Het Duvelspact

De voorbije zomer nam Duvel 50% van de Tsjechische brouwerij Bernard over. Niet méér, want de koppige Tsjechen staan op hun autonomie.

We ontmoeten Bernard op een mooie oktobermiddag in het gezelschap van enkele van zijn vrienden, die hun kater wegdrinken met het (overigens uitstekende) blonde bier van Bernard. Het plezier is hen gegund, want de nacht ervoor vierden ze met z’n allen de verjaardag van de “kleine privatisering” van de brouwerij door Bernard, Josef Vavra en Rudolf Smejkal (inmiddels elders actief). Die laatste twee werkten in 1991 aan de top van de stedelijke overheidsbrouwerij (die werd gesticht in 1597). Zij vonden Bernard, die toen een regionaal tijdschrift uitgaf.

Bernard had amper managementervaring, géén kennis van brouwen en onvoldoende middelen. “Maar ik had wél een goed contact met de lokale bankier van Ceska Sporitelna,” geeft hij grif toe. “En neen: in tegenstelling tot andere zogenaamde ondernemers hoefde ik geen sommen onder tafel door te schuiven om een lening te krijgen. De man was enthousiast over ons idee om een Tsjechisch premiumbier te brouwen. Het beste bewijs dat het een eerlijke deal was: de schulden zijn afbetaald. En dat was niet altijd het geval voor startende ondernemers in de republiek.”

Het drietal betaalde 52 miljoen kroon voor de aandelen van de brouwerij en de grondstoffen. Daarop volgde elk jaar gemiddeld 12 miljoen kroon investeringen, die werden gefinancierd met de cashflow.

Dat laatste moet met een korrel zout worden genomen. Omzetcijfers kan Bernard wel geven, maar als we naar de cashflow vragen, wordt het even stil. “Vraag dat maar aan mijn echtgenote,” klinkt het. Maar ook Helena Bernardova heeft het even later moeilijk om de exacte cijfers te geven (die in Tsjechië overigens niet worden gepubliceerd) en belooft ze ons op te sturen _ wat niet gebeurde. Brouwerij Duvel uit Breendonk springt even in de bres. De cashflow bedraagt 20% in 2000. Voor dit jaar verwacht men een daling naar 8 à 9%.

Veldslag om cafés

Het sympathieke financiële amateurisme van de Bernards doet niets af aan de commerciële kracht die van de brouwerij uitgaat. Hoewel klein (met een productie van 100.000 hectoliter en zes bieren bestrijkt het amper 0,6% van de Tsjechische biermarkt) is het merk Bernard behoorlijk sterk. Stanislav Bernard werd vorig jaar door een vakblad uitgeroepen tot brand manager van het jaar, en leidt de beroepsvereniging van kleine brouwers. Zijn zes bieren worden in zo’n 850 cafés verkocht. En dat cijfer moet drastisch omhoog. Bernard: “Momenteel vindt er een veldslag plaats op de Tsjechische markt, waarbij grote brouwerijen marktaandelen kopen door cafés over te nemen. Het gevolg daarvan is dat we dit jaar amper winst maken op de naar verwachting 130 miljoen kroon omzet. Alleen met financiële hulp van een westerse investeerder als Duvel kunnen we ons handhaven.”

In Breendonk hoopt men via Bernard de Tsjechische markt open te breken. “Via deze participatie kan Duvel zich eindelijk positioneren in Tsjechië,” klinkt het bij Daniel Krug, die verantwoordelijk is voor de internationale strategie van de brouwerij. “We hopen op langere termijn de rest van Centraal-Europa aan te pakken vanuit Humpolec.”

Maar Bernard relativeert dit. Hij wijst erop dat de klant voor een pint Bernard 15 tot 20 kroon neertelt, wat al 20% duurder is dan voor een gewone pils (dat woord komt overigens van de stad Plzn of Pilzen, waar Budvar _ nu Budweiser in de VS _ is gevestigd). “Om enigszins winst te maken, zouden we 80 kroon moeten vragen voor een Duvel,” rekent Bernard voor. “Weinig Tsjechen hebben het breed genoeg om dat te betalen voor een totaal onbekend bier met een vreemde smaak. Maar dat zal veranderen, als de economie aantrekt. En dat kan al snel vijftien jaar duren.” Waarop Krug: “We zijn echt niet naïef. We weten dat Duvel voorlopig alleen zal worden gedronken in de trendy bars in Praag.”

Hans Brockmans

Duvel hoopt vanuit Tsjechië de rest van Oost-Europa te veroveren. De Tsjechische partner heeft er zijn twijfels bij.