Heimwee naar De Gaulle

Franz-Olivier Giesbert. Le Sursaut. Histoire intime de la Ve République. Gallimard, 2021, 371 blz., 22 euro

Ook na de jongste presidentsverkiezingen reageerde de wereld verrast op de hoge score van de radicaal-rechtse partij Rassemblement National. Maar in Frankrijk bekritiseren sceptische en scherpzinnige geesten de politieke instellingen al langer. Onder hen ook Franz-Olivier Giesbert. De Frans- Amerikaanse ouderdomsdeken (72) van de politieke journalistiek, bovendien romancier, werkt aan zijn politiek testament. Het is een project met vier afleveringen, dat begint met Charles de Gaulle.

Het eerste boekwerk, Le Sursaut – vrij vertaald: de doorstart – verscheen vorig jaar. Generaal Charles de Gaulle werd in mei 1958 de president van een politiek en economisch ontredderd land. Tot 1969, wanneer hij ontslag nam omdat hij een referendum verloor, zette hij het land weer op de rails. Elf jaar lang kreeg Frankrijk vrij stabiele regeringen en de economie groeide sterk. Instellingen werden vernieuwd en verankerd, via een gewijzigde grondwet en de Vijfde Republiek.

Niet alles wat de generaal deed, was goed. Franz-Olivier Giesbert bezondigt zich niet aan hagiografie, zoals vele bewonderaars van De Gaulle. De president zweefde niet als een mythische gestalte boven het dagelijkse gewoel. Hij was een regelneef, die dossiers naar zich toe trok. De Gaulle was evenmin vies van cynische, machiavellistische machtsspelletjes. Een soms bijna neurotische wrok gaf aanleiding tot onmenselijke beslissingen.

Toch bleef Frankrijk na het overlijden van Charles de Gaulle in 1970 verweesd achter, stelt Franz-Olivier Giesbert. In de jaren zestig was het land één van de wereldwijde koplopers. Sindsdien is het land in continu verval.

Giesbert besteedt uitgebreid aandacht aan de onafhankelijkheidsstrijd van Algerije. De Gaulle wou de banden met de ex-kolonie in 1962 definitief verbreken. De cultuurverschillen tussen de moslims en de Fransen waren te groot. De daaropvolgende presidenten kozen echter voor een laks immigratiebeleid. Het excuusbeleid van de huidige president, Emmanuel Macron, vindt al helemaal geen genade bij de auteur. “Kritiek op de Franse koloniale periode mag. Maar Algerije werd vanaf de zevende eeuw gekoloniseerd door Arabieren. Die gaven geen snars om de toenmalige bevolking.” De partij FLN, die na de onafhankelijkheid decennia aan de macht was, vergelijkt de auteur met de Italiaanse maffia.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content