Het anoniementarief

Frankrijk schaft de zogenoemde rijkentaks weer af. Dit was geen vermogensbelasting, maar een tarief van 75 procent in de hoogste schijf van de inkomstenbelasting. Het bracht weinig op. Het was niet verstandig van de socialistische regering een fiscale stunt uit te halen door in 2013 een spectaculaire verhoging door te voeren van een nauwelijks bestaande belasting.

Dan is onze regering-Michel een stuk verstandiger. De fiscale stunt van minister van Financiën Johan Van Overtveldt is precies het omgekeerde: een spectaculaire vermindering van een nauwelijks bestaande belasting. Het tarief van 309 procent op de zogenaamde geheime commissielonen wordt teruggebracht naar 103 procent, in sommige gevallen zelfs naar 51,5 procent; en dat niet alleen vanaf de nieuwe aangiften, maar zelfs voor alle nog hangende zaken van het verleden.

Het tarief van 300 procent — met 3 procent solidariteitsbijdrage erbij wordt dat 309 procent — was nog een overblijfsel uit de tijd dat ook bij ons het hoogste tarief van de personenbelasting 75 procent bedroeg. In de jaren tachtig hield je in die hoogste schijf dus van 4000 euro na belasting maar 1000 euro over. Als je diezelfde 1000 euro in het zwart kreeg, vond de wetgever het logisch dat daar bij betrapping 3000 euro belasting naast moest worden gelegd. De oppositie onder de vorige regering is dat een monsterboete beginnen te noemen, maar het was gewoon onze rijkentaks. Een tarief van 300 procent op het nettoloon is net hetzelfde als een tarief van 75 procent op het brutoloon. Die belasting bracht ook bijna niets op. Zij sluimerde in onze wet als een stok achter de deur. Het was niet zo verstandig van de regering-Di Rupo om die weer echt te willen toepassen. België ging Frankrijk achterna, maar dan niet eens voor de hoge inkomens. Wel voor de kleinere ondernemers, die weleens de computers en de gsm’s van de kinderen stiekem in de kosten van hun vennootschap durven te steken.

Uit mijn twintigjarige ervaring bij de Bijzondere Belastinginspectie kan ik mij niet één zaak herinneren die definitief opgelost geraakt is met een werkelijke betaling van die 309 procent.

Het nieuwe tarief komt beter overeen met het hoogste tarief in de personenbelasting, dat in ons land geleidelijk is gedaald van 72 naar 50 procent. Vergelijk nu 2000 euro bruto met 1000 euro netto. Dan is de belasting evenveel als het nettoloon, dus 100 procent. In Nederland spreekt men van een anoniementarief. Dat is daar ook 100 procent. Nu we in België hun tarief hebben overgenomen, wil ik voorstellen ook hun woord over te nemen. Onze wettelijke omschrijving is ‘afzonderlijke aanslag op bepaalde kosten, voordelen van alle aard, financiële voordelen en verdoken meerwinsten’. In de fiscale praktijk spraken we vanouds over ‘belasting op geheime commissielonen’. ‘Anoniementarief’ drukt precies uit waarover het nu gaat: een tarief op vergoedingen of beloningen waarvan de genieter anoniem blijft.

Voor de regering is de operatie geslaagd. Een niet-toepasbare en nauwelijks toegepaste belasting is afgeschaft en op de ‘nieuwe’ belasting plakt men zelfs een geschatte meeropbrengst van 30 miljoen in 2015, oplopend naar 100 miljoen in 2018.

Eigenlijk had ik verwacht dat het tarief zou halveren: van 300 naar 150 procent. De belastingdruk op onze (hogere) lonen is nog altijd zeker 60 procent, socialezekerheidsbijdragen inbegrepen. Van 2500 euro bruto blijft 1000 euro over, er liggen dus nog altijd 1500 euro of 150 procent lasten naast. Is dat een extra stunt van de regering? Is men al mijlenver willen vooruitlopen op de taxshift, waarbij de belastingdruk op lonen drastisch verlaagd wordt van 60 naar 50 procent? Si non è vero è ben trovato. Het is een mooi signaal, een stunt als u wilt.

Maar intussen dreigt een serieus probleem voor de fiscale en sociale controlediensten. Het open en bloot, maar anoniem uitbetalen van premies, overuren of bijkomende voordelen zal goedkoper worden dan de officiële aangifte van die vergoedingen. Ook de strafbaarheid voor fiscale fraude vervalt als het anoniementarief betaald wordt. Het wordt dus het riskeren waard. Blijft alleen nog een mogelijke strafbaarheid voor sociale fraude, het niet-betalen van RSZ-bijdragen. Werk op de plank dus voor de sociale inspectie en de RSZ-diensten om dat probleem wat binnen de perken te houden.

De auteur is directeur bij de Bijzondere Belastinginspectie.

KAREL ANTHONISSEN

Het open en bloot, maar anoniem uitbetalen van premies, overuren of bijkomende voordelen wordt goedkoper dan de officiële aangifte ervan.