Hart en hersenen

KBC is de reus van Vlaanderen. Zonder de nieuwe Manager van het Jaar geen KBC. Marcel Cockaerts, Remi Vermeiren, Jos Daniëls, Fons Wouters, Willy Breesch, Paul Tanghe, Ferdinand Verdonck, Fernand Collin en de duizenden minder of meer naamlozen van KB, ABB en Cera droomden, spraken, duwden of remden mee. Jan Huyghebaert stak evenwel tijdsgevoelen en elan in de fusie. De hersenen van KB en Almanij vonden het hart van Cera en ABB. Weinig financiële huwelijken beginnen onder een gelukkiger gesternte.

F rans Snyders, buur en vriend van Nicolaas Rockox, burgemeester van Antwerpen omstreeks 1600, schilderde dieren en bloemen. Het Museum Rockox, een privé-verzameling van Almanij KBC, toont Vismarkt in Antwerpen en Stilleven. Het Snydershuis en het Rockoxhuis leven omstrengeld in de wijk van kunsten en wetenschappen. Jan Huyghebaert (53 j.), voorzitter van Almanij, bouwmeester van KBC, zit in een atelier van de bloemenschilder achter Italiaans design – gekocht tegen de helft van de prijs. Het kale kantoor heeft twee witte muren: één muur met de profeet Isaias van een Hollandse meester uit zijn privé-bezit, één muur met een renaissanceraam op een binnenplaats. De koorts van derivatives, IPO’s, hedge funds, leveraged buy-outs, venture capital, Flanders Valleys is gestild in deze kamer voor een kanselier.

Prioriteit

“Vrienden en relaties vragen me soms meelevend: ‘En, veel werk?’ Tot hun ontgoocheling is mijn antwoord: ‘Neen’. Ik ben de vertegenwoordiger van de aandeelhouders van de nieuwe bankverzekeraar. In 1999 is mijn hoofdtaak het toezien op de verwezenlijking van de fusie van KBC. Ik ben de klachtenbank, maar krijg geen klagers over de vloer. Dat bewijst dat de strategische keuzen goed zijn en dat de waardering van de vennootschappen die KBC zijn gaan vormen tegen een correcte prijs gebeurde. KB, Cera en ABB hadden een schitterend jaar achter de rug en nog enkele schitterende jaren voor zich. Niks hoefde, het was moedig om de ogenblikkelijkheid voorbij te gaan.”

Directiecomité

“De veldheren van de fusie zitten in het ijzersterke directiecomité van KBC. Ontroerend is het om vast te stellen met hoeveel toewijding, geestdrift en werkelijkheidszin daar wordt gewerkt voor het nieuwe gemenebest. KB, Cera en ABB staan qua afkomst en cultuur op dezelfde sokkel. Dat geeft aan de nieuwe onderneming sterke uitgangspunten. Maar gelukkig zijn er productie-, organisatie- en marktverschillen, zodat een nieuwe best practices kan worden afgeleid uit de drie tradities.

De motivering en de trouw van het directiecomité is er in niet geringe mate omwille van de rol die de leden konden spelen bij de voorbereiding van KBC. Bij deze fusie, in tegenstelling met andere financiële huwelijken van de jongste vijftien maanden in België, waren het de managers die samenwerkten aan de vervlechting. Het waren ook de managers die de knelpunten kenden, bediscussieerden en wegnamen. De aandeelhouders vervulden hun juiste taak: zij luisterden, wikten en stribbelden tot tweemaal tegen tot aan de breuk. De privé-aandeelhouders toonden visie met hun keuze voor KBC, want ruilden een bijna-meerderheidspositie voor een sterke minderheidspositie in een nieuwe creatie. Wil je een geslaagd rolmodel van corporate governance in dit land, wij tonen het?”

Salons

“Mijn rol was de klimaatschepping, het tijdsraam. Aandachtig zijn voor wat leeft – ook in het informele circuit. Vlamingen zijn zuinig, nuchter en trekken de neus op voor de tijd in de salons. Het heffen van het glas en het trekken aan jasrevers is niet mijn beeld van het goede leven. Socialising is evenwel essentieel. Zonder jarenlange socialising waren Bank van Roeselare en Spaarkrediet bijvoorbeeld niet vlot bij de Almanij Groep geraakt. Je moet contacten en sferen zaaien en voeden. Etienne Davignon geeft mij bijvoorbeeld de kans om deel te nemen aan één van de beste genootschappen ter wereld waar ik onder meer de chefs ontmoet van sterke banken. Daar, in die op het eerste gezicht nutteloze contacten, zie ik kandidaten voor overnames en allianties. Een aandeelhouder heeft op dit vlak van de strategie een suggestierecht, neen, een suggestieplicht.”

Skilift

“Ik ben maar laat beginnen skiën en heb in de voorbije 24 maanden vaak gedacht aan de roekeloosheid die je dan dikwijls opbrengt uit een combinatie van lef en menselijk opzicht. Je kan het maar zo en zo en toch neem je de skilift naar de hoogste piste. Eens je daar staat, glijd je toch naar beneden. Van nature ben ik geen held, maar het is niet omdat je bang bent, dat je niet moet durven. Ik stapte op de tippen van mijn tenen naar de privé-aandeelhouders van Almanij. Mijn hart was een erwt. Ik ben niet zo’n grote manager en heb weinig natuurlijke drang naar dagelijkse daadkracht. Als je té veel macht hebt, moet je die trouwens af en toe lossen. Ik rij paard, de goede combinatie van ruiter en dier vereist dat je de teugels kan vieren.”

Superliga

“Ik heb eergisteren Serge Tschuruk van Alcatel ontmoet. Het is mij opgevallen dat de perceptie van de groep is veranderd. KBC speelt in een nieuwe liga, een eersteklasliga. De toon verandert waarmee we worden benaderd. De mensen wijzigen die willen in het gevlij komen of in het defensief treden. Vroeger waren we van velen een gelijke; vandaag voel je dat bevriende bankiers denken: zij kunnen ons oppeuzelen. Groot zijn, heeft niet alleen mooie kanten.”

Zelfstandigheid

“Je kan niet zelfstandig denken als je niet zelfstandig bent. ‘t Klinkt als een onnozelheid, maar het is de kern van onze schaalvergroting. Op verloop van geen twee jaar verdwenen de grootste Belgische banken in de plooien van groepen. KBC is daarbij zelfstandig gebleven. Je kan in België schitterend leven zonder zelfstandige ondernemingen. Je kan berusten in situaties als Vlaanderen terre d’acceuil. Dan handicap je echter de nieuwe generaties op de wereldscène. Ik wist dat we met een grote operatie bezig waren, maar ontdek vandaag nog in toenemende mate wat voor een onvoorstelbaar belangrijke beslissing KBC is voor België, voor Vlaanderen.”

Politiek

“Als ik in de politiek was gebleven, zou ik dan al iets doorslaggevends hebben bijgebracht? Ik had in 1998 voor de eerste keer het gevoelen dat ik met mijn team iets blijvends heb verwezenlijkt. Ik koesterde schuldgevoelens omdat ik de politiek de rug toekeerde. Als ik zie wat er met mijn land gebeurt, steekt dat sterk de kop op. Met KBC heb ik echter iets groots teruggegeven.”

Expansie

“We zijn op weg, maar nog niet waar we willen arriveren: een Europese bankverzekeraar zijn. Almanij en KBC hebben vandaag meer dan de handen vol. Er werden nog geen afspraken gemaakt om te praten over de buitenlandse groei van de bankverzekeraar. We zijn vandaag een sterke thuismarktbank met een té zwak buitenlandbedrijf.

Middelen om over te nemen of samen te werken, hebben we. Almanij bezit 66% in KBC en dat kan probleemloos zakken tot 56% of zelfs 51%. Tel daarbij het kapitaaloverschot van Cera en ABB. Onze strijdkas is dus minimaal 300 miljard frank, maar daarom hebben we nog geen rijkemansreflex met geld dat kriebelt in onze handen. Het is een keukengeheim dat we geïnteresseerd keken naar Royale Belge. We zeiden evenwel ‘neen’, want dat haalde onze spaarpot leeg. Dus bleven we in België en de verzekeringspoot zwol eenzijdig. Ik ontvang frequent zakenbankiers met dikke plastic mappen vol aanbiedingen waarvan sommige te koop staan en andere niet. Zonder vooringenomenheid val ik spontaner voor minder voorgekauwde deals.”

Basis

“Bij mijn agentschap van KBC in Antwerpen vraagt de kantoorchef: ‘wanneer krijg ik mijn verzekeringsagent?’ De basis is enthousiast en duwt steviger dan het directiecomité. Voor mij was één van de delicaatste punten van de fusie – omdat daar ook de grootste cultuurschok en vernieuwing zat – het kleven van verzekerings agenten aan een netwerk van bankiers. We doen dat heel letterlijk. De ABB-agent krijgt zijn ruimte in het KBC-kantoor, wat tot een synergie leidt die we vandaag moeilijk helemaal kunnen peilen. Retentie is een sleutelwoord bij een fusie. Behoud je je klanten? Onze ervaring is tot vandaag zeer positief. Ik geloof ook dat dit klantenbehoud blijft na de grote schok in september aanstaande, als de bestaande retailnetten in elkaar schuiven en rationaliseren. Ook dan heb je geen Hollandse situatie met drie grote banken die 80% van de markt beheersen, waardoor de noodzaak van een tweede bankier stijgt.”

Vermogensbank

“KBC is sterker in vermogensbankieren dan bekend is. KB Securities plaatst honderden miljarden aan fondsen bij privé- en institutionele klanten. Vermogensbankieren is niet synoniem van kleine banken met rijke namen en fauteuils in plaats van loketten. KB Lux is de spil van ons vermogensbeheer in de wat engere zin. Dezer dagen zal zij een nieuwe acquisitie aankondigen die bewijst dat wij een gespecialiseerd en internationaal net blijven uitbouwen met Brown Shipley, Banque Lausannoise de Portefeuilles, BFSC, Banco Popular de Vincentina, Banco Urquijo, Patria.

Affaires

“KB Lux achtervolgt ons nu al tweeënhalf jaar. We hebben het heel moeilijk met die affaire. Ik hoop dat 1999 een oplossing of een besluit brengt. Intern is het rustig gebleven over deze zaak, ook onze klanten betoonden hun trouw. De jongste paar weken gooit een bepaalde Franstalige pers ons weer boosaardig in het gezicht: ‘we zoeken jullie, we willen het trotse, rijke Vlaanderen treffen en vernederen’. Daarom wordt dus KBC aangevallen voor praktijken die in hun context verdedigbaar waren en ook bestaan bij andere Belgische banken? Beseffen die Franstalige krantenmensen, en de kringen waarvoor ze rijden, hoe zoiets inwerkt op gematigden in het communautaire debat, zoals ik? Ook ik begin mijn geduld te verliezen door de pesterijen en de kwade trouw.

Ik heb dus niet alleen witte nachten gekend in de voorbije twee jaar, toen een minderheid van Cera-coöperanten dreigde de fusie op te blazen. Vandaag ben ik sereen en vol vertrouwen. De coöperanten rond advocaat Mischaël Modrikamen, die om een snelle winst aan boord klauterden, zullen er in deze fase niet meer in lukken om KBC te doen wankelen. Het is naar de geest noch naar de letter van een coöperatie, om op dergelijke wijze fantastische meerwaarden te puren uit een gedeeltelijke demutualisering. Cera Holding is een specifieke structuur in het concern, half familiaal en half coöperatief. Het risico is zo onbestaande dat KBC ooit onder de mensen wordt uitverkocht.”

Zakenbank

“KBC doet aan zakenbankieren, maar we willen meer. Almanij bekijkt hoe Gevaert, Investco en LPM daarbij passen. Waar zal de klemtoon vallen? Op dienstverlening aan onafhankelijke ondernemingen, op grotere activiteit in fusies en overnames, op participaties in binnenlandse of buitenlandse ondernemingen? Gevaert zit, onafgezien van een eventuele strategische bijsturing, niet stil. André Leysen beleeft bij Gevaert een tweede jeugd. Hij speelt me af en toe knipsels door van Duitse kranten die schrijven dat KBC een machtsfactor wordt. Dat bevalt hem duidelijk en hij helpt mee. De recente participatie van 24,6% in Philipp Holzmann, dus het grootste pakket bij de tweede Duitse bouwonderneming, past daar aardig bij. Wat we dit jaar zullen doen bij de verzelfstandiging van Agfa passioneert me. Agfa krijgt door zijn ontkoppeling van Bayer nieuwe kansen en Gevaert heeft toegezegd om daarin een leidende rol te vervullen.”

Euromunt

“Of ik geloof in de voordelen van de euro? De Nederlanders, wat bleek uit de gesprekken met Rabo, zijn veel gevoeliger voor de gevaren van de Economische en Monetaire Unie en daaruit heb ik geleerd. België heeft bijna een staatsideologie die decreteert: ‘de EMU is goed’. We zullen zien. De prijzentransparantie wordt veel breder. Als ik bijvoorbeeld een bedrijfsagenda wil laten drukken, vraag ik voortaan prijs bij alle drukkers in heel Europa. Uit miljoenen detailbeslissingen groeit een nieuwe economie met een waaier van verrassingen.

Europa moet ruimte laten voor beleidsconcurrentie. Als ik zie wat de Ieren doen met hun belastingen, ben ik jaloers en denk: als België dat niet kan omdat bijvoorbeeld de Waalse socialisten remmen, waarom kan Vlaanderen dan niet zijn fiscale druk verminderen? We leven nu al in de schizofrenie. Vergelijk de belastingstatistieken van hen die boven het anderhalf miljoen frank aangeven met het aantal appartementen aan zee. Men vergete niet dat hoe rijker, hoe sterker en hoe slimmer onze jonge mensen worden, hoe mobieler ze zullen zijn. Binnen de wettelijkheid kunnen de Belgische kadermedewerkers in euroland meer en meer fiscale ontsnappingsroutes vinden.”

FRANS CROLS

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content