Haantje-de-voorste

Het Gentse studiebureau Haecon bestaat 25 jaar en is daar trots op. Toch komt er geen groots feest. Alle middelen gaan naar de verbetering van de knowhow en het verkennen van nieuwe markten. Het engineeringbedrijf mag dan al klein zijn, voor het binnenrijven van grote opdrachten is het wel degelijk haantje- de-voorste. Zo zijn BATC, British Gas en de Vietnamese overheid klant.

Het contrast is bijna pijnlijk. In de ietwat stofferige, met eiken meubels beladen en bijna verlaten salon van de Universitaire Stichting haalt Christian De Meyer zijn draagbare computer boven. Na enkele seconden flitst het kleurige organogram van zijn onderneming op het scherm. “Technologie is ons enig wapen,” verontschuldigt de gedelegeerd bestuurder van Haecon nv zich bijna voor het gebruik van zijn hightech gadget in het pand aan de Egmontstraat waar de zuivere wetenschap hoog in het vaandel staat. Op het scherm van de IBM Think Pad verschijnt : Haecon = Harbour And Engineering Consultants. “Ja, ik weet het. De spelling van de bedrijfsnaam is niet ideaal. Maar het zegt wel hoe we begonnen zijn en wat we doen,” aldus de 47-jarige De Meyer, die eraan toevoegt dat de collega’s hem failliet waanden en wensten na zijn eerste grote opdracht, de studies voor de uitbouw van de Zeebrugse haven. “Wij zijn er nog,” glimlacht hij tevreden, hoewel hij toegeeft dat het lot van Haecon toen te veel was gebonden aan Zeebrugge. “Wij hadden destijds, naast de haven van Gent, maar één klant. Maar we hebben het overleefd.”

Vorige maand vierde het Drongense studiebureau zijn 25ste verjaardag. Intern werd iedereen in de bloemetjes gezet, voor de buitenwereld kwam er geen feest. “De verleiding was groot om iedereen eens te tonen wat we kunnen. Een hunkering naar erkenning,” mijmert de baas van Haecon. “Ik heb uiteindelijk besloten om het niet te doen. Ten eerste, omdat de insiders weten wat we kunnen. Ten tweede, omdat ik het bedrag voor die hele pracht en praal liever herinvesteer in het bedrijf.”

DISTRIGAS.

Haecon nv tekende in ’95 voor 270 miljoen frank omzet. Het balanstotaal bedroeg 200 miljoen frank, het eigen vermogen 60 miljoen frank. “Op internationaal vlak zijn wij een zéér klein engineeringbedrijf. Concurrenten zijn ondernemingen als het Nederlandse Heidemij, dat net gefuseeerd is met DHV en nu zo’n 8300 personeelsleden telt. Wij stellen 60 personen tewerk. Nationaal zijn wij in België het grootste studiebureau in de maritieme sector : in de voorbije tien jaar hebben we studies gemaakt goed voor 20 miljard frank aan uitgevoerde werken,” aldus Christian De Meyer.

Het is dan ook in de havensector dat Haecon zijn ontstaan vindt, meer bepaald binnen het familiale aannemersbedrijf L.L. & N. De Meyer. In ’59 vraagt de Nederlandse Rijkswaterstaat aan Louis De Meyer, gedelegeerd bestuurder van L.L. & N. De Meyer en vader van Christian, of hij deel wil uitmaken van een groep met drie Nederlandse aannemers. Elke aannemer moet twee oplossingen bestuderen voor de bouw van diepzeegaande dijken in de haven van IJmuiden. Dat gebeurt in samenwerking met Rijkswaterstaat die geen ervaring heeft met dergelijke studies. De oplossing van De Meyer wordt weerhouden én uitgevoerd. Aangezet door dit onverwachte succes, en gebeten door het zeevirus, werkt Louis De Meyer kort nadien zijn idee Zeestad uit : hij wil van Zeebrugge een diepzeehaven maken die toegankelijk is voor schepen van 250.000 tot 350.000 ton, én de haven uitbouwen als een totaalproject inclusief een omvangrijke toeristische infrastructuur. De idee blijkt evenwel te avant-gardistisch, zowel inzake de privé-financiering voor de volledige kost (2,4 miljard frank), als de grootte de grootste schepen die vandaag de haven van Antwerpen binnenlopen zijn 120.000 ton, de grootste petroleumtankers toen in aanbouw waren 150.000 ton. Resultaat : de werken voor de verdieping van de haven van Zeebrugge startten in ’76, toen project Zeestad al lang naar de prullenmand was verbannen.

Maar Haecon was opgericht, “in ’71 door de mensen die betrokken waren bij de ontwikkeling van Zeestad,” weet Christian De Meyer. Afwezige partner : Traction & Electricité, de voorganger van Tractionel en sinds de fusie met Electrobel gekend als Tractebel. Na vier jaar aarzelen beslist Traction & Electricité om niet met de groep De Meyer in Haecon te stappen. De “vete” sleept nog aan, hoewel beide partijen dit niet openlijk toegeven, en komt duidelijk naar boven in het Distrigas-dossier. Sinds ’81 namelijk gaat 50 % van het studiewerk voor de aanleg van pijpleidingen voor Distrigas naar Haecon, de andere 50 % naar Electrobel. Sinds de controle van Tractebel over Distrigas, september ’94, is de druk van Tractebel op Distrigas om Haecon te weren “aanzienlijk”, aldus een insider. “Probleem is dat Haecon beter en sneller werkt dan Tractebel voor dit soort studiewerk.”

NIM.

In ’77 scheurt Haecon zich af van de groep De Meyer. Christian De Meyer, mede-oprichter en sinds ’75 voltijds actief in Haecon, ruilt zijn aandelen van L.L. & N. De Meyer voor Haecon-aandelen en koopt de andere familiale (zijn broer Napoleon) en niet-familiale aandeelhouders uit. “Ondanks mijn studies burgerlijke bouwkunde ( lachend) een familieziekte heb ik altijd van nul af willen creëren. En, door het verzelfstandigen van Haecon verdween het risico om rechter en partij te zijn,” aldus Christian De Meyer. Daarmee breekt Christian resoluut met de familiale cultuur en aannemerstraditie.

L.L. & N. De Meyer heeft een lange geschiedenis. L.L. & N. staat voor de voornaam van de drie stichters Louis, Leonard & Napoleon, allemaal afstammelingen van Gust De Meyer, een metser-timmerman uit Zelzate. Louis is de zoon van Gust, Napoleon de zoon van Louis respectievelijk overgrootvader en grootvader van Christian. Leonard is de neef van Napoleon en vader van Leon De Meyer, ere-rector van de Universiteit Gent. De familiale aannemersgroep De Meyer werd begin jaren negentig overgenomen door Strukton en heet vandaag Strukton De Meyer nv (omzet ’94 : 1,7 miljard frank).

In ’79 treedt de toenmalige Nationale Investeringsmaatschappij (Nim) voor 50 % in het kapitaal van Haecon. De Nim was geen onbekende, want aandeelhouder van de groep De Meyer sinds ’73 tot midden jaren tachtig. Christian De Meyer : “De Nim was geïnteresseerd omdat het geen participatie aanhield in een ingenieursbureau of in een andere gelijkaardige technologische activiteit. Ik heb geaarzeld, omdat ik wilde bewijzen dat ik het alleen kon. Maar bij mijn eerste grote buitenlandse ervaring heb ik het deksel op de neus gekregen. Toen ik mijn diensten aanbood bij de Mexicaanse autoriteiten, mocht ik na vijf minuten opstappen. Haecon maakt als kleine kmo geen kans om internationale miljardenprojecten te bestuderen. Ik moest mij versterken. De Nim leek mij een goede vaandeldrager en neutraal. En het is een goede aandeelhouder geweest, de Nim heeft mij verplicht een ordentelijk beheer te voeren.”

In ’94 werd de Nim geprivatiseerd en overgenomen door Ackermans & van Haaren ( AvH). De baggeraar Dredging International werd een zusterbedrijf. “En zo belandden we weer in een rechter-en-partij situatie,” aldus Christian De Meyer, die met AvH-voorzitter Luc Bertrand een management buy-out kon uitwerken. Toeval : bij de defamiliarisering van Haecon in ’77 werd Fernand Bertrand, de vader van Luc Bertrand, voorzitter van de raad van bestuur van Haecon tot hij kort nadien verongelukte. Voorzitter van Haecon is nu Herman Liebaers.

Sinds maart ’95 controleert het gezin Christian De Meyer Haecon.

STATOIL.

Haecon is geen traditioneel studiebureau, verschijnt er in het groot op de pc. Een piramide wordt in het rood doorkruist. “Bij de meeste studiebureaus staat een burgerlijk ingenieur aan de top, eronder vindt men een paar industrieel ingenieurs en daaronder enkele tekenaars. Haecon hanteert een zuilenstructuur, omdat wij evenveel hoog- als laaggeschoolden tewerkstellen. Ook al omwille van wat we doen : wij zijn een raadgevend studiebureau op hoog niveau. We zijn niet in alle sectoren aanwezig, wel in een aantal zorgvuldig gekozen niches waarin we op wereldschaal een vrij unieke knowhow bezitten,” legt Christian De Meyer uit. Zichzelf omschrijft hij als “een perfectionistisch en ongeduldig iemand. Het klinkt tegenstrijdig, maar strategisch kan ik véél geduld opbrengen.”

Haecon telt vier departementen : milieu, bagger- en kustbeschermingswerken ; pijpleidingen ; burgerlijke bouwkunde ; en computertechnologie. Christian De Meyer : “Ik ken van alles een klein beetje. Van mijn afdelingshoofden verwacht ik net het omgekeerde.” De zuil pijpleidingen zorgt voor 41 % van de omzet, de afdeling milieu, bagger- en kustbeschermingswerken voor 33 %. Het gros van de omzet wordt met studiewerk in de thuismarkt verdiend, 22 % met opdrachten in het buitenland. Zo voert Haecon momenteel drie haveninfrastructuurprojecten in Vietnam uit (zie kader). Daarnaast levert het bedrijf ook technische bijstand voor het in uitvoering brengen van het boekhoudkundig plan geschreven door Haecon van de overheidsinstellingen in Litouwen. Ook de studie voor het masterplan van de haven van Klaïpeda in Litouwen draagt, samen met een Britse partner, de Haecon-signatuur.

In eigen land verdiende Haecon zijn sporen met de studiewerken voor de uitdieping van de haven van Zeebrugge, het bestuderen van de tunnelelementen voor de bouw van de Liefkenshoektunnel, de studie voor het onderhoud van het Kanaal Gent-Terneuzen en de optimalisatie van het onderhoud van de toegangsgeulen tot de havens van Zeebrugge, Oostende en Nieuwpoort. Ook Brussels Airport Terminal Company nv ( BATC) klopte een paar jaar geleden bij Haecon aan om de infrastructuur te bestuderen zowel boven- als ondergronds tussen de verkeerswisselaar in Zaventem en het passagiersgebouw.

Als minder traditionele opdracht is er de haalbaarheidsstudie voor opslag van licht radioactief afval in opdracht van de Nationale Instelling voor Radioactief Afval en Splijtstoffen (Niras). “Wij hebben water en bloed gezweet bij deze studie,” herinnert Christian De Meyer zich. “Niras stelde een leefbaarheid van de stockage voorop van 500 jaar. Het heeft ons veel tijd gekost, maar de instelling heeft onze plannen bijna volledig overgenomen. Dergelijke studies zijn tekenend voor Haecon : omdat we zo klein zijn, moeten we de concurrentie op technologisch gebied vóór zijn. Het is deze technologische voorsprong die de Franse administratie Dragage Port bij ons brengt, die maakt dat Statoil ( nvdr. waarvoor Haecon studies maakt voor de aanleg van Zeepipe en Zeepipe IV-Norfra) klant is en blijft.” Zo bestudeerde Haecon ook 45 % van het Versterkt Transit- en Transportnet (VTN)-project, de versterking van de gaspijp tussen Zeebrugge en Frankrijk en Zeebrugge en Duitsland, gefinancierd door Gasnet en Distrigas (zie ook Trends, 19 september ’96), evenals de Interconnector gaspijp tussen Bacton (UK) en Zeebrugge.

Besluit Christian De Meyer : “Het meest frustrerende aan onze job is het gebrek aan erkenning. Wij vormen de basis voor de meest merkwaardige werken en projecten. Eens alles is afgewerkt, kijkt men uitsluitend naar het resultaat. Onze bijdrage wordt vergeten.”

CATHY BUYCK

CHRISTIAN DE MEYER (HAECON) Omdat we zo klein zijn, moeten we de concurrentie op technologisch gebied vóór zijn.