HET BOERENKOOLMODEL

De Nederlanders hebben hun poldermodel, de Zweden zijn trots op het Scandinavische model. En de Belgen? Die moeten het doen met het boerenkoolmodel.

De auteur van deze tweewekelijkse column is directeur van VKW Metena, de denktank van het VKW.

Nederland scoorde in een recent verleden hoog met zijn befaamde poldermodel. De Britse premier Tony Blair triomfeerde, ondanks de Britse deelname aan de oorlog tegen Irak, in de verkiezingen dankzij het al even befaamde Britse model dat werd geïnitieerd door Iron Lady Margaret Thatcher. En in de buurt van de Brusselse Wetstraat lopen dezer dagen nogal wat mensen hoog op met het zogenaamde Scandinavische model.

Jammer genoeg blijven de federale en Waalse regering in dit land op het vlak van economisch beleid zweren bij het boerenkoolmodel. Typische kenmerken daarvan zijn: een gebrek aan intrinsieke (voedings)waarde en onaangename neveneffecten. De korting van 17,35 procent op de stookolieprijzen en het Waalse Marshallplan illu-streren dit nogmaals treffend.

Vorige week vrijdag bereikten liberalen en socialisten na heel wat discussie dan toch een akkoord om de negatieve gevolgen van de stijgende ener-gieprijzen aan te pakken. Tot het eind van het jaar verdwijnen de belastingen op stookolie. Wie met aardgas verwarmt, krijgt begin volgend jaar een korting. Dit initiatief druipt van het goedkoop electoralisme. Minister van Financiën Didier Reynders (PRL) en de rest van de federale regering zouden nog meer respect afdwingen als ze gewoon het volgende zouden verklaren: “Beste mensen, na de weerkundige rotzomer vinden we dat we u even moeten trakteren. We hopen dat u dit niet zult vergeten als u binnenkort naar de stembus trekt.”

Op beleidsmatig vlak heeft het energievoorstel helemaal niets om het lijf. De lijst met redenen waarom de maatregelen in het rijk van het meest platvloerse electoralisme thuishoren, is langer dan de baard van Vader Abraham. We pikken er even de meest frappante elementen uit.

Ten eerste, zuinig omgaan met energie zou vooraan moeten staan in elke beleidsverklaring, al was het maar vanuit ecologisch standpunt. Hogere prijzen zetten aan tot zuinig energieverbruik, zodat een afzwakking van het prijssignaal haaks staat op de originele prioriteit. Door de belastingvermindering zet deze regering meteen ook haar geloofwaardigheid inzake, bijvoorbeeld, het Kyoto-akkoord op het spel.

Ten tweede, wij betalen veel voor onze energie, en dan vooral voor fossiele brandstoffen. Dat komt op de allereerste plaats omdat de overheid nu al decennialang loodzware accijnzen en taksen op die producten legt (een beleid waar overigens iets voor te zeggen valt). Dat de huidige prijsstijgingen pijn doen, heeft vooral te maken met het vroegere én huidige beleid van de Belgische regeringen en slechts in tweede orde met de recente commotie op de oliemarkten.

Het was verdedigbaar geweest om van de olieprijsstijgingen gebruik te maken om een verdere verlaging in de personenbelasting door te voeren, los van de energiefactuur die de mensen moeten betalen. Reynders hield een pleidooi in die richting, maar het socialistische kamp zag dat niet zitten. Zoiets past blijkbaar niet zo goed in de marketingstrategie.

Ook het Marshallplan voor de Waalse economie vertoont alle kenmerken van het boerenkoolmodel. Het plan gaat immers volkomen voorbij aan de kern van het Waalse economische drama, namelijk: het aanbod op de arbeidsmarkt. Professor Jozef Konings toonde in zijn studie ‘Loonkosten en jobcreatie’ – vorig jaar gemaakt in opdracht van de denktank VKW Metena – zwart op wit aan dat zelfs een serieuze daling van de loonkosten de tewerkstelling in Wallonië niet kan opkrikken. Laten we de dingen bij hun naam noemen: de vaardigheden van de beroepsbevolking in Wallonië zijn zonder meer problematisch, en zo mogelijk nog erger is het gesteld met de werkbereidheid in het zuiden van het land.

Investeerders en ondernemingen kunnen niets gaan aanvangen in Wallonië. Ondanks de torenhoge werkloosheid zullen ze er nauwelijks personeel vinden. Het is niet correct de Walen als luiaards of volstrekt werkonwilligen af te schilderen. Het is wel correct te stellen dat onze welvaartsstaat, en meer bepaald de PS-variant daarvan, de Walen onvoldoende prikkels geeft om echt achter een job aan te gaan. Aan die penibele situatie veranderen de plannen van PS-voorzitter Elio Di Rupo en Waals minister-president Jean-Claude Van Cauwenberghe (PS) absoluut niks. Het Waalse Marshallplan lag al tijdens de doopceremonie in coma.

Johan Van Overtveldt

Het Waalse Marshallplan lag al tijdens de doopceremonie in coma.