Op 7 oktober 2014 sloot de Zweedse coalitie een federaal regeerakkoord. Op 11 oktober volgde de eedaflegging. De regering zit twee jaar in het zadel en volgende dinsdag, op 11 oktober, houdt eerste minister Charles Michel zijn beleidsverklaring. Tijd voor een evaluatie van het sociaaleconomische beleid. Trends legde daarvoor zijn oor te luisteren bij de sociaaleconomische belanghebbenden in België.
IVAN VAN DE CLOOTHOOFDECONOOM ITINERA ‘Regering loopt achter feiten aan’
“Ik zie weinig daadkracht bij de federale regering. Ze geeft vaak de indruk achter de feiten aan te lopen. In dossiers als begroting en fiscaliteit zie ik geen planmatige aanpak. Er is een gebrek aan ambitie om op lange termijn veranderingen door te voeren. De invoering van de pensioenhervorming gebeurt zeer aarzelend. Waar is de sense of urgency? Dat geldt ook voor de gezondheidszorg: er is veel in voorbereiding, maar weinig merkbaar. De hervorming van de gezondheidszorg is mogelijk de grootste trendbreuk met Di Rupo, maar dat moet nog blijken. Het beleid rond loonmatiging is geen trendbreuk, afgezien van de loonlastenverlaging. De begroting is een grote ontgoocheling en beantwoordt niet aan de verwachtingen. Mijn oproep voor de tweede helft van de legislatuur: voer een fundamentele belastingherziening door die minstens twee legislaturen stabiel blijft.” D.K.
BART VAN CRAEYNEST HOOFDECONOOM ECONOPOLIS ‘Hervormingsdynamiek lijkt stilgevallen’
“De regering was gestart met een aantal goede ideeën, zoals de taxshift en de verhoging van de pensioenleeftijd. De hogere pensioenleeftijd was er nooit gekomen bij een voortzetting van de vorige coalitie.
“Ondertussen lijkt de hervormingsdynamiek stilgevallen. Als de regering er niet meer in slaagt structurele hervormingen uit te werken – waar het meer en meer naar uitziet – blijft het deze legislatuur toch ontgoochelend en te mager. Zo mis ik een grondige fiscale hervorming. Ons belastingstelsel blijft een onwaarschijnlijke opeenstapeling van allerlei uitzonderingen en specifieke regimes.
“De komende twee jaar moet de regering ook de overheidsfinanciën weer op de rails krijgen. Maar voor onze economie op de lange termijn zijn structurele hervormingen belangrijker. De prioriteit gaat daar naar maatregelen om mensen langer aan het werk te houden en een verdere taxshift van arbeid naar indirecte belastingen.” D.K.
JAN DENYS ARBEIDSMARKTSPECIALIST RANDSTAD ‘Tewerkstelling neemt toe’
“De tewerkstelling neemt toe en de vooruitzichten zijn op dat punt niet slecht. Dat is redelijk positief. De verhoging van de pensioenleeftijd zie ik als een trendbreuk. Vroeger hing daar toch een taboe rond. De werven van Kris Peeters om tot meer wendbaar werk te komen kun je ook als een soort trendbreuk zien. Er zijn veel arbeidsmarktmaatregelen in gang gezet, maar het gaat meestal om processen van langere duur. Ik twijfel wel of veel van die processen er uiteindelijk zullen komen. De eindafrekening kunnen we pas over drie jaar maken. Het belangrijkste blijft banencreatie. En ervoor zorgen dat die banen ingevuld raken via activering. Al de rest is voor mij ondergeschikt.” A.M.
ETIENNE DE CALLATA ORCADIA ASSET MANAGEMENT ‘Regering staat dichter bij regering-Di Rupo’
“Ik beoordeel het regeringsbeleid positief omdat de wettelijke pensioenleeftijd wordt verhoogd, de voorwaarden voor het vervroegd pensioen strenger zijn geworden, en een indexsprong en een taxshift zijn doorgevoerd. En de btw op elektriciteit is verhoogd. Maar ik merk niet echt een verschil met de regering-Di Rupo. In het begrotingsbeleid, de pensioenhervorming en de aanpak van de loonkosten staat de regering-Michel dichter bij het beleid van Di Rupo dan bij dat van de regeringen-Verhofstadt. De belangrijkste opdracht van deze regering is het verder doorvoeren van een pensioenhervorming.” D.K.
PIETER TIMMERMANS VBO ‘Sociaaleconomische focus werpt vruchten af’
“Al twaalf kwartalen op rij kennen we een nettobanencreatie. Een verlaging van de lasten op arbeid is geen cadeau voor de werkgevers, maar wel voor de werkgelegenheid. De sociaaleconomische focus van de federale regering, die volop wil inzetten op banencreatie, werpt zijn vruchten af.
“De regering moet straks wel nog de loonnormwet hervormen, die inzet op een verdere afbouw van de historische loonkostenhandicap en verhindert dat we in 2018 opnieuw dezelfde loonkostenhandicap hebben als aan het begin van deze legislatuur. Daarnaast pleiten wij voor een drastische hervorming van de vennootschapsbelasting: eenvoudiger en transparanter, een substantieel lager tarief en budgetneutraal. Voorts moeten we ook komen tot een nationaal investeringspact, met als hoofdaccent productieve investering in mobiliteit. Het gevaar is evenwel dat het verkiezingsspook nu al om de hoek zou komen kijken. Het is de rol van de premier om dat spook te bedwingen.” A.M.
FA QUIX FEDUSTRIA ‘Nieuwe indexsprong is noodzakelijk’
“Positief is de aandacht voor het herstel van het concurrentievermogen van de bedrijven door middel van de loonmatiging, de indexsprong en de taxshift. De patronale lasten gaan stapsgewijs naar beneden, van 32,40 naar 25 procent. Aan het einde van de rit, in 2018, zal dat echter, afhankelijk van de bedrijven, de reële loonkosten slechts met circa 2 tot maximaal 4 procent verlagen.
“Naast de indexsprong en de taxshift werden ook de lasten voor ploegen- en nachtarbeid verder verlaagd. Dat is positief voor de textielindustrie, waar veel ploegen- en nachtarbeid is. Maar dat kunnen de bedrijven niet volledig toepassen omdat de regering ervoor heeft gekozen dat via de bedrijfsvoorheffing te doen. Daardoor kunnen heel wat bedrijven slechts voor 80 procent van de loonlastenverlaging genieten. We vragen daarvoor een dringende oplossing aan de federale regering. Ik denk verder dat naast een nieuwe loonnormwet ook een nieuwe indexsprong noodzakelijk is om zowel de overheidsuitgaven in de hand te houden als de concurrentiepositie van de bedrijven te vrijwaren. We mogen niet vergeten dat de inflatie in België 2 procent bedraagt terwijl die bij onze Europese concurrenten veel lager is.” K.D.C.
PATRICK DE GRAAF FEBETRA ‘Maatregelen schreeuwen om krachtig vervolg
“De werkgevers in het algemeen en de transporteurs in het bijzonder vragen al heel lang een verlaging van de lasten op arbeid. De regering-Michel heeft in tegenstelling tot de vorige regeringen voor verandering gezorgd. De taxshift met lagere lasten op arbeid gaat volgens Febetra ontegensprekelijk in de goede richting, maar schreeuwt om een krachtig vervolg. De regering-Michel mag vooral niet denken dat haar huiswerk af is en op haar lauweren rusten. Het zou een blunder van formaat zijn de historische loonkostenhandicap die voor 1996 opgebouwd werd, uit het oog te verliezen.” K.D.C.
MICHEL VERMAERKE FEBELFIN ‘Bezorgdheid in financiële sector is groot’
“De maatregelen die de financiële sector troffen, hebben geleid tot een forse kostenverhoging, die de competitiviteit van de sector bedreigt. De bezorgdheid is groot. Ik verwijs naar de banktaksen die in de periode 2014-2016 met 450 miljoen euro gestegen zijn. Zo’n 300 miljoen daarvan is afkomstig van nieuwe Europese contributies, maar ook de Belgische belastingen voor de financiële sector zijn onder de regering-Michel nog eens met 170 miljoen euro gestegen.
“In andere landen van Europa dalen de banktaksen, enkel in België zijn ze disproportioneel toegenomen. Dat is negatief voor het imago van ons land, en voor alle Belgische en buitenlandse banken die hier aanwezig zijn. Zo creëer je geen gunstige omgeving om financiële instellingen in België te verankeren, laat staan om nieuwe activiteiten aan te trekken.” P.C.
KAREL VAN EETVELT UNIZO ‘Er is meer vertrouwen in de ondernemer’
“Unizo is in grote lijnen positief over het regeringsbeleid. Er is meer vertrouwen in de ondernemers. Dat zie ik aan een aantal maatregelen, zoals de taxshift. Nu moeten we er wel op letten dat de loonkostendaling geen vestzak-broekzakoperatie is door de lonen straks opnieuw te laten stijgen. Ik benadruk wel dat de taxshift voor de werknemers met de versterking van de koopkracht al is uitgevoerd, terwijl die voor de werkgevers niet volledig is uitgerold.
“Voor de federale regering komt het er de komende twee jaar op aan de arbeidsmarkt verder te flexibiliseren.” A.M.
BERNARD DELVAUX SONACA ‘Taxshift is onvoldoende als concurrentieschok’
“De sociale lasten en de energiekosten blijven te hoog in België. Het uurloon voor een arbeider is buitensporig hoog in vergelijking met Polen of Roemenië. In België is het 32 euro per uur, in Roemenië 6 euro. Zelfs in vergelijking met Spanje en Portugal zijn we te duur. Voor industriële sectoren zoals de glas- en de staalsector zijn de energiekosten veel duurder dan in de buurlanden. De taxshift is een stap in de goede richting, maar voor Sonaca komt dat neer op een lastenverlaging op arbeid van geen 2 procent tegen eind 2019. Die daling wordt tegen dan volledig tenietgedaan door de inflatie, die onder meer het gevolg is van de te hoge energieprijzen. De taxshift is geen schok die onze concurrentiepositie enorm zal verbeteren. De maatregelen moeten dus veel verder gaan.” W.R.
GAËTAN HANNECART MATEXI ‘Regering mag hetzelfde pad blijven bewandelen’
“Deze regering tracht de juiste dingen te doen zoals de koopkracht te verhogen, de arbeidsmarkt te flexibiliseren, de pensioenleeftijd te verhogen en het overheidsbeslag te verlagen. Samen met de lage rente, stimuleren die maatregelen de mensen om een woning te kopen en dat zet de vastgoedontwikkelaars aan nieuwe woningen in de markt te zetten. Zo activeren ontwikkelaars de bouwsector, wat dan weer extra tewerkstelling en bijkomende overheidsinkomsten opbrengt. De regering mag gerust hetzelfde pad blijven bewandelen.” H.B.
MARTINE REYNAERS CEO REYNAERS ALUMINIUM ‘Michel doet dossiers bewegen zonder heisa’
“Ik ben positief over het regeringsbeleid. De eerste minister doet dossiers bewegen zonder heisa en verdient en krijgt ons vertrouwen. Deze regering is daadkrachtig en maakt keuzes. Eerste minister Di Rupo zocht naar onmogelijke compromissen. De besparingen in de overheidsuitgaven zijn te weinig doorgevoerd.
“Het verlagen of vereenvoudigen van de vennootschapsbelasting is niet onbelangrijk. Maar wat belangrijker is om onze competitiviteit te verbeteren is het plafonneren van de sociale bijdragen vanaf een bepaalde loongrens. Uiteindelijk zijn de onbeperkte bijdragen een extra belasting op tewerkstelling van vaak gekwalificeerde medewerkers die het verschil kunnen maken voor hun onderneming en voor onze maatschappij.” BE.L.
LUC TACK CEO PICANOL ‘Aandacht blijven geven aan versterking van industrie’
“De regering moet een klimaat scheppen dat groei ondersteunt. Dat zal veel Belgische problemen oplossen, zoals de schuld en de werkloosheid.
“Het is voor ons erg belangrijk dat de regering aandacht blijft geven aan het behoud en de versterking van de industrie, die de motor is van de economie. Niet alleen aandacht voor start-ups en nieuwe technologie, maar ook voor de transformaties van bedrijven, zodat ze werkgelegenheid blijven creëren.
“Er moet een consensus tussen de sociale partners zijn. Ik geloof zeker in de toekomst van machinebouw in Vlaanderen en Europa, maar we concurreren in een internationale omgeving. Stabiliteit blijft belangrijk.” BE.L.
IGNACE VAN DOORSELAERE VAN DE VELDE, EIND 2016 NEUHAUS ‘Beleid is voorzichtig, maar gaat in de goede richting’
“Het sterkste dat de regering biedt is een realistisch groeiperspectief zonder sociale afbreuk. Ik had altijd schrik dat de eerste reflex van Di Rupo was ‘meer belasten, het geld halen waar het zit’ terwijl deze regering veel meer een gezonde economische basis zoekt, weliswaar zonder de koopkracht aan te tasten. Ik vind het sociaaleconomische beleid voorzichtig, maar het gaat in de goede richting.
“Ik mis wel eendracht. Ik ben dat gekibbel beu. Michel moet op tafel kloppen en zijn ministers op één lijn krijgen, los van profileringsdrang. Deze regering heeft een perceptieprobleem, Veeleer dan problemen met de inhoud. De regering-Michel moet niet denken tot in 2019, maar tot in 2023 en verder.” K.D.C.
CATHERINE RUTTEN PHARMA.BE ‘Deze regering neemt beslissingen’
“Om de uitdagingen van vandaag en van de volgende generaties aan te kunnen, dient er gewerkt te worden aan een duurzaam model. Een langetermijnbeleid dat resulteert in banencreatie, economische groei en welvaart. Deze regering neemt beslissingen.
“Voor onze sector is het ‘Toekomstpact voor de patiënt’ voor 2015-2019 belangrijk. Het getuigt van een grondige kennis van het terrein en een visie op lange termijn. Zo’n aanpak zorgt ervoor dat onze bedrijven opereren in een duidelijk kader. Het is een hefboom voor het versterken van de Europese leiderspositie die België inneemt in de farmaceutische sector.” BE.L.
HERMAN DAEMS VOORZITTER BNP PARIBAS FORTIS ‘Er is weer een ondernemingsvriendelijk beleid’
“De verdienste van de regering is de trendbreuk met het verleden. Er is weer een ondernemingsvriendelijker beleid. De grote frustratie is dat het allemaal nogal traag gaat. Maar dat is politiek onvermijdelijk. De vorige regering had ook al maatregelen genomen, maar nu wordt het beleid resoluut voortgezet. Natuurlijk kan het altijd beter. Eindelijk wordt een aantal oude problemen zoals competitiviteit, loonkosten en arbeidsmarktorganisatie aangepakt. Nu volgt misschien de vennootschapsbelasting.
“Er is dringend behoefte aan een nieuw Europees stimuleringsbeleid. De grote uitdaging blijft een evenwicht te vinden tussen begrotingsdiscipline en stimuleringsbeleid.” D.K.
CHRIS VAN DOORSLAER CEO CARTAMUNDI, TRENDS MANAGER VAN HET JAAR ‘Regering-Michel krijgt een voldoende’
“De regering-Michel krijgt van mij een licht positieve beoordeling: een voldoende. Sommige maatregelen zouden er met de PS nooit zijn doorgekomen. Ik ben positief over de taxshift, de indexsprong en de maatregelen waardoor de laagste lonen meer overhouden. Anderzijds miste ik een meer structurele aanpak van het indexmechanisme, flexi-jobs die toegelaten worden in andere sectoren dan de horeca en een efficiëntere en goedkopere overheid.” BE.L.
YVES VERSCHUEREN GEDELEGEERD BESTUURDER ESSENSCIA ‘Handicap in energiekosten moet worden weggewerkt’
“De regering is erin geslaagd concurrentieversterkende maatregelen uit te werken, zoals de taxshift, de pensioenhervorming en de levensduurverlenging van de kerncentrales. De regering erkent ook het belang van een constructief sociaal overleg en investeert bovendien in het sectoraal overleg. Met de ‘High Level Group Chemie en Life Sciences’ hebben we een permanente dialoog met de federale regering om de concurrentiekracht van onze chemie- en farmabedrijven te versterken.
“Wat we missen? Bedrijven betalen in België tot 73 procent meer voor elektriciteit dan in onze buurlanden. Er is behoefte aan een energienorm die de industriële energiekosten in België op een objectieve manier vergelijkt met Duitsland, Frankrijk en Nederland. Zo kunnen we maatregelen nemen om de energiehandicap weg te werken.” BE.L.
MARIO COPPENS VOORZITTER ACLVB ‘Deze regering voert onevenwichtig beleid’
“De indexsprong, de lastenverlaging, de loonmatiging, de flexibiliteit: dat is allemaal op maat van de werkgever. Voor de werknemers vind ik niets. Ja, twee maanden gewaarborgd loon bij ziekte, maar dat is onder druk van de werkgevers verdwenen. Deze regering voert een totaal onevenwichtig beleid.
“Bovendien wordt het sociaal overleg miskend. Het overleg in de Groep van Tien is een schijnoverleg. Zo wil Alexander De Croo (Open Vld) de regeling rond nachtarbeid in e-commerce bij wet invoeren omdat het veel te traag gaat in de sectoren. Wij worden overruled door deze regering, die doet wat de werkgevers vragen. Het is tijd dat ze een veel neutralere houding aanneemt.” A.M.
MARIE-HÉLÈNE SKA ALGEMEEN SECRETARIS ACV ‘Politici hebben geen voeling met terrein’
“Wat mij het meest ergert aan deze regering zijn de nutteloze maatregelen die een deel van de bevolking stigmatiseren. Zoals het opnieuw aan het werk zetten van langdurig zieken of de afschaffing van de inschakelingsuitkering. Een jongere krijgt de opdracht zich in de samenleving te integreren, maar krijgt er de kans niet toe. Die maatregelen tonen aan dat de politici geen voeling hebben met wat er op het terrein gebeurt. Ook is het sociaal overleg in de praktijk onbestaande.
“Het idee van Michel om een investeringspact af te sluiten vind ik goed. Het is het bewijs dat de besparingspolitiek haar grenzen heeft bereikt.” C.D.C.
MARC LAMBOTTE GEDELEGEERD BESTUURDER AGORIA ‘Automatische index afschaffen of bijsturen’
“De regering beloofde banen. Als dat de maatstaf is, dan moet je positief zijn. Een aantal hindernissen voor banencreatie is afgebouwd door de loonlastenverlaging, de indexsprong en de loonmatiging. In de technologiesectoren verwachten we dit jaar 3000 netto- banen extra, terwijl er tot 2015 sprake was van banenverlies. Volgend jaar komen er netto ook banen bij, ondanks de sluiting van Caterpillar.
“Deze regering is ondernemingsvriendelijk, maar ik mis wel een echte hervorming van het indexeringsmechanisme. Een indexsprong is een eenmalige maatregel. Bovendien hebben onder andere de hogere btw op elektriciteit en het hogere inschrijvingsgeld de inflatie aangejaagd en door de automatische loonindexering werd de indexsprong zo voor een deel uitgehold. Daarom zou het goed zijn dat de regering het loonindexeringsmechanisme afschaft, of ten minste bijstuurt. De hervorming van de loonnormwet van 1996 is de ideale gelegenheid.” A.M.
GERT BERVOETS CEO H.ESSERS ‘Veel maatregelen gaan nog niet ver genoeg’
“Ik denk dat goede stappen zijn gedaan en dat de eerste resultaten zichtbaar worden. Al blijven we nog wat op onze honger zitten. Veel van wat de regering aanpakt, gaat nog niet ver genoeg, zoals een verdere daling van de loonkosten. Voor ons is zeker belangrijk dat met de taxshift de eerste stappen zijn gedaan om de loonkostenkloof met de buurlanden te verkleinen.
“Ik zie weinig gebeuren in mobiliteit, al hebben de deelregeringen daar ook een belangrijke rol te spelen. De mobiliteit is dramatisch. In België evolueren we niet. We hebben de grote infarcten rond Antwerpen en Brussel en in Limburg komt niets van de Noord-Zuidverbinding. Dat is nefast voor het investeringsklimaat.” K.D.C.
MAARTEN DE CUYPER CEO ENERGIEBEDRIJF ELEGANT ‘Gebrek aan visie energiebeleid’
“In energie ontbreekt het de regering aan een langetermijnvisie. Al is het moeilijk het federale energiebeleid te beoordelen, omdat de bevoegdheid over alle beleidsniveaus is versnipperd.
“Er is nooit beslist hoe onze energievoorziening eruit zal zien. Neem de kerncentrales: heel de sector is op het punt gekomen dat het niet meer uitmaakt of ze openblijven of dichtgaan, als er maar iets beslist wordt dat de legislatuur of de minister overleeft.
“Er moet een breed gedragen visie komen over waar we willen staan in 2020, 2030, 2050,… De omschakeling naar een volledig hernieuwbare en betaalbare energievoorziening is mogelijk. Daarvoor is voldoende expertise aanwezig in België.” L.H.
PETER CLAES FEBELIEC ‘Energiepact is nodig’
“We staan nog geen stap verder in de invoering van de energienorm. Nochtans is dat punt in het regeerakkoord opgenomen en werd het herhaaldelijk bevestigd door regeringsleden. De maatregel is nodig om de competitiviteit van onze industrie te herstellen. Uit studies van onder andere Deloitte en PwC blijkt dat onze buurlanden de elektriciteitsprijs voor het bedrijfsleven aanzienlijk minder belasten. Als onze overheden niet snel werk maken van een energienorm, dreigt die concurrentieachterstand alleen maar toe te nemen. Ook is een energiepact nodig als kader om investeringen in leveringszekere centrales en de importcapaciteit te stimuleren.” L.H.
“Voer een fundamentele belastingherziening door die minstens twee legislaturen stabiel blijft” – Ivan Van de Cloot
“Het belangrijkste blijft banencreatie. En ervoor zorgen dat die banen ingevuld raken via activering” – Jan Denys
“Positief is de aandacht voor het herstel van het concurrentievermogen” – Fa Quix
“Een consensus tussen de sociale partners is belangrijk” – Luc Tack
“Het overleg in de Groep van Tien is een schijnoverleg” – Mario Coppens
“De mobiliteit is nefast voor het investeringsklimaat” – Gert Bervoets
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier