ook in de praktijk? “Je zal er wel enkele voorbeelden van vinden, maar meestal gaat het bij re-shoring in eerste instantie om capaciteitsuitbreiding. Als Amerikaanse bedrijven productievestigingen openen in de Verenigde Staten, omdat schalieolie er de energiekosten drukt, wil dat nog niet zeggen dat ze hun Chinese vestiging sluiten.”

Ook dat is globalisering: bedrijven die zorgvuldig nadenken over een optimale mix van vestigingen. “Dat kan allemaal omdat de wereld dichterbij is gekomen, dankzij technologie en toegenomen mobiliteit”, zegt Spee. “Een callcenter kan vandaag de Europese markt evengoed bedienen vanuit Egypte, Madagascar of Mauritius. Ook de verschillen in ondernemingsklimaat zijn kleiner. Vroeger keken bedrijven niet eens naar Oost-Europa. Vandaag doet die regio het op veel domeinen net zo goed als West-Europa. Een voorbeeld daarvan is de kwaliteit van de medewerkers.”

RUBIKS KUBUS

De globalisering is niet op de terugweg, ze heeft een andere aard. “Het is geen eenrichtingsverkeer meer”, zegt Spee. “Gebeurtenissen en ontwikkelingen aan de ene kant van de wereld hebben gevolgen voor de andere kant. De aardbeving in Japan deed de Japanse investeringen in Thailand dalen, de stijgende loonkosten in China lokken investeringen naar Vietnam en Indonesië. De wereld is een Rubiks kubus geworden.”