Gratis GSM !

( ) Lees de kleine lettertjes.

Tot voor kort keken de Belgische GSM-gebruikers afgunstig naar de prijzen van de toestellen in onze buurlanden. Met de komst van een tweede operator, Mobistar, worden de GSM’s bijna weggegeven.

De Luxemburgers hebben geluk ! In zijn jongste GSM-promotie verkoopt de operator van het groothertogdom de nieuwste toestellen voor 160 of 189 frank, naargelang van het merk. Toestellen die bij ons gemiddeld 18.000 frank kosten ! Onze Duitse, Britse en Franse buren kennen dergelijke promoties al lang en zouden er niet aan denken om bij een operator meer dan 2000 frank te betalen voor een GSM. Aan dat “geschenk” zit uiteraard een voorwaarde vast : men moet een abonnement van een bepaalde duur nemen. Meestal is dat een jaar, maar de operators denken aan veel langere perioden, vooral voor de bedrijven.

Na enkele discrete pogingen in de autosector, maakt België momenteel het eerste echte experiment mee met het aanbieden van GSM-toestellen tegen verlaagde prijs. Een prijs die in dit geval zo sterk verlaagd is dat hij nihil wordt ! Deze operatie van Microsoft en Belgacom Mobile is op 1 maart van start gegaan. Bij de aankoop van een softwarepakket krijgen kleine ondernemingen en zelfstandigen een GSM van het merk Siemens aangeboden. Om hem te kunnen gebruiken, moeten ze een jaarabonnement nemen op het Proximusnet van Belgacom, betaald met een bankdomiciliëring.

GEKRUISTE SUBSIDIERING.

Het initiatief is een precedent voor België, want sinds 1987 mag Belgacom geen gekruiste subsidiëring toepassen. Dit voorschrift, dat voortvloeit uit de Europese richtlijnen voor de concurrentie, verbiedt monopoliebedrijven die gereserveerde diensten verkopen om andere activiteiten, die wel concurrentieel zijn, te subsidiëren. Voor de telecommunicatie betekent dit dat Belgacom geen dumping mag toepassen op de verkoopprijzen van telefoons (sinds 1987 een open markt) om de aansluiting van nieuwe telefoonlijnen te bevorderen (de stemtelefonie is tot 1998 een monopolie). Hoe kunnen Belgacom en Microsoft afwijken van deze regel ? Ze wensen er geen van beide uitleg over te geven, maar het antwoord komt van het BIPT (Belgisch Instituut voor Post en Telegrafie), het organisme dat de markt reguleert : “De regel van de gekruiste subsidiëring is niet langer van toepassing sinds een tweede GSM-net de toelating heeft gekregen om zich in België te vestigen.” Het feit dat die tweede operator, Mobistar ( France Telecom en Telinfo) nog niet operationeel is, speelt geen rol.

ANDERE SPELREGELS.

Dankzij Microsoft kan Belgacom dus zijn eerste stappen wagen in de wereld van de laaggeprijsde GSM’s. De kunstgreep van de gekruiste subsidiëring zal de markt van de toestellen totaal veranderen. De bodemprijs van een nieuwe GSM (9900 frank in de jongste promotie van Belgacom Mobile) zal voor het einde van het jaar ineenstorten. Dat is des te gemakkelijker te voorspellen omdat Mobistar zijn bedoeling te kennen heeft gegeven om een beroep te doen op Service Providers (SP) om zich op de Belgische markt in te planten. Service Providers (in Frankrijk “Sociétés de commercialisation de services” SCD) zijn de beste garantie voor het verschijnen van GSM-toestellen tegen weggeefprijzen. Deze bedrijven verkopen niet alleen toestellen maar ook de abonnementen van een operator, terwijl ze het beheer en de facturatie voor hun klanten verzorgen. Ze worden vergoed op basis van een premie bij de aansluiting en een percentage op het verkeer dat hun klanten produceren.

Service Providers kunnen hun tarieven laten variëren in functie van hun commerciële strategie en van de diensten die ze aanbieden. Een internationale Service Provider zal zijn multinationale klanten bijvoorbeeld gegroepeerde facturen sturen, zelfs als de communicaties via verscheidene operators zijn verlopen. Andere diensten zijn de telefonische bijstand voor abonnees met autopech, het leveren van verkeers-, financiële of meteorologische informatie, boekingsdiensten voor de trein, het vliegtuig, voor huurwagens, enz. Er zijn ook pakketten voor grote gezinnen, alleenstaanden of bedrijven met minder dan 5 of 20 werknemers. Het gaat dus om een zeer doelgerichte marketing, bedoeld om klantenprofielen aan te trekken die aan de klassieke operators zouden ontsnappen. Het ligt voor de hand dat deze Service Providers hun marge niet maken op de prijs van het toestel.

VECHTEN OM ABONNEMENTEN.

Verscheidene Service Providers en niet de geringste hebben zich reeds kandidaat gesteld bij Mobistar : het Engelse Cellway ( Martin Dawes, Axicom en Proficom), Hutchinson (een in Hongkong gevestigde Britse operator) en Talkline (een Duitse Service Provider). De lijst is lang niet volledig en beperkt zich niet tot specialisten in de telecommunicatie. Zo is één van de twaalf Franse Service Providers de distributieketen Carrefour, die het uitstekend lijkt te doen.

Sinds het ontstaan van de GSM-norm hebben alle Europese operators gekozen voor de strategie van een zo eenvoudig mogelijke toegang tot het net. Er is nooit een toegangsdrempel opgetrokken voor de klanten. Dat is ook duidelijk de strategie die de SP’s vanaf deze zomer in België zullen toepassen. Hoewel deze politiek in de buurlanden al duidelijk zijn beperkingen heeft laten zien, zoals Jean-Louis Buron, algemeen directeur van Telco France, uitlegt : “Op een concurrentiële markt kost het verwerven van een klant veel geld, zodat je hem zo lang mogelijk wil bewaren. In de wedstrijd om zoveel mogelijk abonnementen te verkopen, moet men beseffen dat het ongedifferentieerd aantrekken van klanten enorme risico’s op wanbetalers inhoudt. Als ik een contract voor een jaarabonnement op zak heb maar mijn klant na drie maanden niet meer kan betalen, kan ik alleen nog naar de rechter stappen. In de praktijk doet geen enkele Service Provider dat : het is administratief te ingewikkeld en het doet vooral je imago geen goed. Een GSM zonder abonnement heeft ook geen enkel nut. In plaats van met de klant in de clinch te gaan, vergeten we de zaak liever en hopen we dat hij vroeg of laat terugkeert.” De Belgische GSM treedt dus echt wel een nieuw tijdperk binnen.

FRÉDÉRIC MAHOUX