Help die arme rokers (van hun verslaving af)

Vanaf 1 januari 2006 krijgen werknemers wettelijke bescherming tegen sigarettenrook. Goed nieuws voor de niet-rokers en de werkgevers. Maar hoe kunt u rookverslaafde collega’s helpen met deze aanpassing?

In Italiaanse trattoria’s en Ierse pubs mag niet meer worden gerookt. Ze hebben echter geen nadelen ondervonden van de nieuwe maatregel, integendeel. En binnenkort komt er ook in uw onderneming een rookverbod. Roken is niet alleen schadelijk voor de volksgezondheid, maar kost de bedrijven ook handenvol geld door het ziekteverzuim. Sinds 1 april van dit jaar moet het tabaksgebruik geleidelijk teruggeschroefd worden, niet alleen in kantoren en werkplaatsen, maar ook in inkomhallen, liften, toiletten, het openbaar vervoer…

Allereerst dit: is iedereen klaar om de stap te zetten? “Zeker niet,” weet Luc Schreiden, coördinator van de preventieadviseurs van de Dienst voor Preventie en Arbeidsgeneeskunde. “Sommigen hebben vastgeroeste gewoonten, en daar moeten we rekening mee houden. Er zijn indertijd miljarden uitgegeven om zoveel mogelijk mensen aan te zetten tot roken. Een groot deel van de bevolking is nog altijd verslaafd. Het is zeer belangrijk dat de middelen die bedrijfsleiders willen inzetten in de strijd tegen tabak, afgestemd zijn op de doelstellingen.”

Volgens de psycholoog zal een affichecampagne het probleem niet oplossen op het werk. “Ontwenning is alleen mogelijk met de nodige wilskracht. Stoppen met roken is een persoonlijke keuze.” Het nieuwe Koninklijk Besluit dat op 1 januari 2006 van kracht wordt, verplicht bedrijfsleiders niet om sensibiliseringsacties of begeleidingsprogramma’s te organiseren.

Luc Schreiden ziet twee mogelijke hinderpalen bij de toepassing van de nieuwe wet. “Verwarring tussen stoppen met roken tout court en niet meer roken op het werk, kan negatieve gevolgen hebben. Veel rokers zijn bereid de wet na te leven, op voorwaarde dat ze zich gerespecteerd voelen. De meesten onder hen zouden minder willen roken, terwijl anderen volledig willen stoppen. Die laatste groep kijkt positief aan tegen de wet. ‘Ik zal op zijn minst minder roken’, reageren ze. De tweede hinderpaal is dat de bedrijfsleider geen rekening houdt met de situatie in zijn onderneming en geen balans opmaakt van de vorderingen en de verdere mogelijkheden.”

Schreiden pleit voor een totaalaanpak. “Het nieuwe beleid zal in 95 % van de gevallen vruchten afwerpen. Het komt erop aan het geleidelijk te volgen, te evalueren en eventuele problemen op te lossen. Anticiperen is de boodschap.”

Voorbeeld 1: Ethias

Anticiperen is precies wat Ethias al doet sinds 1987. “We wilden het conflict oplossen dat veroorzaakt werd door roken en rokers helpen te stoppen,” aldus Philippe Robinson, coördinator van de dienst voor preventie en bescherming op het werk bij Ethias Verzekeringen. “We hebben altijd gewerkt in overleg. Tussen 1988 en 2004 hebben we een reeks sensibiliseringsacties gevoerd: filmvertoningen, brochures, affiches, bewustmaking van bedrijfsleiders… In die periode hebben we geprobeerd om rokers en niet-rokers te scheiden binnen eenzelfde dienst, om zo min mogelijk conflicten uit te lokken.”

In september 2004 stelde de dienst voor om vanaf 1 januari 2005 een aantal beperkende maatregelen in te voeren. “We wilden een rookverbod invoeren nog voor de wet er kwam. We richtten een ruimte in, maar wisten niet hoe groot we die moesten maken,” vertelt Robinson. Tijdens die overgangsfase werden de rokers verwezen naar een Spartaanse ruimte, een verluchte parking met stoelen, waterkoelers en asbakken. “Op die manier konden we nagaan hoeveel mensen van die ruimte gebruikmaakten.” De rookruimte kwam er op een deel van de parking en werd in mei in gebruik genomen. Robinson: “Het lokaal moest buiten de werkplek liggen en goed verlucht worden, maar kon daardoor niet meer voldoende verwarmd worden. Vandaar dat we er open cabines in hebben geplaatst met een wastafel, een afzuigkap en een open dak, waardoor de ventilatie verminderde.”

Bedrijfsrestaurants, kantines en andere refters zijn onderworpen aan de horecawet. “We stelden vast dat de mensen de rokerszone van de refter als rookruimte gebruikten, waardoor er steeds meer rook hing,” betreurt Philippe Robinson. “Daarom hebben we de rokerszone van het restaurant in augustus afgeschaft.”

Waren er hardleerse rokers? “Enkele wel, ja. Het enige probleem waren de kaderleden die niet begrepen waarom ze niet in hun eentje mochten roken in hun afgesloten bureau. Het valt niet mee om ondergeschikten te doen aanvaarden dat zij niet mogen roken, maar hun baas wel. Maar uiteindelijk hebben we dat probleem kunnen oplossen.” Verder was de directie van Ethias bereid om een ontwenningskuur te ondersteunen, met advies en goedkeuring van de behandelende arts. Er dienden zich een twintigtal kandidaten aan. “Anderen proberen minder te roken op de werkplek door niet langer naar het rooklokaal te gaan.” Er zijn dus wel degelijk resultaten geboekt.

Voorbeeld 2: ziekenhuis La Citadelle

Sinds 1997 beschikt hospitaal La Citadelle in Luik over een rookstopbeleid. Er werd een commissie ‘Samen tabak overwinnen’ opgericht, met personen die rechtstreeks te maken hebben met de problematiek. “Dankzij een aantal kleine stappen zijn we er flink op vooruitgegaan: vroeger rookte iedereen als hij zin had, vandaag wordt er niet meer gerookt in vergaderzalen, gangen en liften,” aldus Carine Lafontaine, psychologe en lid van de commissie.

De rookruimten in de buurt van de behandelzalen werden geleidelijk afgeschaft. Sinds dit jaar is het verboden om te roken in de ingangssassen, behalve in een afzonderlijk rooklokaal. Daarnaast zijn er aparte rookruimten geïnstalleerd voor patiënten, bezoekers en personeel. “We hebben bewust geanticipeerd op de wet. We willen geen regels opleggen en geen dwang uitoefenen. Vandaar dat we ons oor te luisteren leggen bij personeel, patiënten en bezoekers. We anticiperen op de problemen door de mensen goed te informeren. Elke bedrijfsleider kan creatieve oplossingen uitwerken met zijn personeel.”

Jacqueline Remits

De directie van Ethias was bereid om een ontwenningskuur te ondersteunen, met advies en goedkeuring van de behandelende arts.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content